Skarga wniesionej przez Dolnośląską Spółdzielnię Pracy "Transped" w W. na decyzję Wojewody W. w przedmiocie utrzymania w mocy nakazów dostarczenia środków transportowych do dyspozycji zarządu drogi i na podstawie art. 207 par. 1 i 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji oraz decyzji
Tezy

1. Tak zwana samoistna uchwała Rady Ministrów, tzn. uchwała wydana bez upoważnienia zawartego w ustawie lub dekrecie z mocą ustawy, nie może stanowić podstawy prawnej do wydania przez organ administracji państwowej decyzji nakładającej określone obowiązki na spółdzielnie; nie może również stanowić podstawy prawnej do wydania przez organ administracji państwowej decyzji nakładającej obowiązki na osoby fizyczne oraz organizacje zawodowe, stowarzyszenia, a także inne osoby prawne i organizacje nie będące państwowymi jednostkami organizacyjnymi.

2. Podstawą prawną do wydania przez organ administracji państwowej decyzji nakładającej określone obowiązki na osoby fizyczne lub prawne i organizacje nie będące państwowymi jednostkami organizacyjnymi może być - z uwagi na fakt, że dotyczy to sfery praw i wolności obywatelskich - jedynie przepis prawa powszechnie obowiązującego, a więc aktu ustawodawczego /ustawy lub dekretu z mocą ustawy/ albo aktu wykonawczego wydanego na podstawie i w granicach wyraźnego upoważnienia zawartego w akcie ustawodawczym.

3. Samoistne uchwały Rady Ministrów stanowią tzw. akty prawotwórcze kierownictwa wewnętrznego i - podobnie jak wszystkie inne akty prawotwórcze kierownictwa wewnętrznego - mogą wiązać jedynie tych adresatów, którzy są organizacyjnie lub służbowo podporządkowani organowi wydającemu dany akt.

4. Nie może stanowić podstawy prawnej decyzji administracyjnej akt prawodawczy /zarządzenie/ wydany na podstawie przepisu mającego charakter ogólnej normy kompetencyjnej.

5. Nie może stanowić podstawy prawnej decyzji administracyjnej postanowienie wojewody.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi wniesionej przez Dolnośląską Spółdzielnię Pracy "Transped" w W. na decyzję Wojewody W. z dnia 18 października 1980 r. w przedmiocie utrzymania w mocy nakazów dostarczenia środków transportowych do dyspozycji zarządu drogi i na podstawie art. 207 par. 1 i 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji oraz decyzji - nakazów Naczelnika Dzielnicy W.-Ś., a także zgodnie z art. 208 Kpa zasądził od Wojewody W. na rzecz strony skarżącej zwrot kosztów postępowania.

Uzasadnienie strona 1/4

Decyzją z dnia 18 października 1980 r., nr Km 6675/28/IR/80, Wojewoda W. utrzymał w mocy zaskarżone przez Dolnośląską Spółdzielnię Pracy "Transped" nakazy Naczelnika Dzielnicy W.-Ś.: z dnia 10 września i z dnia 23 września 1980 r., na mocy których Spółdzielnia ta została zobowiązana do świadczenia pomocy w likwidacji skutków zimy 1980/1981 przez oddanie do dyspozycji zarządu dróg publicznych 5 pojazdów samochodowych /jednego samochodu marki "Jelcz" oraz czterech wywrotek/.

Powyższą decyzję oraz nakazy Dolnośląska Spółdzielnia Pracy "Transped" we W. zaskarżyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnosząc o ich uchylenie oraz o zasądzenie kosztów postępowania na rzecz skarżącej. Skarga zarzuca naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że uchwała nr 332 Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie współdziałania państwowych jednostek gospodarczych z zarządami dróg publicznych w odśnieżaniu i zwalczaniu gołoledzi na drogach państwowych i lokalnych /M.P. nr 51 poz. 355 ze zm./ odnosi się do jednostek spółdzielczych, podczas gdy w przekonaniu strony skarżącej organem powołanym do wykonywania zadań wynikających z powyższej uchwały w odniesieniu do jednostek organizacyjnych spółdzielczości jest Centralny Związek Spółdzielczości Pracy, do niego bowiem adresowane jest zalecenie zawarte w par. 12 cytowanej uchwały, Centralny Związek Spółdzielczości Pracy zaś do chwili obecnej nie wydał stosownej uchwały w tym przedmiocie.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda W. - wnosząc o jej oddalenie - podał, że działalność wszystkich jednostek transportowych warunkowana jest przejezdnością dróg, tzn. ich odśnieżaniem i usuwaniem gołoledzi. Udzielenie pomocy w tym zakresie zarządom dróg, których tabor i sprzęt jest absolutnie niewystarczający, stanowi zatem konieczność. Aby nie zdezorganizować pracy poszczególnych jednostek transportowych, obowiązkiem świadczeń obciąża się równomiernie wszystkie jednostki, które dysponują odpowiednim taborem. Powołany przez Dolnośląską Spółdzielnię Pracy "Transped" przepis par. 12 cytowanej uchwały nr 332 Rady Ministrów nakłada taki obowiązek również na organizacje spółdzielcze. obowiązek świadczeń na rzecz utrzymania dróg publicznych przez wszystkich posiadaczy pojazdów nakłada także art. 43 ust. 2 ustawy z dnia 29 marca 1962 r. o drogach publicznych /Dz.U. nr 20 poz. 90/. Usługi świadczone w ramach nakazów są płatne i z tego powodu Spółdzielnia nie poniesie żadnych strat finansowych.

Na rozprawie przed naczelnym Sądem Administracyjnym, w odpowiedzi na pytanie Sądu, pełnomocnik Wojewody W. wyraził pogląd, że terenowe organy administracji państwowej mogłyby właściwie do spółdzielni nie stosować postanowień zawartych w samoistnych uchwała Rady Ministrów, jak np. uchwała nr 332 Rady Ministrów, ponieważ przepisy powszechnie obowiązujące, w szczególności zaś zawarte w cytowanej ustawie o drogach publicznych, pozwalają na wydawanie stosownych decyzji. Jest to więc w istocie sprawa techniki powoływania przepisów - jako podstawy prawnej decyzji - a nie rzeczywistego braku podstawy prawnej do działania organów administracji państwowej w zakresie zapobiegania ujemnym skutkom zimy.

Strona 1/4