Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wanda Zielińska-Baran (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Alina Balicka, asesor WSA Marta Laskowska, Protokolant Danuta Gorzelak-Maciak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 września 2007 r. sprawy ze skargi D. W. na postanowienie Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] kwietnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia 1. uchyla zaskarżone postanowienie; 2. zasadza od Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na rzecz skarżącego D. W. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Zaskarżonym do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2007 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, na podstawie art. 58, art. 61 §1 i art. 123 Kpa oraz art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 ze zm., dalej: u.s.r.), odmówił D. W. przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia o kontynuacji podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników przy jednoczesnym prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 5a ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy o u.s.r.
W uzasadnieniu postanowienia Prezes podał, że w dniu 22 marca 2007 r. D. W. złożył oświadczenie o wznowieniu od dnia 1 marca 2005 r. prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Wobec niedotrzymania przez D. W. terminu, określonego w art. 5a ust. 1 pkt 1 ustawy o u.s.r., do złożenia wyżej wymienionego oświadczenia oraz warunków wynikających z art. 37 ust. 1 ustawy o u.s.r. w dniu [...] kwietnia 2005 r. D. W. została wydana decyzja o ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników.
Organ podał, iż jednocześnie przedmiotowym oświadczeniem, w dniu 22 marca 2007 r. D. W. złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia oświadczenia. Organ wskazał, iż stosownie do treści art. 58 Kpa termin należy przywrócić jeśli strona uprawdopodobni, że uchybienia nastąpiło bez winy strony. Zdaniem Prezesa w uzasadnieniu wniosku nie zostało wykazane, że uchybienie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od D. W. a zatem, w oparciu o wyżej wymieniony przepis art. 58 Kpa, organ odmówił jego przywrócenia.
Skargę na powyższe postanowienie wniósł D. W. żądając jego uchylenia. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie art. 58 § 1 w związku z art. 9 Kpa w związku z art. 5a ust.1 pkt 7 ustawy o u.s.r. poprzez przyjęcie, iż niezłożenie przez skarżącego oświadczenia o rozpoczęciu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej było przez niego zawinione i nie pozwala na przywrócenie terminu do złożenia oświadczenia podczas, gdy uchybienie było wynikiem zmian w obowiązującym stanie prawnym, których nie pouczony ubezpieczony nie był świadom.
Uzasadniając powyższe stanowisko skarżący wskazał, że podlegał rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu jako domownik od oczątku lat 90-tych i przez cały ten czas opłacana była składka na ubezpieczenie. W roku 1999 skarżący rozpoczął prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. W chwili podejmowania działalności obowiązywał przepis art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w brzemieniu nadanym ustawą z dnia 12 stycznia 1996 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, zgodnie z którym rolnik lub domownik podlegający ubezpieczeniu w pełnym zakresie przez 1 rok podejmując pozarolniczą działalność gospodarczą mógł podlegać innemu niż rolnicze ubezpieczeniu społecznemu o ile złożył Zakładowi lub Kasie oświadczenie, że chce podlegać innemu ubezpieczeniu z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. W tym stanie prawnym skarżący nie złożył oświadczenia, o którym była mowa wówczas obowiązującym art. 5a i prowadząc działalność gospodarczą nadal był objęty rolniczym ubezpieczeniem społecznym jako domownik. W roku 2004 skarżący zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej i złożył w tym zakresie odpowiednie oświadczenie by nie płacić składki na ubezpieczenie zdrowotne. W dacie zawieszenia działalności nadal obowiązywała regulacja zawarta w art. 5a, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 12 stycznia 1996 r. Skarżący nie mając wykształcenia prawniczego nie śledził na bieżąco zmian w przepisach dotyczących systemu ubezpieczeń społecznych wprowadzonych ustawą z dnia 2 kwietnia 2004 r. Nie był więc świadom, iż w momencie wznowienia zawieszonej działalności gospodarczej będzie zobowiązany do złożenia oświadczenia, o którym mowa w znowelizowanym art. 5 a, a obowiązku składania którego nie przewidywały wcześniejsze regulacje prawne.