Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Grzegorz Rząsa (spr.), Sędziowie sędzia WSA Leszek Kobylski, sędzia WSA Anna Sękowska, Protokolant spec. Iwona Hoga, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 maja 2019 r. sprawy ze skargi K. S.A. z siedziba we W. na decyzję Ministra Cyfryzacji z dnia [...] grudnia 2018 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia z rejestru PESEL [...] 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Ministra Cyfryzacji z dnia [...] października 2018 r. nr [...] ; 2. zasądza od Ministra Cyfryzacji na rzecz skarżącego K. S.A. z siedziba we W. kwotę 697 (sześćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
I. Przedmiotem zaskarżenia w niniejszej sprawie jest decyzja Ministra Cyfryzacji (dalej: "Minister") z [...] grudnia 2018 r. nr [...] (dalej: "zaskarżona decyzja"). Decyzją tą, wydaną po ponownym rozpatrzeniu sprawy z wniosku R. S.A. z siedzibą w W. (dalej: "skarżąca" lub "Biuro" lub "Spółka") zakończonej decyzją z dnia [...] października 2018 r. odmówił wyrażenia zgody na udostępnienie danych z rejestru PESEL za pomocą urządzeń teletransmisji danych w trybie weryfikacji w zakresie danych potwierdzających zgon - Minister utrzymał w mocy własną decyzję z [...] października 2018 r.
II. Zaskarżona decyzja została oparta na następujących ustaleniach faktycznych i ocenach prawnych.
II.1.1. Wnioskiem z 20 sierpnia 2018 r. R. S.A. zwróciła się do Ministra Cyfryzacji z wnioskiem o udostępnienie danych z rejestru PESEL za pomocą urządzeń teletransmisji danych w drodze weryfikacji danych potwierdzających zgon. Strona uzasadniając potrzebę uzyskania danych wskazała, iż podstawą jej działalności są przepisy ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 470 ze zm., dalej: "u.u.i.g."). W dalszej treści pisma wnioskodawca nadmienił, iż w ramach swojej działalności pośredniczy w udostępnianiu informacji gospodarczych jak również może uzyskiwać na zlecenie klienta dane z rejestru PESEL. Biuro na mocy art. 21 ust. 1 u.u.i.g. jest zobowiązane do ujawniania aktualnych informacji gospodarczych a uzyskanie dostępu do danych z rejestru PESEL w zakresie wskazanym w art. 49 ust. 2a ww. ustawy umożliwi weryfikowanie klientom, czy przekazywane informacje gospodarcze są aktualne i prawdziwe, a także sprawdzenie, czy podmiot będący dłużnikiem istnieje. Czyniłoby to zadość obowiązkowi ujawniania aktualnych i prawidłowych informacji gospodarczych. Poprzez dostęp elektroniczny do rejestru PESEL w tym zakresie prawdziwość danych mogłaby być bowiem dodatkowo weryfikowana, co pozwoliłoby na dochowanie przez wierzyciela, jak i biuro informacji staranności w wypełnianiu obowiązków ustawowych.
II.1.2. Po rozpatrzeniu sprawy Minister decyzją z dnia [...] października 2018 r. nr [...] zgody na udostępnienie danych z rejestru PESEL za pomocą urządzeń teletransmisji danych w trybie weryfikacji w zakresie danych potwierdzających zgon. Zdaniem Ministra, punktem wyjścia do dalszych rozważań powinno być określenie czy biura informacji gospodarczej posiadają uprawnienie do pozyskiwania danych z rejestru PESEL, a jeśli tak to jaka jest podstawa prawna i zakres możliwej do uzyskania przez nie informacji. Przede wszystkim należy mieć tu na względzie treść art. 28 ust. 1 pkt. 1 u.u.i.g. w myśl którego biuro jest uprawnione do otrzymywania danych z rejestru PESEL na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2018 r., poz. 1382; dalej: "ustawa o ewidencji ludności" lub "u.e.l."). Drugą kwestią istotną dla potrzeb niniejszego postępowania o udostępnienie danych jest określenie co należy rozumieć pod pojęciem "informacji gospodarczych". W myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 u.u.i.g. informacjami gospodarczymi są m.in.: imiona i nazwisko, numer PESEL, adres zamieszkania, seria i numer dowodu osobistego. Wśród powyższych nie znajdują się natomiast dane o zgonie stąd, zdaniem Ministra, należy wywnioskować, że biuro nie jest uprawnione do ich pozyskiwania (nie jest to informacja gospodarcza) i przetwarzana. Powzięcie przez biuro wiedzy o uzasadnionej nieprawdziwości i niekompletności danych obejmuje swoim zakresem wyłącznie informacje gospodarcze, a do tej kategorii nie można zaliczyć danych dotyczących zgonu. Co więcej Minister wskazał, że w uzasadnieniu do projektu ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (Dz. U. z 2017 r., poz. 933 - druk 1185) wskazano, iż zgodnie z projektowanym art. 21 ust. 2 u.u.i.g. biuro informacji gospodarczej będzie zobowiązane do aktualizacji informacji gospodarczej w ww. zakresie (tj. w zakresie okoliczności możliwych do stwierdzenia na podstawie dokumentów przedstawionych przez wierzyciela lub dłużnika) w terminie 30 dni od dnia powzięcia odpowiedniej, uzasadnionej informacji o kwestionowaniu przez dłużnika zobowiązania, o uznawaniu roszczenia przez dłużnika za przedawnione bądź o tym, że toczy się postępowanie sądowe dotyczące zobowiązania. Z powyższego wynika zatem, że źródłem takiej informacji jest wierzyciel lub dłużnik, a biuro ma za zadanie ocenić przedłożone dokumenty i podjąć decyzję co do aktualizacji danych. Na mocy postanowień przywołanej wyżej ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności, która weszła w życie 13 listopada 2017 r. biuro nie zostało wyposażone w prawo do podejmowania inicjatywy do gromadzenia danych z rejestru PESEL w zakresie wykraczającym poza katalog informacji gospodarczych wymieniony w u.u.i.g. Brak jest podstaw do stosowania w tym przypadku wykładni rozszerzającej i sięgającej poza ustawowo przyjęte normy. Minister zauważył również, że w przypadku dostępu do danych poprzez usługi webservice (a tylko poprzez takie usługi może być weryfikowana informacja o zgonie), a więc z wykorzystaniem narzędzia (systemu) zbudowanego przez biuro, niezbędne było uzupełnienie polityki i instrukcji o opis zabezpieczeń stworzonego systemu oraz informację o posiadaniu przez system funkcjonalności umożliwiającej identyfikację osoby uzyskującej dane z rejestru oraz datę ich otrzymania (art. 48 pkt 1 ustawy o ewidencji ludności). Spełnienie powyższego warunku również nie zostało przez spółkę wykazane pomimo pouczenia jej o tym obowiązku w piśmie organu z 21 września 2018 r.