Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Jerzy Stankowski (spr.) Sędziowie NSA Ewa Makosz-Frymus NSA Paweł Miładowski Protokolant st. sekr. sąd. Monika Zaporowska po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 28 listopada 2007 r. sprawy ze skargi SPZOZ na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] sierpnia 2006 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej. uchyla zaskarżoną decyzję /-/P. Miładowski /-/J. Stankowski /-/E. Makosz-Frymus
Decyzją z dnia [...] sierpnia 2006 r., nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K., po rozpoznaniu odwołania Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S. od decyzji Wójta Gminy S. z dnia [...] lipca 2006 r., nr [...], w przedmiocie odmowy przyznania M.W. prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na okres od dnia [...] lipca 2005 r. do dnia [...] lipca 2005 r., uchyliło zaskarżoną decyzję w całości i umorzyło postępowanie pierwszej instancji.
Wnioskiem z dnia [...] października 2005 r. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w S. wystąpił do Wójta Gminy S. o wydanie decyzji potwierdzającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, o której mowa w art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135; dalej: ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej) dla M.W. We wniosku wskazano, że pacjent został przywieziony do szpitala w dniu [...] lipca 2005 r. przez zespół ratownictwa medycznego jako przypadek nagły, głęboko nieprzytomny z rozpoznaniem krwotoku mózgowego. Pomimo hospitalizacji w oddziale chirurgicznym, a następnie anestezjologii i intensywnej terapii, zmarł w dniu [...] lipca 2005 r. M.W. nie posiadał żadnych dokumentów, a stan zdrowia nie pozwalał ustalić prawa do ubezpieczenia. Narodowy Fundusz Zdrowia Oddział w P. poinformował, że pacjent nie jest ubezpieczony. SPZOZ otrzymał natomiast informację od Ł.W., iż w dniu [...] maja 1996 r. Sąd Wojewódzki w K. orzekł o jej rozwodzie z M.W., który w dniu [...] kwietnia 2005 r. dokonał wymeldowania z poprzedniego miejsca zamieszkania (B.).
Decyzją z dnia [...] lipca 2006 r., na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, Wójt Gminy S. odmówił przyznania M.W. prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W uzasadnieniu podał, że po przeprowadzeniu szczegółowego postępowania ustalono, iż M.W. był osobą bezdomną zamieszkującą do [...] kwietnia 2005 r. na terenie miasta B. W dniu [...] lipca 2005 r. (przebywając na obszarze Gminy S. w miejscowości W.) został przewieziony jako przypadek nagły do szpitala w S., gdzie zmarł w dniu [...] lipca 2005 r. Organ podał, że zgodnie z art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej zwrócił się do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w S. o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego. W odpowiedzi ośrodek podał, że nie można przeprowadzić wywiadu, gdyż M.W. faktycznie nie zamieszkiwał na terenie Gminy S. W konkluzji Wójt Gminy S. podał, że wobec braku możliwości ustalenia danych wymaganych do wydania decyzji, określonych w art. 54 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, należało odmówić przyznania prawa do świadczenia na podstawie tego przepisu.
Odwołanie od decyzji wniósł Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w S. zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego: art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej oraz art. 5, 7, 8 i 12 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593) poprzez przyjęcie, iż przyznanie prawa do świadczeń opieki zdrowotnej M.W. na okres od dnia [...] do [...] lipca 2005 r. było bezzasadne. Wskazując na powyższe skarżący wniósł o uchylenie decyzji i orzeczenie do istoty sprawy zgodnie z wnioskiem, ewentualnie przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji. W uzasadnieniu wskazał, iż zgodnie z art. 54 ust 3 ustawy o świadczeniach zdrowotnych decyzję potwierdzającą prawo do świadczeń opieki zdrowotnej wydaje wójt gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy, a w przypadku stanu nagłego - na wniosek świadczeniodawcy udzielającego świadczenia opieki zdrowotnej złożony niezwłocznie po udzieleniu świadczenia. Ustawa z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym definiuje stan nagły jako stan, w którym odroczenie w czasie pomocy medycznej może skutkować utratą zdrowia albo utratą życia. W stanach nagłych świadczenia opieki zdrowotnej są udzielane świadczeniobiorcy niezwłocznie. Zdaniem skarżącego w sprawie miał miejsce stan nagły. M.W., w momencie przywiezienia go do szpitala, nie miał miejsca stałego zameldowania i nie posiadał przy sobie również żadnych dokumentów. W związku z tym nie było możliwe przedłożenie z wnioskiem Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S. z dnia [...] października 2005 roku dokumentu potwierdzającego zamieszkanie na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Skarżący podniósł także, że M.W. był osobą bezdomną w myśl art. 6 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (osobą nie zamieszkującą w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i nie zameldowaną na pobyt stały, w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także osobą nie zamieszkującą w lokalu mieszkalnym i zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania). Na podstawie art. 7 ustawy, pomocy społecznej udziela się osobom z powodu bezdomności, a wysokość pomocy uzależniona jest od sytuacji majątkowej danej osoby. Finansowanie świadczenia zdrowotnego ze środków publicznych polega na udzieleniu pomocy osobie, która nie posiada funduszy na leczenie. W celu ustalenia sytuacji dochodowej i majątkowej świadczeniobiorcy (M.W.), przeprowadza się rodzinny wywiad środowiskowy na zasadach i w trybie określonych w przepisach o pomocy społecznej. Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje osobom posiadającym obywatelstwo polskie i mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 5 ustawy o pomocy społecznej). Natomiast miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. SPZOZ w S., jako jednostka zobowiązana do niezwłocznego udzielania świadczenia opieki zdrowotnej w stanach nagłych, nie miała możliwości sprawdzić czy M.W. posiada miejsce zameldowania, a tym bardziej ustalić czy zamierza przebywać w S. na stałe. Zdaniem skarżącego, przy określaniu miejsca zamieszkania bezdomnego należy uwzględnić okoliczności odnoszące się do przyczyny przebywania jego w danej miejscowości. Charakter tej przyczyny, łączący się z wolą bezdomnego (np. konflikt z rodziną, rozwód) powinien skłonić organ do rozważenia czy miejsca jego pobytu nie należy traktować zgodnie z dyspozycja art. 25 Kodeksu cywilnego (jako przebywanie z zamiarem stałego pobytu). M.W. rozwiódł się z żoną w [...] r., a w [...] 2005 r. nastąpiło jego wymeldowanie z miejsca stałego pobytu w B. SPZOZ w S. zarzucił, że organ nie ustalił przyczyny wyboru przez niego okolic S. (m.in. czy nie było to spowodowane posiadaniem rodziny w okolicy) jak też czy nie należy traktować zachowania M. W. jako przejawu chęci stałego pobytu w S.