Skoro normodawca konstytucyjny wskazuje, że Rzeczypospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym ( art. 2 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997r.- Dz.U. 78/97/483, sprost. 28/01/319, zm. 200/06/1471), w którym obowiązuje zasada równości ( art. 32 ust. 1 Konstytucji), to wymóg wykładni ustawy w zgodzie z Konstytucją nakazuje, by umieszczenie w wydanym na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (j.t. Dz.U. 142/97/950 ze zm.- w brzmieniu nadanym art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 9 kwietnia 1999 r. o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej- Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, ustawy o kombatantach...- Dz.U. 38/99/360; aktualnie j.t. Dz.U. 42/02/371 ze zm.)- rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 września 2001 r. w sprawie określenia miejsc odosobnienia, w których były osadzone osoby narodowości polskiej lub obywatele polscy innych narodowości (Dz.U. 106/01/1154, zm. 214/05/1801, 227/06/1660) danego obozu przesiedleńczego ma jedynie taki walor, że w konkretnej sprawie strona nie musi prowadzić dowodów, że osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa a pobyt w tych miejscach odosobnienia miał charakter eksterminacyjny dla dzieci do lat 14 w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy. Ani ustawa o kombatantach, ani kodeks postępowania administracyjnego, nie wprowadziły zakazu dowodzenia w postępowaniu przed organem administracji publicznej w trybie art. 75 kpa, że pobyt w obozie innym, niż wymienione w § 6 rozporządzenia, był represją w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o kombatantach.
Przeciwna wykładnia prowadziłaby do naruszenia prawa do sądu ( art. 45 ust. 1 Konstytucji RP) na skutek nierzetelności proceduralnej , skoro w postępowaniu przed sądem administracyjnym niemożliwe jest prowadzenie innych dowodów, niźli uzupełniające z dokumentów i to w warunkach określonych w art. 106 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U. 153/02/1270, ze zm.).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Grażyna Radzicka Sędziowie WSA Maciej Dybowski (spr.) WSA Bożena Popowska Protokolant st.sekr.sąd. Justyna Frankowska po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 09 października 2008 r. sprawy ze skargi T. P. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. z dnia [...] lutego 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień kombatanckich, uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] października 2006 r. nr [...]. /-/ B.Popowska /-/ G.Radzicka /-/ M.Dybowski
sygn. IV SA/Po 156/08
U Z A S A D N I E N I E
Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (dalej Kierownik Urzędu) decyzją z dnia [...] lutego 2006 r. nr [...] (dalej decyzja z dnia [...] lutego 2006 r.) na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (j.t. Dz.U. 42/02/371 ze zm.- dalej ustawa) odmówił przyznania uprawnień kombatanckich T. P., urodzonemu [...] października 1933 r., z tytułu poddania Wnioskodawcy wysiedleniu, w ramach którego przebywał z przyczyn narodowościowych w innym miejscu odosobnienia, w którym pobyt dzieci do lat 14 miał charakter eksterminacyjny, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa (art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy).
W lakonicznym uzasadnieniu decyzji wyjaśniono, że T. P. wystąpił do Urzędu o przyznanie uprawnień kombatanckich z tytułu przebywania w obozie przesiedleńczym w Łodzi. Strona przedłożyła oświadczenia świadków: A. K. i W. B., którzy zeznali jedynie, że z obozu przejściowego w Łodzi zostali wraz z rodzicami przewiezieni do m. G.. Wskazani świadkowie nie udowodnili swego pobytu w obozie przesiedleńczym w Łodzi. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 września 2001 r. w sprawie określenia miejsc odosobnienia, w których były osadzone osoby narodowości polskiej lub obywatele polscy innych narodowości (Dz.U. 106/01/1154- dalej rozporządzenie) wymienia w § 6 nazwy obozów, o których mowa w art. 4 ust. 1 lit. c ustawy, w myśl którego represjami są okresy przebywania z przyczyn politycznych, narodowościowych, religijnych i rasowych w miejscach odosobnienia, w których pobyt dzieci do lat 14 miał charakter eksterminacyjny, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa. O spełnienie warunków, o których mowa w art. 21, orzeka Kierownik Urzędu lub osoby przez niego upoważnione, na podstawie udokumentowanego wniosku zainteresowanej osoby oraz rekomendacji stowarzyszenia właściwego dla określonego rodzaju działalności kombatanckiej lub represji ( art. 22 ust. 1 ustawy; k. 12 akt administracyjnych).
T. P., wnosząc o ponowne rozpatrzenie sprawy podniósł, że świadkowie A. K. i W. B. nie mieli możliwości udokumentowania swego pobytu w Łodzi, bowiem dokumenty Wnioskodawcy i świadków, potwierdzające ich pobyt w Łodzi, zaginęły. Wniósł o przesłuchanie tych świadków przed Sądem Rejonowym w L. Obywatele w państwie winni być traktowani na równych prawach. Ponieważ akta zaginęły, Wnioskodawca nie ze swej winy nie może udowodnić swego pobytu w Łodzi. Zeznania świadków na ten temat są wiarogodne i winny być traktowane na równi z zaświadczeniami, wydawanymi przez archiwa (k. 14 akt administracyjnych).
W piśmie z dnia 20 czerwca 2006 r. T. P. wniósł o unieważnienie postanowienia Kierownika Urzędu z dnia [...] maja 2006 r. nr [...], stwierdzającego uchybienie terminu do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wnioskodawca podniósł, że jako sześcioletni syn sołtysa wsi G. gm. O. pow. l., zostali wysiedleni wraz z rodzeństwem w różne rejony III Rzeszy lub rejony okupowane przez III Rzeszę. Osobiście jako dziecko przebywał w obozie przejściowym w Łodzi przez ok. 3 dni, a następnie został wywieziony do miejscowości G. gm. M. pow. Puławy woj. lubelskie, gdzie przebywał do końca wojny. "Ojciec za obronę polskości miał zostać rozstrzelany przez specjalny pluton egzekucyjny gestapo, lecz po wstawiennictwie niemieckiego sąsiada, został obroniony od śmierci, ale rodzina z tego powodu została wysiedlona z gospodarstwa i rozrzucona w różne rejony III Rzeszy i tereny okupowane przez nią". Wniósł o przesłuchanie w charakterze świadków A. K. i W. B. przez Sąd Rejonowy w L. i dostarczenie zeznań do sprawy. Wnioskodawca jest członkiem zwyczajnym Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych lecz to go nie zadowala, bo winien być członkiem podopiecznym (k. 16, 23-26, 32-31 akt administracyjnych).