1. Z przepisów Konwencji o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzonej w Pradze w dniu 7 czerwca 1972 r., ratyfikowanej m.in. przez Polskę /Dz.U. 1975 nr 5 poz. 28/ nie wynika, że wszystkie - bez wyjątku - dyplomy, wydane na terytoriach Umawiających się Państw, mogą być uznawane za równorzędne. Zobowiązanie wynikające z art. I ust. 2 Konwencji praskiej do uznawania za równorzędne na terytoriach Umawiających się Państw wszystkich dyplomów /dokumentów/ o ukończeniu szkół wyższych na terytorium każdego z nich należy rozumieć w tym sensie, że chodzi o te wszystkie dyplomy, które spełniają wymogi Konwencji. To zaś oznacza obowiązek oceny, czy uzyskany za granicą dyplom jest dyplomem /dokumentem/ wydanym na terytorium jednego z Umawiających się Państw, podpadającym pod przepisy Konwencji praskiej i dopiero wówczas, kiedy ocena taka zostanie dokonana, a jej wynik będzie pozytywny, właściwy podmiot będzie zobowiązany do zastosowania przepisów Konwencji.
2. Nie bez znaczenia dla uznania dyplomu uczelni zagranicznej wydanego przez państwo - stronę Konwencji praskiej, pozostają uwarunkowania, w jakich następowało jej sporządzanie. Nie można zatem jednoznacznie zakładać, że sygnatariusze Konwencji, w tym ówczesne władze PRL, wyrażały wolę wyjścia poza uznanie za równoważne dokumentów ukończenia szkół określonych w Konwencji, innych niż te, które zostały uzyskane w wyniku ukończenia szkoły, w tym wyższej, na terytorium państwa - sygnatariusza Konwencji.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Sulimierski (spr.), Sędziowie NSA Elżbieta Stebnicka, Zygmunt Niewiadomski, Protokolant Mariola Błaszczyk, po rozpoznaniu w 23 kwietnia 2004 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prokuratora Krajowego od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 stycznia 2003 r. sygn. akt I SA 1877/02 w sprawie ze skargi Zbigniewa P. na postanowienie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 11 lipca 2002 r. (...) w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia o uznaniu dyplomu Międzyregionalnej Akademii Zarządzania Personelem w Kijowie za równoważny z polskim dyplomem ukończenia studiów wyższych uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.
Wyrokiem z dnia 3 stycznia 2003 r. Naczelny Sąd Administracyjny, po rozpoznaniu w dniu 3 stycznia 2003 r. sprawy ze skargi Zbigniewa P. na postanowienie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 11 lipca 2002 r. (...) w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia o uznaniu dyplomu Międzyregionalnej Akademii Zarządzania Personelem w K. za równoważny z polskim dyplomem ukończenia studiów wyższych - uchylił zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu (...) z dnia 18 czerwca 2002 r.
W uzasadnieniu decyzji Minister Edukacji Narodowej i Sportu podał, że postanowieniem (...) z dnia 11 lipca 2002 r., wydanym na podstawie art. 138 par. 1 pkt 1 w zw. z art. 127 par. 3, 144 i 219 Kpa, po rozpatrzeniu wniosku Zbigniewa P., utrzymał swe poprzednie postanowienie z dnia 18 czerwca 2002 r., odmawiające wydania zaświadczenia o uznaniu dyplomu Międzyregionalnej Akademii Zarządzania Personelem w K. za równoważny z polskim dyplomem ukończenia studiów wyższych magisterskich na kierunku psychologia. Z akt wynika, iż postanowienie z dnia 18 czerwca 2002 r. organ uzasadnił tym, że wnioskodawca składając wniosek o wydanie zaświadczenia stwierdzającego równoważność dyplomu ukończenia studiów w Międzynarodowej Akademii Zarządzania Personelem w K. z polskim dyplomem ukończenia studiów magisterskich na kierunku psychologia wraz z kopią dyplomu z tłumaczeniem oraz załącznikiem złożył oświadczenie, iż studia odbywał w Warszawskim Regionalnym Centrum Naukowo-Konsultacyjnym Międzyregionalnej Akademii Zarządzania Personelem w K.
