Sprawa ze skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] w przedmiocie referendum lokalnego
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska (spr.) Sędzia NSA Tadeusz Michalik Protokolant st.sekr.sąd. Alicja Sadowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 marca 2010 r. sprawy ze skargi Gminy G. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] nr [...] w przedmiocie referendum lokalnego - ustalenia diety dla członków obwodowej komisji do spraw referendum oddala skargę.

Uzasadnienie strona 1/8

Uchwałą Rady Miejskiej w G. z dnia [...] r., Nr [...], wydaną na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 42, poz. 1591 z późn. zm.) oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547 z późn. zm.) w związku z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 88, poz. 985 z późn. zm.), ustalono członkom obwodowej komisji do spraw referendum, zarządzonego na dzień [...] r., wysokość wypłacanej przez Prezydenta Miasta G. zryczałtowanej diety i należności za zwrot kosztów przejazdu publicznymi środkami komunikacji.

Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] r., nr [...], wydanym w oparciu o art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, Wojewoda [...] stwierdził nieważność powyższej uchwały jako niezgodnej z art. 7 Konstytucji RP. Zdaniem Wojewody [...], Rada Miejska nie posiadała umocowania prawnego do ustalenia członkom obwodowych komisji do spraw referendum warunków przyznania i wysokości diety za czas związany z przeprowadzeniem głosowania oraz z ustaleniem wyników głosowania, jak również kosztów przejazdu publicznymi środkami komunikacji. Powołany w podstawie prawnej kwestionowanej uchwały przepis art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym stanowi tylko normę kompetencyjną przekazującą do rozstrzygnięcia organu stanowiącego wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej. Norma ta ma zapobiec sporom, jakie mogą powstać pomiędzy organami gminy, wprowadzając domniemanie kompetencji gminy na rzecz jej organu stanowiącego, pod warunkiem jednakże łącznego spełnienia przesłanek zgodnie, z którymi - sprawa pozostaje w zakresie działania gminy oraz brak jest innych norm rangi ustawowej regulujących sprawę w sposób odmienny. Przepis ten nie stanowi jednak podstawy prawnej do podjęcia przedmiotowej uchwały. Analizując kolejny, przywołany w podstawie prawnej uchwały przepis art. 1 ust. 2 ustawy o referendum lokalnym, Wojewoda zwrócił uwagę, iż odsyła on do stosowania w zakresie nieuregulowanym w ustawie o referendum lokalnym odpowiednich przepisów Ordynacji wyborczej do rad gmin. Przepis art. 20 ust. 1 tej ostatniej z wymienionych ustaw wskazuje, iż członkom komisji wyborczych przysługują: diety i zwrot kosztów podróży i noclegów; zryczałtowane diety za czas związany z wykonywaniem zadań członka komisji w przypadku członków terytorialnych komisji wyborczych oraz za czas związany z przeprowadzeniem głosowania oraz ustaleniem wyników głosowania w przypadku członków obwodowych komisji wyborczych. Zatem żaden z przywołanych przepisów nie zawiera upoważnienia dla organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego do podjęcia przedmiotowej uchwały, co więcej nie istnieje inny przepis prawa, którym zawierałby takie upoważnienie. Tym niemniej rodzaje należności przysługujących członkom komisji wyborczych zostały ustalone mocą rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 9 września 2004 r. w sprawie należności pieniężnych przysługujących komisarzom wyborczym, członkom komisji wyborczych i osobom powołanym w skład inspekcji w wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz trybu udzielania im dni wolnych od pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 208, poz. 2125 z późn. zm.). Rozporządzenie to wydane zostało na podstawie delegacji zawartej w art. 20 ust. 7 ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, a jego przepisy dotyczą również wysokości i rodzajów należności przysługujących członkom komisji do spraw referendum, a to z uwagi na treść art. 49 ust. 6 ustawy o referendum lokalnym, który wprost wskazuje, iż do zasad działalności terytorialnych komisji i obwodowych komisji stosuje się odpowiednio przepisy zawarte w ustawie Ordynacja wyborcza do rad gmin, dotyczące terytorialnych i obwodowych komisji wyborczych. Zatem, organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego nie zostały przyznane kompetencje samodzielnego ustalenia rodzajów i wysokości należności przysługujących członkom komisji do spraw referendum lokalnego. Jak również, nie posiada on uprawnień do modyfikowania, ustalonej w przywołanym rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 9 września 2004 r., wysokości diet należnych poszczególnym członkom komisji, tak jak tego dokonano w przedmiotowej uchwale. Wojewoda wskazał, iż ustalone w uchwale diety dla członków komisji obwodowej wynoszą: 160,- zł. dla przewodniczącego obwodowej komisji; 140,- zł. dla zastępcy przewodniczącego i 120,- zł. dla członka, gdy tymczasem zapis § 6 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia z dnia 9 września 2004 r. ustala ich wysokość odpowiednio na - 165, 150 i 130 złotych, a więc na wyższe kwoty. Podsumowując, tego rodzaju działanie po stronie organu stanowiącego samorządu terytorialnego uznać trzeba za naruszenie zasady legalizmu, zawartej w art. 7 Konstytucji RP, gdyż organy administracji publicznej działają, na podstawie i w granicach prawa, więc mogą czynić wyłącznie to, co jest prawem dozwolone. Norma ta stanowi zakaz domniemywania kompetencji organu, a więc nakaz stosowania dyrektywy "...interpretacji przepisów kompetencyjnych w sposób ścisły i z odrzuceniem w odniesieniu do organów władzy publicznej zasady:, co nie jest zakazane, jest dozwolone" (cytat uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2002 r. sygn. akt K 20/01, publ. OTK-A 2002 r. z. 3 poz. 34). Nakaz ten nie został zachowany przez organ stanowiący - Radę Miejską w G., która podjęła przedmiotową uchwałę mimo braku przepisu stanowiącego prawną podstawę do jej wydania.

Strona 1/8