Sprawa ze skargi na decyzję Kierownika Urzędu d/s Kombatantów i Osób Represjonowanych w przedmiocie świadczenia pieniężnego z tytułu pracy przymusowej
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Tadeusz Michalik (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Teresa Kurcyusz - Furmanik Sędzia WSA Małgorzata Walentek Protokolant st. sekretarz sądowy Agnieszka Janecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 marca 2010 r. sprawy ze skargi W. W. na decyzję Kierownika Urzędu d/s Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pieniężnego z tytułu pracy przymusowej uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie strona 1/3

Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych decyzją z dnia [...] Nr [...] wydaną na podstawie art. 154 § 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) oraz art. 2 pkt 2 lit. "a", art. 3 ust. 1 i art. 4 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz.U. Nr 87, poz. 395, ze zm.) skierowaną do W.W. orzekł:

1/ uchylić decyzję własną z dnia [...] Nr [...] i decyzję ją poprzedzającą z dnia [...] Nr [...] o umorzeniu postępowania administracyjnego,

2/ odmówić stronie przyznania uprawnienia do świadczenia pieniężnego określonego w powołanej ustawie.

W uzasadnieniu organ wskazał, że strona złożyła wniosek w przedmiocie przyznania uprawnienia do świadczenia pieniężnego z tytułu deportacji do pracy przymusowej. Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wyżej wymienioną decyzją umorzył postępowanie w sprawie przedmiotowego wniosku ze względu na niezachowanie terminu określonego wart. 4 ust. 5 powołanej wyżej ustawy. W dniu [...] wpłynął do organu wniosek strony w sprawie przyznania uprawnienia do przedmiotowego świadczenia, który został zakwalifikowany jako wniosek o uchylenie decyzji własnej w trybie art. 154 k.p.a.. W myśl art. 154 § 1 k.p.a. decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Zdaniem organu pierwsza z powyższych przesłanek została spełniona, tzn. decyzja o której uchylenie wnosi strona jest ostateczna (art. 16 k.p.a.). Nadto wyrokiem z dnia 17 czerwca 2003 r. (sygn. akt P 24/02) Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności art. 4 ust. 5 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Stąd też z tego względu należało - zdaniem organu - uchylić przedmiotową decyzję i rozpatrzyć sprawę merytorycznie.

Organ zauważył, że pojęcie represji w rozumieniu ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. Nr 87, poz. 395 ze zm.), zawiera przepis art. 2 pkt 2 lit. a tejże ustawy. Stosownie do tej regulacji represją jest deportacja (wywiezienie) do pracy przymusowej na okres co najmniej 6 miesięcy z terytorium państwa polskiego, w jego granicach sprzed 01 września 1939 r. na terytorium III Rzeszy i terenów przez nią okupowanych w okresie wojny w latach 1939-1945. Zatem nie każda praca przymusowa w okresie okupacji uprawnia do przyznania świadczenia pieniężnego, o którym mowa w ustawie. Organ podkreślił, że gdy idzie o samo pojęcie deportacji, przyjmuje się iż praca wykonywana przymusowo na terytorium Rzeczypospolitej w granicach sprzed 01 września 1939 r., nawet poza miejscem stałego zamieszkania, nie stanowi represji w rozumieniu ustawy. Kwestia ta była wielokrotnie przedmiotem rozważań NSA (uchwała NSA z dnia 12 października 1998 r., PS 5/98, ONSA 1999/1/1 oraz wyrok NSA z dnia 29 lutego 2000 r. sygn. akt II SA/Ka1091/98).

Strona 1/3