Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Jerzy Stankowski Sędziowie WSA Danuta Rzyminiak - Owczarczak (spr.) As. sąd. Izabela Kucznerowicz Protokolant st.sekr.sąd. Teresa Zaporowska po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 31 stycznia 2008 r. ze skargi M. R. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień kombatanckich, o d d a l a s k a r g ę /-/ I. Kucznerowicz /-/ J. Stankowski /-/ D. Rzyminiak- Owczarczak
Wyrokiem z dnia [...] roku (sygn. akt [...]) Wojewódzki Sąd Administracyjny w P. uchylił decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. z dnia [...] roku nr [...] utrzymującą w mocy decyzję własną tego organu z dnia [...] roku nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania skarżącej M.R. uprawnień kombatanckich z tytułu doznanych w czasie drugiej wojny światowej i okupacji represji, udziału w Powstaniu Warszawskim oraz pobytu w obozie przesiedleńczym w Pruszkowie w miesiącu wrześniu 1944 r. W uzasadnieniu wyroku Sąd wyjaśnił, iż uprawnienia kombatanckie mogą zostać przyznane w przypadku spełnienia przesłanek określonych w przepisach ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. z 2002 roku nr 42 poz. 371 z późn. zm. -zwana dalej "ustawą o kombatantach"), stąd w przypadku skarżącej nie jest możliwym przyznanie tych uprawnień w związku z zamordowaniem ojca, niedostatkiem i przesiedleniem oraz z tytułu pomocy udzielanej jako kilkuletnie dziecko powstańcom w czasie Powstania Warszawskiego. W ocenie Sądu odmowa przyznania wnioskowanych uprawnień z tytułu pobytu w obozie w Pruszkowie nastąpiła z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm. - zwana dalej kpa), Kierownik Urzędu zobligowany był bowiem ustalić, czy pomimo nie umieszczenia tego obozu w wykazie stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 września 2001 r. w sprawie określenia miejsc odosobnienia, w których były osadzone osoby narodowości polskiej lub obywatele polscy innych narodowości (Dz.U. z 2001 r. Nr 106 poz. 1154 z późn. zm. - zwane dalej rozporządzeniem o miejscach odosobnienia), obóz w Pruszkowie spełniał przesłanki określone w art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b) i c) ustawy o kombatantach. Sąd wskazał, iż przy ponownym rozpoznawaniu sprawy organ winien przeprowadzić wyczerpujące postępowanie dowodowe celem szczegółowego ustalenia charakteru obozu w Pruszkowie w 1944 roku, warunków pobytu w tym obozie oraz realizowanej w nim polityki eksterminacyjnej w stosunku do osób tam osadzonych, w tym czy i w jakim zakresie warunki pobytu w tym obozie różniły się od warunków, w jakich przebywały osoby będące więźniami obozu koncentracyjnego. Wyrok uprawomocnił się w dniu [...] r. Pismem z dnia [...] r. M.R. podtrzymała swój wniosek o przyznanie uprawnień kombatanckich, zgodnie z oceną prawną i wskazaniami Sądu.
W dniu [...]r. Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych decyzją nr [...] wydaną na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b) i c) ustawy o kombatantach ponowienie odmówił przyznania M.R. uprawnień kombatanckich. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, iż w wykonaniu zaleceń Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego zwrócił się do Instytutu Pamięci Narodowej Głównej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu o wyjaśnienie jaki charakter i funkcje pełnił obóz w Pruszkowie w 1944 roku, ten zaś wskazał, iż w sierpniu tego roku rzeczony obóz funkcjonował jak obóz przejściowy dla ludności cywilnej, ewakuowanej po Powstaniu Warszawskim, zaś pobyt w nim trwał przeciętnie od jednego do kilku dni. Warunki bytowe w obozie były porównywalne do tych, jakie panowały w pozostałych nazistowskich obozach. Jednocześnie organ powołał się na opinię Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - dr hab. J. K. z dnia [...] roku, zgodnie z którą obóz ten nie spełnia warunków, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b) i c) ustawy o kombatantach. Nadto, jak wskazał organ, podobną opinię w tym przedmiocie wyraził w piśmie z dnia [...] roku Wydział Ekspertyz i Opracowań Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, która została załączona do akt sprawy. W oparciu o poczynione ustalenia Kierownik Urzędu stwierdził, iż w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b) i c) ustawy o kombatantach. Decyzję doręczono M.R. w dniu 27 listopada 2006 r.