Skarga Sylwii K. na decyzję Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w przedmiocie nakazania zabezpieczenia działki przed zalewaniem wodami opadowymi i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 1 i 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję, a także
Tezy

Jeżeli organ pierwszej instancji nie rozpatrywał sprawy w zakresie merytorycznym - "co do jej istoty", lecz wyłącznie w granicach określonych w art. 156 par. 1 Kpa, i w związku z tym był uprawniony do wydania decyzji o charakterze wyłącznie kasatoryjnym, to organ odwoławczy, w ramach sprawowanej kontroli instancyjnej, również nie jest władny wydać decyzję reformatoryjną, orzekającą "co do istoty sprawy".

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Sylwii K. na decyzję Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 17 marca 1992 r. w przedmiocie nakazania zabezpieczenia działki przed zalewaniem wodami opadowymi i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 1 i 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa kwotę pięćdziesiąt tysięcy złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącej.

Uzasadnienie strona 1/4

Prezydent Miasta S. decyzją z dnia 17 stycznia 1991 r., powołując się na art. 54 ust. 1 prawa budowlanego, art. 5 pkt 16 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 34 poz. 198/ w związku z art. 40 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o terenowych organach rządowej administracji ogólnej /Dz.U. nr 21 poz. 123/, nakazał Sylwii K. wykonanie trwałego zabezpieczenia obiektów i ogrodzeń graniczących z działką od strony ul. G. w S. przed skutkami spływającej z terenu działki wody opadowej, w terminie do dnia 15 kwietnia 1991 r. W uzasadnieniu stwierdził, że wody opadowe, spływające z terenu zniwelowanej działki przy ul. K. nr 5, powodują zamakanie ogrodzeń i ścian obiektów gospodarczych na posesjach przy ul. G., graniczących z tą działką, a tym samym ich systematyczne niszczenie. Wymienione obiekty i ogrodzenie mają charakter muru oporowego i w wypadku ich zniszczenia może dojść do osunięcia się istniejącej skarpy.

Wojewoda S-ki decyzją z dnia 30 lipca 1991 r., wydaną z powołaniem się na art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa, stwierdził z urzędu nieważność decyzji Prezydenta Miasta S. W uzasadnieniu podniósł, że powołany w podstawie prawnej decyzji przepis /art. 54 ust. 1 prawa budowlanego/ ma charakter normy prawnej kompetencyjnej i nie mógł stanowić podstawy prawnej decyzji. Jest to przepis określający zadania organów administracji państwowej. Zdaniem organu nadzoru, w ogóle nie było postaw do wydania w sprawie decyzji na podstawie przepisów prawa budowlanego. Zgodnie bowiem z par. 79 ust. 1 rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki /Dz.U. nr 17 poz. 62/, właściciel działki, z której spływają w sposób naturalny wody opadowe, nie jest zobowiązany do zabezpieczenia tego terenu lub obiektu przed przenikaniem tych wód. Rzędne terenu wskazują na to, że teren w rejonie ulicy G. i J. jest falisty, stromy i wskutek tego wody opadowe spływają w kierunku ulicy G. Decyzja Prezydenta Miasta S. zatem dotyczy spraw z zakresu stosunków cywilnoprawnych. Roszczenia właścicieli posesji, wynikające z prawa własności budynków i wieczystego użytkowania działek, na których znajdują się budynki, powinny być dochodzone według przepisów kodeksu cywilnego. Właściwy do rozstrzygania takiego sporu jest sąd powszechny. Organy administracji państwowej nie są upoważnione do podejmowania czynności, które miałyby na celu likwidację naruszeń prawa własności.

Decyzja Wojewody, zakwestionowana w odwołaniu Henryka S. - użytkownika działki przy ul. G., została uchylona decyzją Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 28 listopada 1991 r., a sprawa przekazana do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji /organ nadzoru/. W ocenie organu odwoławczego, wyrażonej w uzasadnieniu decyzji, decyzja nadzorcza została wydana bez ustalenia istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności. Nie zostało rozważone, że Sylwia K. wyprofilowała swoją działkę ze spadkiem do działki odwołującego się, podnosząc różnice poziomów do 1,40 m. Ponieważ w aktach nie ma informacji, jaki był poziom poprzedni i czy istotnie prace wykonane przez Sylwię K. miały wpływ na naturalny spływ wód, nie można było zajść jednoznacznego stanowiska, co ma istotne znaczenie dla sprawy w świetle przepisów par. 79 ust. 1 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki.

Strona 1/4