Przepis art. 103 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./ nie ma zastosowania w sytuacji, gdy budowa została podjęta po dniu 1 stycznia 1995 r., także wówczas, gdy podstawą rozpoczęcia budowy była ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę wydana przed dniem 1 stycznia 1995 r., której nieważność stwierdzono w postępowaniu wszczętym po dniu 1 stycznia 1995 r.
Budowa określonego obiektu rozpoczęta na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, kontynuowana po wstrzymaniu wykonania tej decyzji i stwierdzeniu jej nieważności, jest innym, niż określony w art. 48 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, przypadkiem prowadzenia robót budowlanych bez wymaganego pozwolenia na budowę, o którym mowa w art. 50 ust. 1 pkt 1 tego Prawa.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie sprawy:
1/ ze skargi Danuty W., Marii H. i Mieczysława W. na postanowienie (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia 4 lipca 2000 r., (...) w przedmiocie wstrzymania wykonania robót budowlanych w obiekcie budowlanym usytuowanym na sąsiedniej działce oraz
2/ ze skargi Gabrieli Ż. na decyzję (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia 24 sierpnia 2000 r., (...) w przedmiocie nakazu rozbiórki części obiektu budowlanego i zobowiązania do wykonania czynności doprowadzających obiekt do zgodności z przepisami i uzyskania pozwolenia na wznowienie robót budowlanych
- uchyla zaskarżoną decyzję (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 24 sierpnia 2000 r.,
- umarza postępowanie sądowe wszczęte skargą Danuty W., Mieczysława W. i Marii H. na postanowienie (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 4 lipca 2000 r.,
- zasądza od (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz skarżącej Gabrieli Ż. kwotę (...) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Ostateczną decyzją z dnia 14 kwietnia 1992 r. Wójt Gminy K. udzielił inwestorom Gabrieli i Mieczysławowi Ż. pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego i inwentarskiego, zgodnie z przedłożonym projektem, na działce położonej we wsi K. Inwestorzy przystąpili do budowy obiektów w 1996 r.
W dniu 30 października 1996 r. Wojewoda Białostocki wszczął postępowanie o stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji Wójta Gminy K. z dnia 14 kwietnia 1992 r. W toku tego postępowania, na podstawie art. 159 par. 1 w związku z art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa, postanowieniem z dnia 31 października 1996 r. Wojewoda B. wstrzymał wykonanie ostatecznej decyzji Wójta Gminy K. z dnia 14 kwietnia 1992 r., w części dotyczącej budowy budynku mieszkalnego. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego postanowieniem z dnia 3 grudnia 1996 r. nie uwzględnił zażalenia Gabrieli i Mieczysława Ż. i utrzymał w mocy postanowienie Wojewody B. z dnia 31 października 1996 r. Decyzją z dnia 23 maja 1997 r. Wojewoda B. stwierdził nieważność ostatecznej decyzji Wójta Gminy K. z dnia 14 kwietnia 1992 r. w części dotyczącej udzielenia pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego. W uzasadnieniu tej decyzji organ stwierdził, że inwestorzy uzyskali pozwolenie na wybudowanie budynku mieszkalnego bezpośrednio przy granicy działki sąsiedniej z naruszeniem przepisów określających warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki oraz że wybudowali już piwnice i parter budynku ze stropem nad parterem. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia 12 sierpnia 1997 r. nie uwzględnił odwołania Gabrieli i Mieczysława Ż. i utrzymał w mocy decyzję Wojewody B. z dnia 23 maja 1997 r. Wyrokiem z dnia 29 listopada 1999 r., IV SA 1822/97 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę Gabrieli i Mieczysława Ż. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 12 sierpnia 1997 r.
Powołując się na kolejne oględziny budowy, z których wynikało, że inwestorzy wybudowali budynek mieszkalny, za wyjątkiem części robót wewnętrznych i elewacji, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w M. postanowieniem z dnia 31 maja 2000 r. wstrzymał prowadzenie robót budowlanych. (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego nie uwzględnił zażalenia Jolanty S. reprezentującej współwłaścicieli działki sąsiedniej, która domagała się nakazania inwestorom rozbiórki budynku mieszkalnego i utrzymał w mocy postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w M. z dnia 31 maja 2000 r. Decyzją z dnia 10 lipca 2000 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w M., na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./, zobowiązał inwestorów do przedłożenia dokumentacji inwentarsko-projektowej doprowadzającej obiekt do stanu zgodnego z prawem, ze szczególnym uwzględnieniem konstrukcji poddasza wraz z projektem zagospodarowania działki na aktualnym wyrysie geodezyjnym. Po rozpatrzeniu odwołania współwłaścicieli sąsiedniej nieruchomości Danuty W., Mieczysława W. i Marii H. (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzję z dnia 24 sierpnia 2000 r. uchylił w całości decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w M. z dnia 10 lipca 2000 r. oraz na podstawie art. 48 i art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane nakazał inwestorom Gabrieli i Mieczysławowi Ż. rozbiórkę części budynku mieszkalnego ponad stropem nad parterem, tj. ścian pierwszego piętra wraz z poddaszem i całością więźby dachowej, jak również zobowiązał inwestorów do przedłożenia dokumentacji inwentarsko-projektowej przewidującej doprowadzenie budynku mieszkalnego do stanu zgodnego z prawem. W uzasadnieniu tej decyzji organ odwoławczy stwierdził, że część obiektu /powyżej stropu parteru/ została zrealizowana bez pozwolenia na budowę, a wobec tego do tej części budynku ma zastosowanie przepis art. 48 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, natomiast w celu uzyskania pozwolenia na wznowienie robót budowlanych inwestorzy zostali zobowiązani do przedłożenia stosownej dokumentacji.