Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Matan Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska (spr.) Sędzia WSA Małgorzata Walentek Protokolant St. sekr. sąd. Magdalena Kurpis po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2013 r. sprawy ze skargi Prokuratora Okręgowego w Gliwicach na uchwałę Rady Miasta Żory z dnia 29 grudnia 2011r. nr 193/XVII/11 w przedmiocie szkół i placówek oświatowo-wychowawczych stwierdza nieważność §1 ustęp 1 i §2 zaskarżonej uchwały oraz określa, że w tym zakresie zaskarżona uchwała nie może być wykonana.
Rada Miasta Żory uchwałą z dnia 29 grudnia 2011 r. Nr 193/XVII/11 w sprawie ustalenia wysokości opłat za pobyt dziecka w żłobku założonym przez Miasto Żory oraz maksymalnej wysokości opłaty za wyżywienie, podjętą na podstawie art. 58 ust. 1, art. 12 ust. 3 i art. 59 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. nr 45, poz. 235) oraz art. 18 ust. 2 pkt 15, art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), ustaliła wysokość opłaty miesięcznej za opiekę nad dzieckiem w żłobku pełnioną w wymiarze do 10 godzin dziennie na kwotę 900,- zł. (§ 1 ustęp 1) oraz warunki częściowego zwolnienia z tej opłaty (§ 2), jak również maksymalną wysokość opłaty za wyżywienie w wysokości 5,- zł. dziennie (§ 3).
Skargę na powyższą uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wniósł Prokurator Okręgowy w Gliwicach, który domagał się stwierdzenia nieważności tej uchwały w zakresie uregulowania zawartego w jej § 1 ustęp 1 i § 2 wobec przekroczenia delegacji ustawowej wynikającej z art. 58 ust. 1 ustawy o opiece nad dziećmi do lat 3 w związku z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy i organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. nr 34, poz. 198 z późn. zm.), poprzez ustalenie opłaty za pobyt dziecka w żłobku według stawki miesięcznej w sytuacji, gdy w kompetencji rady leży ustalenie tej opłaty z uwzględnieniem zakresu i kosztów usług świadczonych na rzecz dziecka w czasie jego pobytu w żłobku.
W uzasadnieniu skargi podkreślił, że powyższa uchwała jest aktem prawa miejscowego w rozumieniu art. 87 ust. 2 Konstytucji RP, a gmina swoje prawotwórcze kompetencje może oprzeć tylko na wyraźnie sformułowanej przez ustawę delegacji, co oznacza, że gminie wolno tylko to, co wynika z przepisu prawa i w żaden sposób nie może ona własnych kompetencji domniemywać ani też dowolnie rozszerzać. Takie ujęcie wynika z zasady praworządności sformułowanej w art. 7 Konstytucji RP. W dalszej części skargi podkreślono, że zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw, zakładanie i utrzymanie żłobków należy do zadań własnych gminy. Z tego wynika, że koszty ufundowania żłobka oraz jego bieżące funkcjonowanie, jako jednostki budżetowej obciążają gminę. Jakkolwiek art. 23 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, stanowi, że zobowiązani do ponoszenia opłat za pobyt i wyżywienie dzieci w żłobku są rodzice, to jednak w żadnej mierze kosztem utrzymania, założonej przez gminę placówki nie mogą być obciążani rodzice względnie opiekunowie prawni dzieci przebywających w żłobku. Powołując się na treść art. 58 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 zaznaczono, iż określona w tej ustawie opłata została tak skonstruowana, że jej wysokość musi mieć związek z realnymi kosztami faktycznego pobytu dziecka, zatem osoba zobowiązana do uiszczenia opłaty powinna zapłacić jedynie za świadczenia rzeczywiście udzielane w żłobku, przy jednoczesnym uwzględnieniu ich kosztu. Unormowanie to odwołuje się do zasady ekwiwalentności, która oznacza, że opłaty wnosi się za konkretne i ekonomicznie równoważne świadczenia. Zdaniem skarżącego, swoiste zryczałtowanie należności za pobyt dziecka w żłobku i wprowadzenie miesięcznej sztywnej opłaty, która to opłata nie jest powiązana z wartością usług świadczonych przez żłobek stanowi przekroczenie delegacji ustawowej. Znajduje to wsparcie w treści uchwalonego przez Radę Miasta Żory statutu, przyjętego uchwałą z dnia 24 listopada 2011 r., nr 7/I/12, w oparciu o art. 11 ust. 2 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Regulacja § 13 ust. 2 tego statutu zakłada, że opłata za pobyt dziecka podlega "zmniejszeniu proporcjonalnie do liczby dni powszednich, w których w danym miesiącu dziecko nie uczęszczało do Żłobka" i potwierdza obowiązek wnoszenia miesięcznej opłaty bez względu na to, czy dziecko faktycznie korzysta z usług żłobka w takim czy innym zakresie. Potwierdza to sprzeczność ustalenia opłaty stałej z zasadą ekwiwalentności, która powinna zasadniczo uwzględniać ilość godzin faktycznie spędzanych w żłobku przez małoletniego w okresie rozliczeniowym. Wyznaczenie opłaty miesięcznej, jedynie ze względu na ilość dni objętych absencją dziecka, nie nadaje świadczeniu cechy pełnej ekwiwalentności, odzwierciedlającej rzeczywiście wykorzystane przez małoletniego świadczenia i ich wartość. Przewidziane w § 2 uchwały częściowe ulgi w miesięcznej opłacie w zależności od wysokości dochodu brutto na osobę w rodzinie rodzica lub opiekuna prawnego oraz redukcja opłaty do maksymalnie 80 % odnoszą się również do konstrukcji opłaty miesięcznej i z tego powodu są wadliwe, gdyż noszą cechy bezprawnośći. Z tego powodu, przywołano szereg orzeczeń sądów administracyjnych potwierdzających stanowisko zaprezentowane w skardze oraz wywiedziono, iż przedstawione naruszenia są istotne w sensie przekroczenia delegacji ustawowej, stąd uzasadnione jest żądanie stwierdzenia nieważności uchwały we wskazanej na wstępie skargi części.