Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Małaszewska-Litwiniec, Sędziowie Sędzia WSA Aneta Dąbrowska (spr.), Sędzia WSA Agnieszka Łąpieś-Rosińska, Protokolant sekr. sąd. Agnieszka Olszewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 listopada 2011 r. sprawy ze skargi B. S. na postanowienie Ministra Gospodarki z dnia [...] października 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy podjęcia zawieszonego postępowania administracyjnego 1. uchyla zaskarżone postanowienie oraz utrzymane nim w mocy postanowienie Ministra Gospodarki z dnia [...] czerwca 2009 r. nr [...]; 2. zasądza od Ministra Gospodarki na rzecz skarżącej B. S. kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Minister Gospodarki postanowieniem z [...] października 2009 r. - zaskarżonym skargą przez B. S. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - utrzymał w mocy własne postanowienie z [...] czerwca 2009 r. o odmowie podjęcia postępowania zawieszonego postanowieniem Ministra Gospodarki z [...] kwietnia 2007 r., w sprawie stwierdzenia nieważności: 1) orzeczenia Nr [...] Ministra Przemysłu Chemicznego z [...] lipca 1951 r. o przejęciu na własność Państwa przedsiębiorstwa pn. "P."; 2) orzeczenia Ministra Przemysłu Drzewnego i Papierniczego z [...] grudnia 1953 r. w sprawie zatwierdzenia protokołu zdawczo - odbiorczego przedsiębiorstwa pn. "P.";
3) orzeczenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z [...] sierpnia 1961 r. w sprawie zatwierdzenia protokołu zdawczo - odbiorczego przedsiębiorstwa pn. "P.".
W zaskarżonym postanowieniu organ wskazał, że nie ustąpiła przyczyna uzasadniająca zawieszenie postępowania, nie doszło bowiem do rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego, tj. przeprowadzenia przed właściwym sądem powszechnym postępowania o stwierdzenie nabycia praw do spadku po M. B. w zakresie wskazanym w postanowieniu Sądu Apelacyjnego w K. z [...] lutego 2006r., sygn. akt [...]. Postanowienie to uznaje skuteczność na obszarze Polski postanowienia niemieckiego Sądu Rejonowego w K. z [...] października 1971r., sygn. akt [...], z wyjątkiem nieruchomości położonych na obszarze Polski, co do których niezbędne jest przeprowadzenie odrębnego postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po M.B. Z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnych, na mocy których na własność Państwa przeszło przedsiębiorstwo i związana z nim nieruchomość, może wystąpić jedynie właściciel, legitymujący się prawem własności do tego mienia w okresie bezpośrednio poprzedzającym jego nacjonalizację lub jego następcy prawni. W związku z tym, że P. B. (właściciel przedsiębiorstwa i związanych z nim nieruchomości) zmarł [...] marca 1954r., w prawa jemu przysługujące (w tym również w uprawnienie do wzruszenia decyzji nacjonalizacyjnych) wstąpili jego następcy prawni. Organ przytaczając treść art. 28 K.p.a. wskazał, iż rozpatrzenie wniosku z 30 października 2001 r. o stwierdzenie nieważności decyzji nacjonalizujących obejmujących mienie stanowiące własność poprzednika prawnego wnioskodawcy uzależnione jest od ustalenia pełnego kręgu stron postępowania. Osoby zgłaszające swój udział w postępowaniu administracyjnym winny wykazać swoją legitymację do występowania w nim w charakterze strony poprzez przedstawienie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Znajdujące się w aktach postanowienia spadkowe nie są w pełni wystarczające do wykazania praw wynikających ze spadkobrania po wyżej wymienionej - jednej ze spadkobierców byłego właściciela znacjonalizowanego mienia P. B. Postanowienie Sądu Apelacyjnego w K. z [...] lutego 2006 r. nie dotyczy praw spadkowych do nieruchomości położonych na terenie Polski, które M. B. posiadała z tytułu dziedziczenia po P. B. Osoby dziedziczące po M. B. na podstawie postanowienia Sądu Apelacyjnego w K. z [...] lutego 2006 r. nie mogą więc zgłaszać praw w niniejszym postępowaniu nieważnościowym w stosunku do przypadającego wcześniej ww udziału w znacjonalizowanej nieruchomości. W odniesieniu do nieruchomości położonej w Polsce stwierdzenie nabycia spadku należy do wyłącznej jurysdykcji krajowej po myśli art. 1102 K.p.c. Zatem brak w aktach sprawy postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po M. B. obejmującego prawa do nieruchomości położonych na terenie Polski uniemożliwia procedowanie w sprawie. Ewentualne wydanie decyzji o stwierdzeniu nieważności orzeczeń dotyczących nacjonalizacji skutkuje możliwością zwrotu wadliwie znacjonalizowanego mienia. Należy więc ustalić strony postępowania nieważnościowego, gdyż pominięcie którejkolwiek z uprawnionych osób znajdujących się w kręgu spadkobierców właściciela znacjonalizowanego mienia stanowiłoby o kwalifikowanej wadliwości decyzji kończącej sprawę, co skutkowałoby możliwością wznowienia postępowania, a w konsekwencji uchyleniem wadliwej decyzji. Wobec powyższego organ uznał, iż nie ustąpiły przyczyny uzasadniające zawieszenie postępowania (art. 97 § 2 K. p. a.). B. S. w skardze na postanowienie z [...] października 2009 r. zarzuciła naruszenie art. 15 K. p. a. przez nieustosunkowanie się do zarzutów zawartych we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Skarżąca wskazała, iż do spadku zarówno po P. B. i M. B. nie wchodzi prawo własności (współwłasności) nieruchomości lub ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości położonej w Polsce, gdyż przedmiotowe przedsiębiorstwo wraz ze związanymi z nim nieruchomościami jeszcze za życia P. B. zostało znacjonalizowane, a ponadto M. B. nie była jego współwłaścicielką. Także postanowienie Sądu Apelacyjnego w K. z [...] lutego 2006 r. zdaniem skarżącej wskazuje, iż w skład spadku po M. B. nie wchodzi nieruchomość. W związku z tym każdy sąd polski wniosek o stwierdzenie nabycia po tej zmarłej w części dotyczącej nieruchomości musiałby z konieczności prawnej odrzucić. Ponadto podniesiono, że do spadku nie należą uprawnienia o charakterze administracyjnym, w tym uprawnienia do żądania stwierdzenia nieważności decyzji związanych z nacjonalizacją. Wskutek tego nie istnieje żadne zagadnienie wstępne (art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a.) wymagające rozstrzygnięcia przez sąd polski poprzez wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po M. B. Brak było więc podstaw do zawieszenia postępowania administracyjnego na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 K. p. a., jak też do dalszego trwania tego zawieszenia. W ocenie skarżącej do kontynuowania postępowania wystarczające jest uznane przez sąd polski za skuteczne na obszarze Polski postanowienia niemieckiego Sądu Rejonowego w K. [...] października 1971 r., sygn. akt [...].