Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Małaszewska-Litwiniec (spr.), Sędziowie sędzia WSA Joanna Borkowska,, sędzia WSA Anita Wielopolska, Protokolant ref. staż. Natalia Berkowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 marca 2019 r. sprawy ze skargi T. M. na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z dnia [...] września 2018 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego oddala skargę.
Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie decyzją z [...] września 2018 r. nr [...] Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców (zwany dalej Szefem Urzędu lub Organem II. instancji) umorzył postępowanie odwoławcze w sprawie zobowiązania do powrotu cudzoziemca - obywatela [...], T. M., ur. [...] lipca 1987 r. Uprzednio Komendant [...] Oddziału Straży Granicznej decyzją z [...] kwietnia 2017 r. nr [...] zobowiązał tego Cudzoziemca do powrotu bez określenia terminu dobrowolnego powrotu oraz orzekł o zakazie ponownego wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i innych państw obszaru Schengen na okres 1 roku od dnia wydania tej decyzji.
Stan niniejszej sprawy przedstawia się następująco.
Organ I. instancji zobowiązując go do powrotu stwierdził, iż w sprawie zachodzi przesłanka z art. 302 ust. 1 pkt 1 oraz pkt 16 b ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2017r. poz. 2206, ze zm.), a także, iż wobec Strony nie zachodzą okoliczności z art. 303 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach, kiedy to decyzji o zobowiązaniu do powrotu nie wydaje się, w tym przesłanki do udzielenia zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany. Decyzja ta została doręczona Stronie w dniu [...] kwietnia 2017 r. (odmowa potwierdzenia odbioru decyzji, bez podania przyczyny, potwierdzona przez funkcjonariusza Straży Granicznej oraz pracownika Strzeżonego Ośrodka dla Cudzoziemców w [...]).
W ustawowym terminie T. M. za pośrednictwem Organu I. instancji złożył odwołanie od tej decyzji do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców. W dniu [...] lipca 2018 r. do akt sprawy dołączono pełnomocnictwo udzielone przez T. M. r. pr. J. B. do reprezentowania go we wszystkich sprawach dotyczących wjazdu, pobytu i wyjazdu z terytorium RP, pobytu w strzeżonym ośrodku dla cudzoziemców, ubiegania się o udzielenie ochrony międzynarodowej, przed wszystkimi organami i sądami. Następnie [...] września 2018 r. wpłynęło skierowane do Szefa Urzędu pismo pełnomocnika z [...].09.2018 r., złożone w imieniu T. M., w którym zwrócił się o umorzenie postępowania odwoławczego od decyzji Komendanta [...] Oddziału Straży Granicznej z dnia [...] kwietnia 2017 r. nr [...]. Z treści tego wniosku wynikało ponadto, iż T. M. opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przebywa na terytorium [...], gdzie ubiega się o udzielenie mu ochrony międzynarodowej. Decyzją z [...].09.2018 r. nr [...] Szef Urzędu umorzył postępowanie odwoławcze od decyzji Komendanta [...] Oddziału Straży Granicznej z dnia [...] kwietnia 2017 r. nr [...]. To rozstrzygnięcie zostało zaskarżone przez profesjonalnego pełnomocnika do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Pełnomocnik Skarżącego wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Komendanta [...] Oddziału Straży Granicznej z dnia [...] kwietnia 2017 r. oraz o umorzenie postępowania. W skardze zarzucono naruszenie przepisów postępowania, tj.: art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a. poprzez jego błędne zastosowanie polegające na bezzasadnym uznaniu, że wniosek pełnomocnika, który wpłynął do Urzędu, zawierał cofnięcie odwołania, co w konsekwencji spowodowało bezzasadne umorzenie postępowania odwoławczego, pomimo iż wniosek pełnomocnika nie dotyczył cofnięcia odwołania z art. 137 k.p.a. oraz pomimo tego, że w sytuacji, w której Skarżący opuścił terytorium RP, postępowanie stało się bezprzedmiotowe. W ocenie Pełnomocnika, Szef Urzędu powinien zastosować art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a., tj. uchylić decyzję Organu I. instancji i umorzyć postępowanie, które stało się bezprzedmiotowe. W uzasadnieniu skargi pełnomocnik wskazał, że jego pismo zawierało wniosek o umorzenie postępowania w sprawie o zobowiązanie do powrotu. Intencją pełnomocnika nie było doprowadzenie do umorzenia postępowania odwoławczego, ale to, aby Szef Urzędu uchylił decyzję Organu I. instancji i umorzył postępowanie pierwszej instancji (umorzenie postępowania w całości). W związku z tym Organ błędnie uznał, że pismo zawierało cofnięcie odwołania. Ponadto organ powinien rozpatrzyć pismo pod kątem wystąpienia przesłanek z art. 105 k.p.a. Niezależnie od interpretacji treści wniosku z [...] września 2018 r., w ocenie pełnomocnika Strony, Organ nie był związany treścią tego wniosku, powinien natomiast wziąć pod uwagę okoliczności faktyczne sprawy (Skarżący opuścił terytorium RP) i z tego faktu wyciągnąć wniosek, że nie ma potrzeby wydawania decyzji o zobowiązaniu do powrotu wobec cudzoziemca, który na terytorium RP nie przebywa. Pełnomocnik podał, że Organ odwoławczy uprawniony jest do umorzenia postępowania pierwszej instancji na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 in fine k.p.a. w sytuacji, gdy brak jest podstaw prawnych lub faktycznych do prowadzenia postępowania administracyjnego i do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Taka sytuacja, jego zdaniem, miała miejsce w tej sprawie. W odpowiedzi na skargę Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swe stanowisko w sprawie. Zaznaczył, że w sytuacji, w której na wstępie pełnomocnik wskazał, że pismo ma związek z postępowaniem odwoławczym, sformułowane żądanie umorzenia "tego postępowania" wskazywało wyraźnie, że przedmiot wniosku stanowiło postępowanie odwoławcze, a nie całe postępowanie administracyjne. Treść tego zdania - w ocenie Organu - w żaden sposób nie wskazuje na to, aby pełnomocnik Skarżącej miał na myśli wniosek o uchylenie w całości decyzji I. instancji z dnia [...].04.2017 r. nr [...] i umorzenie postępowania w I. instancji. Na taką wolę Strony zastępowanej przez pełnomocnika nie wskazywała także dalsza część pisma.