1. Analiza treści przepisu art. 79 ust. 6 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej /Dz.U. nr 64 poz. 593 ze zm./ wyznaczającego ramy kompetencji rady powiatu dokonana na tle całokształtu przepisów ustawy o pomocy społecznej skłania do ścisłego węższego rozumienia użytego tam terminu "warunki" jako czynniki uzależniające przyznanie zwolnienia. Rada, określając "warunki", konkretyzuje dla starosty przesłanki wymienione w ust. 3 i 5.
2. Norma kompetencyjna w brzmieniu ustalonym w art. 79 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej, tzn. upoważniająca do określenia "warunków" zwalniania z opłat, nie może stanowić materialnoprawnej podstawy do przyjmowania, że w zakresie tego pojęcia mieści się także prawo do wydawania przez organy samorządu uchwał wprowadzających postanowienia /klauzule dodatkowe/ reglamentujące terminy zwalniania z opłat.
3. Norma kompetencyjna art. 79 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej nie stwarza podstaw do ustalenia przesłanek obligatoryjnego zwolnienia z opłat i koliduje z art. 79 ust. 5 ustawy, w którym stanowi się, że starosta może częściowo zwolnić lub odstąpić od ustalenia opłaty (...) ze względu na trudną sytuację materialną rodziny.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak, Sędziowie NSA Tadeusz Kuczyński /sprawozdawca/, Jolanta Sikorska, Protokolant Aleksandra Markiewicz, po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2005r. na rozprawie sprawy ze skargi Powiatu Wrocławskiego na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Dolnośląskiego z dnia 5 października 2004r. Nr PN.II.0911-15/42/04 w przedmiocie stwierdzenia nieważności § 3, § 4, § 5 i § 6 uchwały Rady Powiatu Wrocławskiego z dnia 30 sierpnia 2004r. nr XX/131/04 w sprawie określenia warunków częściowego lub całkowitego zwalniania rodziców z opłat za pobytu dziecka w rodzinie zastępczej oddala skargę
Rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewody Dolnośląskiego z dnia 5 października 2004r. nr PN.II.0911-15/42/04 na podstawie art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jednolity: Dz.U. nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) stwierdzono nieważność § 3, § 4, § 5 i § 6 uchwały nr XX/131/04 Rady Powiatu Wrocławskiego z dnia 30 sierpnia 2004 roku w sprawie określenia warunków częściowego lub całkowitego zwalniania rodziców z opłat za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej.
W motywach uzasadnienia stwierdzono, że na sesji w dniu 30 sierpnia 2004 roku Rada Powiatu Wrocławskiego podjęła uchwałę nr XX/131/04 w sprawie określenia warunków częściowego lub całkowitego zwalniania rodziców z opłat za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej. Podstawą prawną podjęcia uchwały jest art. 12 pkt 11 i art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym oraz art. 79 ust. 6 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. nr 64 poz. 593 ze zm.).
Podczas badania legalności przedmiotowej uchwały organ nadzoru stwierdził że:
1. § 3 w sposób istotny narusza art. 7 i 94 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej w związku z art. 79 ust. 6, art. 107 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej;
2. § 4 w sposób istotny narusza art. 7 i 94 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. nr 78, poz. 483 ze zm.) w zw. z art. 79 ust. 6 i art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej;
3. § 5 i 6 w sposób istotny naruszają art. 79 ust 6 w zw. z art. 79 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej.
1. W § 3 uchwały Rada uregulowała tryb postępowania stanowiąc: "Podstawą wydania decyzji o całkowitym lub częściowym umorzeniu jest ustalenie sytuacji rodzinnej, zdrowotnej, dochodowej oraz majątkowej rodziców".
Rada, w świetle art. 79 ust. 6, nie ma upoważnienia do regulowania trybu postępowania w zakresie wydania decyzji. Rada określa jedynie warunki przyznania zwolnienia. Zwrot "warunki" należy tu rozumieć jako przesłanki, kryteria przyznania zwolnienia. Warunek to czynnik od którego uzależnione jest przyznanie zwolnienia. Rada zatem może jedynie określić kryteria, czynniki, przesłanki od których uzależnione jest częściowe lub całkowite zwolnienie z odpłatności.
Zgodnie z art. 106 ust. 4 decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, z wyjątkiem decyzji o odmowie przyznania biletu kredytowanego, wydaje się po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego. W świetle art. 107 ust. 1 ustawy "Rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza się w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin, w tym, o których mowa w art. 103, wydania opinii w celu ustanowienia rodziny zastępczej w związku z prowadzonym postępowaniem w sprawie ustanowienia rodziny zastępczej, przyznania pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka, dokonywania oceny sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej, przyznania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki oraz skierowania dziecka do placówki opiekuńczo-wychowawczej". Dodatkowo należy zwrócić uwagę na art. 19 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, zgodnie z którym: "Starosta, ustalając wysokość opłaty rodziców dziecka przebywającego w rodzinie zastępczej, uwzględnia ich sytuację rodzinną, zdrowotną, dochodową i majątkową". Z kolei art. 19 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej stanowi: "Starosta może częściowo zwolnić lub odstąpić od ustalenia opłaty, o której mowa w ust. 1, na wniosek lub z urzędu, ze względu na trudną sytuację materialną rodziny".