Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Maciej Dybowski (spr.) Sędziowie NSA Jerzy Stankowski NSA Grażyna Radzicka Protokolant st.sekr.sąd. Krystyna Pietrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 maja 2010 r. sprawy ze skargi Z. S. na decyzję Szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w P. z dnia (...) r. nr (...) w przedmiocie uposażenia 1. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzająca ją decyzję Wojskowego Komendanta Uzupełnień w O. W.. z dnia (...) r. nr (...) 2. zasądza od Szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w P. na rzecz Z. S. (...) (...) złotych tytułem kosztów postępowania
Sygn. akt IV SA/Po 294/10 U Z A S A D N I E N I E
Decyzją z dnia [...] czerwca 2008 r. nr [...] (dalej decyzja z [...] czerwca 2008 r.) Wojskowy Komendant Uzupełnień w O. (dalej WKU), na podstawie art. 104 § 1, art. 61 § 1 kpa i art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. 179/03/1750 ze zm., dalej uswżz, ustawa pragmatyczna bądź ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych) i art. 14 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. 241/04/2416 ze zm.) i rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie wojewódzkich sztabów wojskowych i wojskowych komend uzupełnień (Dz.U. 66/04/613 ze zm.), "działając z urzędu, z uwzględnieniem całości zgromadzonej dokumentacji, w tym również wniosków strony", odmówił chor. sztab. rez. Z.S. przyznania świadczenia pieniężnego w postaci odsetek od wypłaconego uposażenia oraz potrącenia z uposażenia.
W uzasadnieniu WKU wskazał, że dnia [...] listopada 2003 r. Dowódca Wojsk Lądowych w oparciu o rozkaz [...] z dnia [...] .9.2002 r. w sprawie zmian organizacyjnych i dyslokacyjnych w wojskowych komendach uzupełnień zlikwidował m.in. stanowisko służbowe Strony. W związku z tym żołnierzowi temu zaproponowano inne stanowisko służbowe, ale On odmówił jego przyjęcia. Dowódca Pomorskiego Okręgu Wojskowego (Dowódca POW) decyzją wypowiedział Stronie stosunek zawodowej służby wojskowej i wydał rozkaz zwalniający żołnierza z zawodowej służby wojskowej i przenoszący Go do rezerwy. Dnia [...] lutego 2007 r. Dowódca Wojsk Lądowych (organ wyższego stopnia) decyzją nr [...] (dalej decyzja nr [...] ) stwierdził nieważność ww decyzji Dowódcy POW o zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej. Strona stawiła się do miejsca pełnienia służby wojskowej i została przyjęta na ewidencję i zaopatrzenie, ale bez wyznaczenia na stanowisko, bowiem jego stanowisko nie istniało od 1 listopada 2003 r. (rezerwa kadrowa). Dla celów ewidencyjno-finansowych od dnia zwolnienia do dnia przywrócenia do zawodowej służby wojskowej przyznano Mu zwaloryzowane należności wynikające z tytułu pełnienia zawodowej służby wojskowej. Przy wypłacie tych należności, w związku ze stwierdzeniem nieważności ww decyzji o zwolnieniu ze służby wojskowej, potrącono Stronie nienależne świadczenia z tytułu odprawy, ekwiwalentu za urlop. Po otrzymaniu tych świadczeń, Strona wystąpiła z wnioskiem o odsetki. Departament Kadr MON przesłał do terenowych organów administracji wojskowej (WSzW, WKU) pismo nr [...] z dnia [...] stycznia 2007 r. w sprawie postępowania i uprawnień żołnierzy, którym stwierdzono nieważność decyzji o zwolnieniu ich ze służby wojskowej. W dokumencie tym zobowiązano organy wojskowe do wypłaty uposażenia (zwaloryzowanego zgodnie z przepisami) za okres, w którym żołnierze faktycznie pozostawali poza służbą. Odnośnie roszczeń o zwrot potrąconych świadczeń, to [w wyniku] decyzji o stwierdzeniu nieważności, są to świadczenia nienależne, bowiem podstawa tego świadczenia odpadła (stwierdzono nieważność decyzji). W kwestii odsetek - art. 75 ust. 3 uswżz stanowi, że tylko w razie zwłoki w wypłacie uposażenia żołnierzowi zawodowemu przysługują odsetki ustawowe od dnia, w którym uposażenie stało się wymagalne. Instytucja zwłoki (art. 476 kc)- w odróżnieniu od opóźnienia (art. 481 kc)- warunkowana jest winą. W tym przypadku nie sposób przypisać winy organowi obowiązanemu do zapłaty uposażenia. Choć decyzja Dowódcy Wojsk Lądowych o nieważności decyzji Dowódcy POW wywiera skutki ex tunc, to wydana została w określonym czasie, a realizacja wynikających stąd zwaloryzowanych świadczeń została spełniona bez zwłoki. W spornym okresie strona nie pełniła służby wojskowej, a w tym czasie otrzymywała z MON należności pieniężne związane ze zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej. W szczególności w związku ze zwolnieniem ze służby wojskowej żołnierz otrzymał od Skarbu Państwa- jednostki organizacyjnej MON- przewidziane ustawą o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych i ustawą o uposażeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych: dwunastomiesięczne uposażenie, emeryturę wojskową i odprawę wojskową. W spornym okresie do chwili przywrócenia do służby wojskowej od resortu MON otrzymywał emeryturę wojskową wynoszącą 50-75% uposażenia. Ten sam reprezentant Skarbu Państwa, od którego domaga się On odsetek, regularnie co miesiąc wypłacał Mu pieniądze, które po unieważnieniu decyzji o zwolnieniu, okazały się być świadczeniem nienależnym. Po przywróceniu do służby odmówił on zwrotu świadczenia emerytalnego i innych nienależnych świadczeń. Roszczenia o odsetki nie mają żadnego uzasadnienia. Najbardziej nieuzasadnione wydaje się roszczenie o odsetki za świadczenia, które pobrał żołnierz z góry (roczne uposażenie przez pierwszy rok po zwolnieniu). Dopiero w chwili, gdy decyzja o stwierdzeniu nieważności decyzji o zwolnieniu ze służby wojskowej stała się wykonalna, roszczenia o odsetki można naliczać od tego momentu, a nie wstecz (k. 17 akt [...]).