1. Skarga na bezczynność organu jest dopuszczalna tylko w sprawie, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 1-4 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), a obecnie w art. 3 § 2 pkt 1-4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) oraz w innych sprawach, jeżeli ustawa szczególna tak stanowi.
2. Sprawa ogłoszenia umowy międzynarodowej w Dzienniku Ustaw RP nie należy do spraw, o których mowa w art. 16 ust. 1-4 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (obecnie w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi); także żaden przepis ustawy szczególnej nie przewiduje właściwości sądu administracyjnego w takiej sprawie.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi kasacyjnej Ministra Spraw Zagranicznych od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 grudnia 2003 r. zobowiązującego Ministra Spraw Zagranicznych do rozpatrzenia wniosku Edwarda Rz. o ogłoszenie w Dzienniku Ustaw RP Układu pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a Rządem Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Rad, dotyczącego ewakuacji obywateli polskich z terytorium Ukraińskiej SRR i ludności ukraińskiej z terytorium Polski, zawartego dnia 9 września 1944 r., i na podstawie art. 189 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/ uchylił zaskarżony wyrok i odrzucił skargę.
Minister Spraw Zagranicznych, na podstawie art. 101 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1271 ze zm./, wniósł skargę kasacyjną od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 grudnia 2003 r. II SAB 219/03. Wyrokiem tym Sąd zobowiązał Ministra Spraw Zagranicznych do rozpatrzenia wniosku skarżącego Edwarda Rz. o opublikowanie umowy międzynarodowej - Układu pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a Rządem Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Rad, dotyczącego ewakuacji obywateli polskich z terytorium Ukraińskiej SRR i ludności ukraińskiej z terytorium Polski, z dnia 9 września 1944 r., zwanego dalej Układem. W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności sprawy oraz rozważania prawne:
Po oddaleniu wyrokiem NSA z dnia 29 maja 2003 r. II SAB 420/02 skargi Edwarda Rz. na bezczynność Prezesa Rady Ministrów w sprawie publikacji Układu, Edward Rz. wezwał Ministra Spraw Zagranicznych, aby wystąpił z wnioskiem o opublikowanie Układu. Odpowiadając na to wystąpienie, dyrektor departamentu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych poinformował skarżącego, że jego wniosek nie może być pozytywnie załatwiony, ponieważ Układ jako umowa międzynarodowa został wykonany, nie był ratyfikowany i nie ma podstawy prawnej do jego ogłoszenia. W skardze na bezczynność Ministra Spraw Zagranicznych skarżący powołał się na wyrok NSA z dnia 29 maja 2003 r. i wniósł o zobowiązanie Ministra do złożenia w trybie art. 18 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych /Dz.U. nr 39 poz. 443 ze zm./ wniosku o ogłoszenie Układu do właściwego organu.
Uwzględniając skargę Edwarda Rz., Sąd przyjął, że skarga do sądu administracyjnego w tej sprawie jest dopuszczalna na podstawie przepisu art. 17 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./, zwanej dalej "ustawą o NSA". Według tych przepisów sąd administracyjny orzeka w sprawach skarg na inne niż decyzje lub postanowienia akty lub czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczące przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa oraz na bezczynność organów w tych przypadkach.
W ocenie Sądu publikacja umowy międzynarodowej, jak i wystąpienie z wnioskiem o publikację takiej umowy, jest sprawą z zakresu administracji publicznej w rozumieniu art. 20 ust. 3 ustawy o NSA, ponieważ dokonuje tego organ administracji publicznej określony w art. 20 ust. 2 tej ustawy, a działanie to nie ma charakteru cywilnoprawnego. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy publikacja umowy należy ostatecznie do obowiązków Prezesa Rady Ministrów, jak i gdy stanowi właściwość Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Sąd nie podzielił poglądu, iż publikacja aktu normatywnego, w tym umowy międzynarodowej, jest czynnością z zakresu procesu stanowienia prawa, która nie jest objęta właściwością NSA, ponieważ czym innym jest tworzenie prawa przez uprawnione podmioty, a czym innym czynności administracyjno-techniczne dotyczące ogłoszenia wydanych aktów. O ile bowiem wydanie aktu normatywnego jest wyrazem autonomii organu władzy prawodawczej, o tyle dalsze czynności administracyjno-techniczne nie mają takiego charakteru i są obowiązkiem organu wynikającym z ustawy. Pozostawienie poza właściwością NSA określonych działań administracji publicznej wymagałoby wykazania istnienia wyraźnej podstawy takiego wyłączenia, ponieważ przepis art. 77 ust. 2 Konstytucji RP zakazuje dokonywania takiej wykładni, której wynikiem byłoby pozostawienie jakichś działań administracji publicznej poza zakresem kontroli sądowej. Organ nie wykazał zaś, że przepis szczególny wyłącza dopuszczalność skargi w takiej sprawie.