Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Aneta Dąbrowska, Sędziowie asesor WSA Anna Sidorowska-Ciesielska (spr.), sędzia WSA Wanda Zielińska-Baran, Protokolant ref. Marika Bibrowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 stycznia 2019 r. sprawy ze skargi Z. C., M. L. i T. L. na decyzję Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia [...] czerwca 2018 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego oddala skargę
Zaskarżoną decyzją z [...] czerwca 2018 r. Minister Infrastruktury i Rozwoju, po rozpatrzeniu odwołania Z. C., M. L. i T. L. (dalej: skarżący) od decyzji Wojewody [...] z [...] czerwca 2017 r. o odmowie stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w R. z [...] kwietnia 1956 r. w przedmiocie wywłaszczenia i przyznania odszkodowania, uchylił decyzję Wojewody [...] i umorzył postępowanie przed organem wojewódzkim.
W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Minister Infrastruktury i Rozwoju przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy:
Orzeczeniem z [...] kwietnia 1956 r., [...] Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w R. orzekło o wywłaszczeniu m.in. nieruchomości położonej w M. oznaczonej jako parcela gruntowa Ikat. [...] o pow. [...] m2, stanowiącej własność tabularną J. L., a faktycznie wg. zaświadczenia Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w M. z [...] lutego 1956 r. stanowiącej własność H. L. i przyznało odszkodowanie H. L. w kwocie [...] zł (pkt I.2.a orzeczenia) i K. L. w kwocie [...] zł (pkt I.2.b orzeczenia).
Decyzją z [...] czerwca 2017 r. Wojewoda [...], po rozpatrzeniu wniosku Z. C., M. L. i T. L., odmówił stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w R. z [...] kwietnia 1956 r., [...] o wywłaszczeniu i przyznaniu odszkodowania (pkt I.2. orzeczenia).
Po rozpatrzeniu odwołania skarżących, Minister Infrastruktury i Rozwoju uchylił decyzję Wojewody [...] z [...] czerwca 2017 r. i umorzył postępowanie przed organem wojewódzkim. Organ wskazał, że organem wyższego stopnia w stosunku do Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w R. w dniu wydania orzeczenia wywłaszczeniowego był właściwy minister. Tym samym, stosownie do art. 157 § 1 K.p.a., organem właściwym w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczeń bądź decyzji wydanych przez Prezydia Wojewódzkich Rad Narodowych jest Minister. Wprawdzie zniesiony został organ, który wydał kwestionowane orzeczenie (Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej), ale istnieje organ, który byłby właściwy do orzekania w sprawie stwierdzenia jego nieważności. W konsekwencji należało uchylić zaskarżoną decyzję Wojewody [...] i umorzyć postępowanie, ponieważ została wydana przez niewłaściwy organ, gdyż w tej sprawie właściwy jest obecnie Minister Inwestycji i Rozwoju. W wyniku umorzenia postępowania przed organem wojewódzkim do rozpoznania przez Ministra Inwestycji i Rozwoju pozostaje wniosek o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w R. z [...] kwietnia 1956 r.
Skargę na decyzję Ministra Inwestycji i Rozwoju z [...] czerwca 2018 r. wnieśli Z. C., M. L. i T. L., zarzucając naruszenie: art.7, art. 105 § 1 i art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a. Zdaniem skarżących, w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi bezprzedmiotowość. O bezprzedmiotowości postępowania, w rozumieniu art. 105 § 1 K.p.a. można mówić, w sytuacji gdy odpadł jeden z konstytutywnych elementów sprawy administracyjnej, o której mowa w art. 1 pkt 1 K.p.a. Postępowanie administracyjne staje się bezprzedmiotowe tylko wtedy gdy brak jest sprawy administracyjnej, która może być załatwiona decyzją, nie zaś wtedy, gdy wydanie decyzji staje się zbędne. Zdaniem skarżących, organem właściwym w sprawie wniosku o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w R. z [...] kwietnia 1956 r. jest Wojewoda [...]. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w R. przestało istnieć w strukturze administracji publicznej i jego kompetencje w ramach kolegialnych zmian (przekształceń) przejął starosta. Ten organ jest organem właściwym w sprawach o wszczęcie postępowania o wywłaszczenie. Organem wyższego stopnia w sprawach o wywłaszczenie nieruchomości, które rozstrzygane są w drodze decyzji przez starostę, jest wojewoda (art. 9a i 112 ustawy o gospodarce nieruchomościami). Zatem, stosownie do art. 157 § 1 K.p.a. organem właściwym w sprawie wniosku o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w R. z [...] kwietnia 1956 r. o wywłaszczeniu i odszkodowaniu jest Wojewoda [...]. Umorzenie postępowania administracyjnego powinno być traktowane jako środek ostateczny, mający zastosowanie tylko w sytuacjach, kiedy nie ma możliwości podjęcia merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, co wynika z wystąpienia trwałej przeszkody uniemożliwiającej wydanie rozstrzygnięcia co do istoty sprawy.