Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Alina Balicka (spr.), Sędziowie asesor WSA Danuta Szydłowska, asesor WSA Agnieszka Wójcik, Protokolant Katarzyna Tomiło, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 stycznia 2007 r. sprawy ze skargi P., z siedzibą w S. i P. Oddział w Polsce z siedzibą w S. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] sierpnia 2006 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wpisania odmiany do krajowego rejestru I. ze skargi P. Oddział w Polsce z siedzibą w S. uchyla zaskarżoną decyzję i utrzymaną nią w mocy decyzję organu pierwszej instancji; II. odrzuca skargę P., z siedzibą w S.; III. zasądza od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz P. Oddział w Polsce z siedzibą w S. kwotę 440 zł (czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] sierpnia 2006 r. [...] Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych z dnia [...] lipca 2006 r., sygn. [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wpisania do krajowego rejestru kukurydzy odmiany X4S733T - odmiany genetycznie zmodyfikowanej (MON 810).
W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazano, że w związku z wprowadzeniem do ustawy z dnia 26 czerwca 2006 r. o nasiennictwie /Dz. U. Nr 137, poz. 1299 ze zm./ przepisu art. 5 ust. 4, ustawą z dnia 27 kwietnia 2006 r. o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin /Dz. U. Nr 92, poz. 693/, organy administracyjne nie były władne podjąć żadnej merytorycznej decyzji, a tylko rozstrzygnąć w kwestii bezprzedmiotowości. W przepisach materialnego prawa administracyjnego powinna być bowiem zawarta norma kompetencyjna upoważniająca organ do podjęcia takiego merytorycznego rozstrzygnięcia. Ingerencja w formie decyzji dopuszczalna jest jedynie w oparciu o wyraźną normę kompetencyjną zawartą w przepisach powszechnie obowiązujących. Skoro w rozpatrywanej sprawie brak takiego przepisu, to postępowanie administracyjne w przedmiocie wpisania odmiany genetycznie zmodyfikowanej do krajowego rejestru należało na podstawie art. 105 § 1 kpa umorzyć.
Powołując się na przepisy art. 23 i art. 24 Traktatu Wspólnot Europejskich /zwanego dalej TWE/ oraz art. 16 ust. 1 dyrektywy Rady 2002/53/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie Wspólnego katalogu odmian gatunków roślin rolniczych /Dz. Urz. UE L 193 z 20 lipca 2002 r., s.l ze zm./, organ odwoławczy stwierdził, że państwa członkowskie zapewniają, by począwszy od publikacji, o której mowa w art. 17 dyrektywy, materiał siewny odmian zatwierdzonych zgodnie z powołaną dyrektywą lub zgodnie z zasadami odpowiadającymi zasadom tej dyrektywy, nie był przedmiotem żadnych ograniczeń rynkowych w odniesieniu do odmiany. Dotyczy to więc sytuacji, gdy dana odmiana została już zarejestrowana i znalazła się we Wspólnym katalogu odmian gatunków roślin rolniczych. W rozpatrywanej sprawie powołany przepis nie ma jednak zastosowania, gdyż odmiana kukurydzy o symbolu kodowym X4S733T nie została zarejestrowana, a jedynie wszczęte zostało postępowanie w sprawie ewentualnej rejestracji.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi stwierdził przy tym, iż organ administracyjny I instancji nie naruszył art. 23 TWE, bowiem generalna zasada swobodnego przepływu towarów na terytorium Wspólnoty, jak również funkcjonowanie unii celnej, nigdy nie były kwestionowane przez organ administracyjny I instancji i nie są kwestią sporną.
Wskazując zaś na art. 24 TWE, Minister podniósł, iż zmodyfikowane genetycznie odmiany roślin, by móc zostać dopuszczone do obrotu, muszą spełniać przesłanki określone m. in. w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie i uchylająca dyrektywę Rady 90/220/EWG oraz w dyrektywie Rady 2002/53/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. Według dyrektywy Rady 2002/53/WE z dnia 13 czerwca 2002 r., przy podejmowaniu decyzji, co do kwalifikacji odmian zmodyfikowanych genetycznie, Państwa Członkowskie powinny brać pod uwagę wszelkie ryzyko związane z ich zamierzonym uwalnianiem do środowiska. W przypadku odmian genetycznie zmodyfikowanych zatwierdza się /wpisuje się do krajowego rejestru/ celowe uwolnienie do środowiska danej odmiany tylko po podjęciu wszystkich właściwych środków pozwalających uniknąć ujemnych skutków dla zdrowia ludzkiego i dla środowiska. Generalną zasadą ustanowioną na mocy przywołanej powyżej dyrektywy oraz transponującej ją ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie jest, że nowe odmiany wpisywane są do rejestru po przeprowadzeniu badań odrębności, wyrównania i trwałości lub badania wartości gospodarczej odmiany. Jednakże w przypadku odmian genetycznie zmodyfikowanych należy przeprowadzić ocenę ryzyka ekologicznego, równoważną ocenie ustanowionej dyrektywą 90/220/EWG. Dyrektywa ta utraciła jednak moc obowiązującą i została zastąpiona przez dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie i uchylająca dyrektywę Rady 90/220/EWG. Wspólnota Europejska podejmując działania w zakresie organizmów zmodyfikowanych genetycznie, zachowuje daleko idącą ostrożność, nie zamykając się jednak na postęp naukowy i techniczny. Obostrzenia te stanowią próbę pogodzenia różnych zadań i polityk Wspólnoty.