Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga - Gajewska (spr.) Sędzia WSA Beata Kozicka Protokolant specjalista Magdalena Nowacka-Brzeźniak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 grudnia 2015 r. sprawy ze skargi L. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie ustalania nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Ś. z dnia [...] [...] 2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach na rzecz skarżącej kwotę 240 złotych (słownie: dwieście czterdzieści złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Ś., działający z upoważnienia Prezydenta Miasta Ś., decyzją z dnia [...] o Nr [...] ustalił, że L. D. w okresie od 01.02.2010 r. do 31.01.2012 r. pobrała nienależne świadczenia rodzinne w formie świadczenia pielęgnacyjnego na córkę - A. D. w wysokości 12.480,00 zł. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczeń rodzinnych. Jako podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia powołał art. 3 pkt 11, art. 20 i art. 30 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1456 z późn. zm., zwanej dalej w skrócie: "ustawa o świadczeniach rodzinnych") oraz art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm., zwanego dalej w skrócie jako "K.p.a."). W uzasadnieniu stwierdził, że świadczenie pielęgnacyjne pobrane na dziecko - A. D. za okres od 01.02.2010 r. do 31.01.2012 r. jest świadczeniem nienależnie pobranym, zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, gdyż wypłacono go pomimo, iż osoba w rodzinie, tj. J. D. miał w tym okresie ustalone prawo do wcześniejszej emerytury na to dziecko. Organ I instancji podkreślił, że w części IV złożonego w dniu 10.02.2010 r. wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego L. D. oświadczyła, że zapoznała się z warunkami uprawniającymi do świadczenia pielęgnacyjnego oraz zobowiązała się powiadomić niezwłocznie o wszelkich zmianach mających wpływ na prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Nie uczyniła jednak tego, zatem pobrała świadczenie pielęgnacyjne, mając świadomość braku prawa do jego pobierania.
W odwołaniu od powyższej decyzji L. D. reprezentowana przez pełnomocnika zarzuciła organowi I instancji naruszenie prawa materialnego, w szczególności art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, poprzez przyjęcie, iż znajduje on zastosowanie do sytuacji, w której świadczenie nie przysługiwało w dacie wydania decyzji o przyznaniu świadczenia, a więc gdy najpierw zaistniały prawne lub faktyczne przeszkody w nabyciu uprawnienia, podczas gdy przepis ten tej sytuacji w ogóle nie dotyczy oraz przyjęcie, iż pobierając świadczenia była pouczona o braku prawa do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, gdyż podpisała wniosek o przyznanie świadczenia zawierający pouczenie, podczas gdy sam podpis na druku wniosku nie daje podstaw do domniemania, że wnioskodawca został pouczony, gdyż prawidłowe pouczenie powinno przybierać taką formę, aby wnioskodawca miał bezpośredni dostęp do jego treści w każdej chwili, w szczególności przez zawarcie go w treści decyzji przyznającej świadczenie. Ponadto, zarzucono organowi I instancji naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7, 77 § 1, art. 80 i 107 § 3 w związku art. 136 K.p.a. przez ich niewłaściwe zastosowanie. W związku z tym domagano się uchylenia decyzji organu I instancji, bowiem w sprawie nie zachodzi żadna z przesłanek świadczeń nienależnie pobranych z art. 30 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych. W dalszej części odwołania wskazano, że odwołująca nie posiadała świadomości ani w dacie składania wniosku, ani w okresie pobierania świadczenia, że prawo do tego świadczenia jej nie przysługuje, gdyż nikt jej tego nie wyjaśnił, ani ją o to nie pytał. Odwołująca się jest osobą starszą i schorowaną od urodzenia córki ([...]r.) oraz nie pracującą zawodowo, poświęcającą się w całości opiece nad nieuleczalnie chorym dzieckiem, jak też w okresie pobierania świadczenia ciężko chory był jej mąż J. D., który już nie żyje. Pouczenie w tej sprawie zostało zamieszczone na formularzu w jego dolnej części bardzo drobnym drukiem, wśród wielu innych pouczeń, a jednocześnie osoba przyjmująca wniosek dla "przyspieszenia sprawy" wskazała jedynie miejsca, gdzie ma się podpisać i nie wyjaśniła ustawowych przeszkód w otrzymaniu świadczenia. Nadto, mąż odwołującej J. D. od dnia 28.12.2001 r. nabył uprawnienie do wcześniejszej emerytury pracowników opiekujących się dziećmi wymagającymi stałej opieki o symbolu EWK, natomiast odwołująca się nie była świadoma, że stanowi to okoliczność wyłączającą jej prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na niepełnosprawną córkę - A. D.