Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Joanna Kabat-Rembelska, Sędziowie sędzia WSA Jakub Linkowski, asesor WSA Tomasz Wykowski (spr.), Protokolant Piotr Jędrasik, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 października 2005 r. sprawy ze skargi A. P. na decyzję Ministra Spraw Zagranicznych z dnia [...] października 2002 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności zezwolenia na zmianę obywatelstwa polskiego uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Ministra Spraw Zagranicznych z dnia [...] sierpnia 2002 r. nr [...]
IV SA/Wa 895/05
U Z A S A D N I E N I E
Decyzją z dnia [...] października 2002 r., znak [...] Minister Spraw Zagranicznych utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję z dnia [...] sierpnia 2002 r., znak [...] - odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji Kierownika Wydziału Konsularnego Ambasady Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w O. z dnia [...] lutego 1976 r. nr [...], udzielającej A. P. zezwolenia na zmianę obywatelstwa polskiego na obywatelstwo kanadyjskie.
W uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia Minister Spraw Zagranicznych podniósł w szczególności, iż A. P., jako obywatel polski - wpisany do paszportu swojej matki - T. P., wyjechał z Polski mając 10 lat. Przebywał w I., A. i A. a następnie w Kanadzie, gdzie w 1971 r. otrzymał obywatelstwo kanadyjskie. W listopadzie 1974 r. A. P. wystąpił z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na zmianę obywatelstwa polskiego na kanadyjskie za pośrednictwem biura turystycznego H. w T. Uwzględniając ten wniosek Kierownik Wydziału Konsularnego Ambasady PRL w O. udzielił żądanego zezwolenia. Minister Spraw Zagranicznych wskazał, iż do stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej na podstawie art.156 k.p.a. nie wystarczy samo ustalenie, iż decyzję tę wydano z naruszeniem prawa. Niezbędne jest bowiem wykazanie, iż naruszenie to miało charakter rażący. Z istoty postępowania nieważnościowego, w którym bada się wyłącznie to, czy oceniana w nim decyzja jest obarczona kwalifikowaną wadą prawną, postępowanie toczące się z wniosku A. P. nie mogło dotyczyć oceny całokształtu postępowania prowadzonego przez konsula. Nie było zatem dopuszczalne przeprowadzenie w postępowaniu nieważnościowym dowodu na okoliczność niezłożenia przez A. P. wniosku o udzielenie zezwolenia na zmianę obywatelstwa i wykazanie, że decyzja została wydana na podstawie sfałszowanych dokumentów. W ocenie organu nietrafnie podnosi wnioskodawca, iż decyzja z dnia [...] lutego 1976 r. nie została mu doręczona, a tym samym, że nie wiedział on o utracie obywatelstwa. Przeczy temu już sam fakt, iż w okresie ponad dwudziestu lat po wydaniu decyzji wnioskodawca zachowywał się jak cudzoziemiec w szczególności poprzez: (-) nieubieganie o polski paszport, chociaż według przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o paszportach (Dz.U. z 1991 r. Nr 2, poz.5) to ten dokument uprawnia obywatela polskiego do pobytu za granicą; (-) występowanie o wizy oraz o zezwolenie na podjęcie pracy w Polsce na podstawie przepisów o cudzoziemcach. Niezależnie jednak od tego istnieją dokumenty dowodzące doręczenia decyzji z dnia [...] lutego 1976 r. wnioskodawcy. Wynika z nich, iż A. P. wniósł o zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego na obywatelstwo kanadyjskie za pośrednictwem biura podróży H. w T., zajmującego się m.in. pośredniczeniem w załatwianiu spraw pomiędzy konsulatem a osobą fizyczną (biuro to kontynuuje tę działalność do dnia dzisiejszego). Według organu taki tryb załatwiania spraw jest powszechnie stosowany w państwach anglosaskich. W latach sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych był on także wykorzystywany przez zamieszkałych w tych państwach przedstawicieli Polonii, stroniących od bezpośredniego kontaktu z polskimi urzędnikami konsularnymi. Minister Spraw Zagranicznych wskazał, iż na piśmie z dnia 19 stycznia 1976 r. skierowanym przez biuro podróży do konsulatu dokonano odręcznej adnotacji, iż decyzja zezwalająca wnioskodawcy na zmianę obywatelstwa została wysłana na adres biura w dniu 16 lutego 1976 r. listem poleconym [...]. W takich sytuacjach datę przesłania decyzji uznaje się za jej doręczenie.