Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący : Sędzia WSA Alojzy Wyszkowski (sprawozdawca) Sędziowie : Sędzia WSA Lidia Serwiniowska Sędzia NSA Jolanta Sikorska Protokolant : Aneta Januszkiewicz po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 21 czerwca 2012 r. ze skargi S. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z dnia [...] 2012 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego oddala skargę.
Przedmiotem skargi jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z dnia [...] 2012 r. nr [...], które po rozpoznaniu odwołania S. B. (dalej skarżący) utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję Kierownika Zespołu Terenowej Pracy Socjalnej nr [...] Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we W. działającego z upoważnienia Prezydenta W. z dnia [...] 2011 r. nr [...] odmawiającej przyznania świadczenia z pomocy społecznej w formie zasiłku celowego na żywność i środki czystości.
Z akt sprawy wynika, że wnioskiem z dnia 14 lipca 2011 r., skarżący zwrócił się do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej z prośbą o udzielenie pomocy finansowej na żywność i środki czystości.
Organ pierwszej instancji ustalił w wywiadzie środowiskowym, że wnioskodawca, w wieku 62 lat, prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, posiada wykształcenie wyższe rolnicze. Jest bezrobotny, bez prawa do zasiłku, dzierżawi gospodarstwo rolne o powierzchni 12.850m2, które jest własnością jego córki, A. B., przebywającej w Anglii. Wnioskodawca utrzymuje się z dzierżawy pola i z tego tytułu osiąga dochód, nadto otrzymuje pomoc i wyżywienie od siostry. Do końca czerwca 2011 r. mieszkał przy ul. S. [...], a od lipca 2011 r. wynajmuje pokój przy ul. M. [...], płacąc za niego 300 zł miesięcznie. Przyjęto, że dochód wnioskodawcy w czerwcu 2011 r. wyniósł 322,92 zł
Decyzją z dnia [...] 2011 r. Kierownik Zespołu Terenowej Pracy Socjalnej nr [...] Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej odmówił przyznania skarżącemu świadczenia z pomocy społecznej w formie zasiłku celowego na żywność i środki czystości. W uzasadnieniu podał, że w sytuacji, gdy skarżący oświadczył, że jego dochodem jest dzierżawa pola rolnego, nie podając kwoty dochodu, to organ ustalił jego dochód zgodnie z art. 8 ust. 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) dalej ustawa, i przyjął - zgodnie z umową dzierżawy - kwotę 322,92 zł (tj. 1,56 ha x 207 = 322,92 zł). Analiza uzasadnienia wyroku z 2006 r. w sprawie alimentów należnych od skarżącego na rzecz jego syna wykazała, że w przeszłości posiadał on liczne nieruchomości i samochody, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, które spieniężył po 2006 r. Z uwagi na termin złożenia wniosku, tj. w lipcu 2011 r., skarżący został zobowiązany do podania dochodów za czerwiec 2011 r. Zeznał, że nie pamięta skąd i jaki miał dochód. Organ ustalił, że w czerwcu 2011 r. skarżący mieszkał u swojej znajomej przy ul. S. [...] i pozostawał na jej utrzymaniu. W czerwcu 2011 otrzymał pomoc od siostry, której wysokości nie pamięta (oświadczył, że w lipcu 2011 r. otrzymał od niej 200 zł i żywność). Podczas przesłuchania podał, że w lipcu, sierpniu i wrześniu 2011 r. zarobił 700 zł ze sprzedaży surowców wtórnych. Oświadczył, że nie posiada środków finansowych ze sprzedaży nieruchomości i ruchomości wskazanych w wyroku sądu. Organ wskazał, że choć stan zdrowia skarżącego, który choruje na nadciśnienie tętnicze, wymaga leczenia internistycznego, to nie utrudnia mu skutecznego poszukiwania i podjęcia pracy. Organ pozyskał informację, że skarżący jest ubezpieczony w KRUS od 2001 r. i opłaca składki KRUS regularnie za każdy kwartał: w dniu 22 czerwca 2011 r. wpłacił kwotę 666 zł, natomiast 19 sierpnia 2011 r. - 486 zł. Przeprowadzając postępowanie stosownie do przepisów ustawy o pomocy społecznej organ ustalił, że dochód z pola, w czerwcu 2011 r., wyniósł 322,92 zł. W czerwcu skarżący pozostawał na utrzymaniu znajomej, u której mieszkał oraz korzystał z pomocy siostry w formie żywności oraz pomocy finansowej. W dalszej części uzasadnienia zaskarżonej decyzji organ stwierdził, że zawarta w art. 4 ustawy o pomocy społecznej, zasada aktywności, nakłada na osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej obowiązek współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Wsparcie ze środków pomocy społecznej powinno zatem tylko towarzyszyć działaniom klienta zmierzającym do przezwyciężenia jego trudnej sytuacji, a nie zastępować ich. Wyrażony w art. 4 obowiązek współdziałania powinien być rozumiany szeroko i obejmować wszystkie zachowania klienta do przezwyciężenia trudnej sytuacji - od skomplikowanych po bardzo proste czynności. Z przywołanych przepisów wynika również, że sytuacja życiowa potrzebującego nie powinna być utożsamiana wyłącznie z faktycznie osiąganymi dochodami, lecz winna uwzględniać zarobki, które potrzebujący jest w stanie uzyskać, których nie osiąga ze względu na brak należytej staranności w podejmowanych działaniach lub nie wykorzystywanie wszystkich możliwości fizycznych i umysłowych. Analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, że sytuacja materialna skarżącego jest na tyle dobra, że powinien samodzielnie przezwyciężyć zaistniałe trudności. Posiada zasoby w postaci wyższego wykształcenia, doświadczenia zawodowe, dodatkowe uprawnienia elektryczne oraz znajomość języków obcych. Zasoby te zwiększają prawdopodobieństwo szybkiego znalezienia pracy. Ponadto otrzymuje pomoc finansową ze strony siostry oraz pozyskuje środki ze zbierania i sprzedaży surowców wtórnych, co stanowi jego zasoby względem skutecznego podjęcia pracy. z tej racji organ uznał, że skarżący posiada możliwości zarobkowe przy dołożeniu należytej staranności i przestrzegania zasad prawidłowej gospodarki stosownych do jego sił umysłowych i fizycznych. Analizując dochody organ stwierdzi, że dochód w czerwcu 2011 r. był mniejszy niż poniesione opłaty (wydatki wyniosły 666 zł - składki ubezpieczeniowe w KRUS, a deklarowany dochód 322,92 zł). Dochód w lipcu 2011 r. wyniósł: 1/3 zarobku ze zbioru surowców wtórnych, w wysokości 233,33 zł, pomoc finansowa ze strony siostry w wysokości 200 zł oraz hektary przeliczeniowe, w wysokości 322,92 zł, co daje łącznie 756,25 zł. Natomiast dochód z tych samych źródeł za sierpień 2011 r. wyniósł 756,25 zł. W tych okolicznościach organ uznał, że skarżący posiada możliwości pokrycia potrzeb zawartych we wniosku. Ponadto, w kolejnych miesiącach tj. lipiec-wrzesień 2011 r., dysponował dochodem przewyższającym kryterium (477 zł). Ustalony przez organ dochód wskazuje, że wydatki skarżącego znacznie przewyższają deklarowane przez niego dochody, co świadczy o nieujawnionych źródłach dochodu. Na podstawie wywiadu środowiskowego ustalono, że w sytuacji skarżącego nie zachodzi trudna sytuacja, której nie jest on w stanie sam przezwyciężyć. Ponadto stwierdzona dysproporcja między udokumentowaną wysokością dochodu a poniesionymi wydatkami świadczy o niespójności w złożonych oświadczeniach. Niespójność ta budzi wątpliwość co do wiarygodności podanych przez skarżącego informacji.