W postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji, ustalenie kto jest stroną tego postępowania w rozumieniu art. 28 Kpa oraz wskazanie podstaw tego ustalenia jest konieczne także wówczas, gdy zdaniem organu administracji publicznej przyczyna stwierdzenia nieważności kwestionowanej decyzji wymieniona w art. 156 par. 1 Kpa jest oczywista.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skarg Antoniny G., na której miejsce wstąpili jej spadkobiercy Karin W., Brigitte Toni Giseli M. i Klausa Michaela G. oraz Gminy K. na decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia 29 czerwca 2000 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji - uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia 14 października 1999 r. (...)
Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast decyzją z dnia 14 października 1999 r. stwierdził wydanie z naruszeniem prawa zarządzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 12 lipca 1951 r. o ustanowieniu przymusowego zarządu nad pensjonatem "K." w K. w części dotyczącej lokalu nr 1 w tym budynku wraz z udziałem wynoszącym 14 procent we współwłasności niepodzielnych elementów budynku i prawa użytkowania wieczystego do 14 procent udziału w nieruchomości gruntowej oraz w części dotyczącej lokalu mieszkalnego nr 4 wraz z udziałem wynoszącym 14 procent we współwłasności niepodzielnych elementów budynku i prawa użytkowania wieczystego do 14 procent udziału w nieruchomości gruntowej, a w pozostałej części stwierdził nieważność tego zarządzenia.
W uzasadnieniu tej decyzji organ wskazał, iż w sprawie zakończonej kwestionowanym zarządzeniem nie zachodziła żadna z przesłanek przewidzianych w art. 1 pkt 3 dekretu z dnia 16 grudnia 1918 r. w przedmiocie przymusowego zarządu państwowego, w brzmieniu rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 maja 1927 r. o zmianie niektórych postanowień dekretu /Dz.U. R.P. nr 49 poz. 437/, które winny być spełnione łącznie, aby można było ustanowić przymusowy zarząd państwowy nad majątkiem ruchomym bądź nieruchomym. Wystarczającą podstawą do stwierdzenia nieważności tego aktu było wadliwe zakwalifikowanie pensjonatu, którego dotyczyła sprawa, jako przedsiębiorstwa przemysłowego, o którym mowa w art. 1 pkt 3 dekretu. Tym samym Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast uznał, iż zarządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 12 lipca 1951 r. zostało wydane z rażącym naruszeniem art. 1 pkt 3 i art. 2 powołanego dekretu z dnia 16 grudnia 1918 r. /art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa/. Biorąc jednak pod uwagę okoliczność, iż obecny właściciel nieruchomości, Gmina Miejska K., zbyła dwa lokale mieszkalne oraz związany z tymi lokalami udział w użytkowaniu wieczystym gruntu na rzecz dotychczasowych najemców tych lokali, Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast stwierdził, powołując przy tym pogląd zawarty w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1992 r. /OSNC 1992 z. 12 poz. 211/, iż w tej części nastąpiły nieodwracalne skutki prawne będące przeszkodą w stwierdzeniu nieważności zarządzenia w odniesieniu do nieruchomości stanowiących odrębne lokale.
Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast decyzją z dnia 29 czerwca 2000 r., wydaną na podstawie art. 138 par. 1 pkt 1 w zw. z art. 127 par. 3 Kpa oraz art. 156 par. 2 Kpa i art. 158 par. 2 Kpa, na skutek wniosku Antoniny G. o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia 14 października 1999 r., podzielając zawarte w niej motywy rozstrzygnięcia.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego pełnomocnik Antoniny G. domagał się uchylenia decyzji z dnia 29 czerwca 2000 r. i poprzedzającej ją decyzji z dnia 14 października 1999 r. Zarzucił, iż wbrew twierdzeniom organu administracyjnego, w sprawie nie ma takiego skutku prawnego, którego nie można cofnąć działaniem organu administracji, a zatem skutku nieodwracalnego. Cytowana w uzasadnieniu decyzji uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1992 r. dotyczy zbycia nieruchomości na rzecz osoby trzeciej chronionej rękojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych. Z treści tej uchwały nie wynika przeszkoda do stwierdzenia nieważności decyzji w rozpoznawanej sprawie, bowiem nabywcy lokali nie korzystali z ochrony rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Zasada wiarogodności ksiąg wieczystych nie ma zastosowania w wypadku użytkowania wieczystego, co stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 maja 1986 r. /OSNC 1987 z. 8 poz. 122/. Z uzasadnienia tego wyroku wynika, iż rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych jest wyłączona w sytuacji, gdy odpowiedni organ Państwa ustanowił użytkowanie wieczyste na nieruchomości, nie będącej własnością państwa. Powyższa zasada ustępuje bowiem przed zasadą, wedle której użytkowanie wieczyste można ustanowić tylko na terenie państwowym lub gminnym. Przyjęcie odmiennego poglądu prowadziłoby do sytuacji powstania sui generis własności podzielonej między Skarbem Państwa lub gminą, a właścicielem, którym jest inna osoba. Skarżąca zarzuciła również, że Gmina działała ze świadomością naruszenia prawa strony, o czym świadczyło przystąpienie do zbycia części nieruchomości na rzecz osób trzecich, mimo odmowy przez sąd stwierdzenia zasiedzenia nieruchomości na rzecz Gminy.