Zbigniew P. studia odbywał w Polsce, w jednostce o nazwie Regionalne Centrum Naukowo-Konsultacyjne Otwartego Kształcenia Międzyregionalnej Akademii Zarządzania Personelem w K., natomiast dyplom ukończenia tych studiów i uzyskanie tytułu magistra wystawiła uczelnia w K. Działalność Regionalnego Centrum, polegająca na prowadzeniu uzupełniających studiów magisterskich, narusza przepisy ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym a w szczególności art. 66 ust. 9, w myśl którego zagraniczne uczelnie, od dnia wejścia w życie wymienionego przepisu, tj. od 5.01.2002 r. mogą tworzyć swe jednostki organizacyjne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyłącznie po uzyskaniu zgody Ministra Edukacji Narodowej i Sportu. Międzyregionalna Akademia Zarządzania Personelem w K. nigdy nie ubiegała się o zgodę MENiS na otwarcie zamiejscowej jednostki organizacyjnej z siedzibą na terytorium RP. Zatem działalność MAZP została podjęta z naruszeniem przepisów i jest nielegalna. W zakresie uznawalności wykształcenia w stosunkach Polski i Ukrainy obowiązuje Konwencja o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów naukowych sporządzona w Pradze 7 czerwca 1972 r. /Dz.U. 1975 nr 5 poz. 28 i 29/, zgodnie z którą uznawane są dyplomy o wzorze państwowym, stwierdzające ukończenie studiów w akredytowanych uczelniach jednego z państw, o ile uprawniają ich posiadaczy w państwie wydania do ubiegania się o stopień naukowy. Przedstawiony dyplom jest zgodny z wzorem państwowym, obowiązującym uczelnie ukraińskie, jednak jego treść w świetle ustaleń faktycznych budzi istotne wątpliwości. Wnioskodawca nie odbył studiów w uczelni w K., ale uczestniczył w kształceniu zorganizowanym nielegalnie w Polsce i na tej podstawie uzyskał dyplom uczelni MAZP w K. Utrzymując w mocy zaskarżone postanowienie Minister /oprócz wyżej powołanej Konwencji/ powołał się na protokół między Rządem Rzeczypospolitej a Rządem Ukrainy o tymczasowym uregulowaniu zagadnienia wzajemnego uznawania równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych oraz szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzony w Warszawie dnia 18 maja 1992 r. Obydwie wymienione umowy przewidują uznawanie za równorzędne na terytorium państw będących stronami tych umów, wydawanych na terytorium jednego z nich dokumentów o ukończeniu szkół wyższych tego samego typu, uprawniających ich posiadaczy do ubiegania się o stopień naukowy. Jednak zmiany systemów edukacyjnych Polski i Ukrainy, które nastąpiły w ostatnich latach powodują, że niejednokrotnie ustalenie równoważności dyplomów uczelni musi być poprzedzone postępowaniem wyjaśniającym status uczelni wydającej dyplom. W stosunkach z Ukrainą pewną trudność stanowi znacznie bardziej skomplikowany niż w Polsce, system udzielania pozwoleń na prowadzenie działalności edukacyjnej i wydawanie dyplomów o wzorze państwowym. Instytucje ukraińskie zajmujące się prowadzeniem studiów wyższych działają na podstawie licencji lub akredytacji. Licencja stanowi wstępną fazę udzielania uczelniom pozwolenia na prowadzenie działalności oświatowej i nie daje ona prawa do wydawania dyplomów o wzorze państwowym. Dyplomy uczelni licencjonowanych nie są uznawane w Polsce. Kolejnym etapem jest akredytacja. Uczelnie mogą ją otrzymać na czterech poziomach - co stanowi podstawę nie tylko do prowadzenia działalności edukacyjnej, ale także do wydawania dyplomów o wzorze państwowym.