Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Krystyna Napiórkowska, Sędziowie sędzia NSA Otylia Wierzbicka, asesor WSA Anna Szymańska (spr.), Protokolant Artur Dral, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 czerwca 2005 r. sprawy ze skargi J.N. na postanowienie Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia [...] października 2004 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy wydania uwierzytelnionych odpisów materiałów archiwalnych uchyla zaskarżone postanowienie i utrzymane nim w mocy postanowienie organu pierwszej instancji
Postanowieniem z dn. [...].09.2004 r. Dyrektor Archiwum Państwowego w L. odmówił wydania J.N. uwierzytelnionych kopii dokumentów z akt niemieckiej listy narodowej w zakresie informacji o przodku wnioskodawcy.
W uzasadnieniu stwierdzono, że J.N. zwrócił się o wydanie uwierzytelnionych kopii dokumentów z akt niemieckiej listy narodowej. Uwierzytelnione kopie pełnią w obrocie prawnym funkcję równorzędną z zaświadczeniami i stosuje się do nich przepisy art. 217 - 219 kpa. Przepisy te zaś przewidują obowiązek wydania zaświadczenia w wypadku istnienia uzasadnionego interesu prawnego wnioskodawcy albo w związku z "ciążącym na nim" wymogiem wynikającym z przepisów prawa. Akty władz okupacyjnych na obszarze RP uznawane są za nielegalne, a żaden przepis prawa polskiego nie wymaga wykazania się przez obywatela wpisem na niemiecką listę narodową. Ponadto wnioskodawca nie ma interesu prawnego w uzyskaniu takiego dokumentu, a jedynie interes faktyczny.
Wskutek zażalenia wniesionego przez J.N. Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych postanowieniem z dnia [...].10.2004 r. utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.
W uzasadnieniu wskazano, iż organy niemieckie działają na podstawie ustawy federalnej z dn. 22.02.1955 r. w sprawie regulowania kwestii obywatelstwa, który to akt dopuszcza m.in. dowody z niemieckiej listy narodowej.
Zdaniem organu II instancji faktem, który uwzględniają niemieckie urzędy jest rzekome ustalenie w okresie okupacji przynależności etnicznej wskazanej osoby. Niedopuszczalne byłoby zatem wywodzenie skutków z nieprawomocnego aktu władz okupacyjnych i podtrzymanie ważności wrogich i bezprawnych aktów władz Trzeciej Rzeszy Niemieckiej.
Organ ocenił interes prawny żalącego według krajowego systemu norm, nie można wykluczyć tego interesu na gruncie prawa obcego, lecz warunkiem musiałaby być niesprzeczność z prawem krajowym, co w niniejszej sytuacji nie występuje.
W skardze do sądu administracyjnego J.N. wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i poprzedzającego go rozstrzygnięcia organu I instancji. Zarzucił błędną wykładnię art. 217 § 2 pkt 2 kpa, zdaniem skarżącego ma on interes w otrzymaniu kopii dokumentów, a żądając ich wydania w żaden sposób nie narusza porządku RP.
W odpowiedzi na skargę Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych wniósł o jej oddalenie, powtarzając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Skarga jest zasadna, aczkolwiek zarzut w niej podniesiony nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia.
Organy obydwu instancji rozpatrując wniosek J.N., jako podstawy rozstrzygnięcia wskazały przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, dotyczące wydawania zaświadczeń. Dokonały oceny żądania wnioskodawcy mając na względzie przesłanki wskazane w art. 217 § 2 kpa. Zgodnie z tym przepisem zaświadczenie wydaje się, jeżeli tj. urzędowego potwierdzenia faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa, bądź osoba ubiega się o wydanie zaświadczenia ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. Jednocześnie uznały, że uwierzytelnione kopie dokumentów archiwalnych pełnią funkcję równorzędną z zaświadczeniami tj. stanowią urzędowe potwierdzenie stanu faktycznego lub prawnego i w związku z tym stosuje się do nich przepisy art. 217 - 219 kpa.