Prawo osoby ubiegającej się o pozwolenie na budowę do dysponowania nieruchomością /art. 29 ust. 5 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane - Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./ może mieć charakter prawa obligacyjnego, jeżeli zakres tego prawa jest na tyle szeroki, że uprawnia do zabudowy gruntu.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Marii K. na decyzję Ministra Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej z dnia 5 lutego 1986 r. w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę pawilonu handlowego i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 i 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Głównego Architekta Wojewódzkiego w G., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Ministra Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej kwotę sześćset złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącej.
Decyzją nr UAN-III-8381/244/84/85 z dnia 21 grudnia 1985 r. Główny Architekt Wojewódzki w G. stwierdził nieważność decyzji z dnia 22 marca 1983 r. Naczelnika Miasta W., zezwalającej Marii K. na budowę pawilonu gastronomicznego na działce nr 127/w w W. W uzasadnieniu swej decyzji wskazał, że pozwolenie na budowę zostało wydane z naruszeniem art. 29 ust. 5 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./. Maria K. bowiem zawarła umowę dzierżawy ze Spółdzielnią Mieszkaniową w W. na okres 10 lat, wobec czego mogła otrzymać pozwolenie jedynie na budowę obiektu tymczasowego, a nie na stałe. W postępowaniu odwoławczym Minister Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej decyzją z dnia 5 lutego 1986 nr U30/087-K-25/86 utrzymał w mocy decyzję z dnia 21 grudnia 1985 r., uznając, że pozwolenie na budowę obiektu stałego zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa, gdyż inwestor nie ma prawa do dysponowania nieruchomością. Minister stwierdził, że na podstawie takiej umowy dzierżawy mógł być wzniesiony tylko obiekt tymczasowy, na czas nie dłuższy niż ustalony w umowie termin dzierżawy.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego Maria K. wnosiła o uchylenie decyzji stwierdzających nieważność pozwolenia na budowę pawilonu. Podała, że wieczystym użytkownikiem terenu, na którym wzniesiono pawilon, jest Spółdzielnia Mieszkaniowa, a pawilon ma służyć mieszkańcom budowanego przez Spółdzielnię osiedla. Ze Spółdzielnią zawarła w dniu 21 marca 1983 r. umowę dzierżawy działki. W umowie ustalono, że na własny koszt wybuduje na tym terenie pawilon handlowy. Umowa dzierżawy została zawarta na 10 lat z możliwością jej przedłużenia, a pawilon został już przez nią wybudowany. Uznanie obecnie pozwolenia na budowę pawilonu za nieważne tylko dlatego, że nie ma ono charakteru czasowego, jest, zdaniem skarżącej, dowolne, gdyż w umowie dzierżawy była mowa o budowie obiektu stałego, który po wygaśnięciu umowy pozostanie w dyspozycji Spółdzielni.
W odpowiedzi na skargę Minister podtrzymał swoje stanowisko.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Według art. 29 ust. 5 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./, powołanego w uzasadnieniach wydanych w tej sprawie decyzji o stwierdzeniu nieważności pozwolenia na budowę, pozwolenie takie może być wydane wyłącznie osobie /lub jednostce organizacyjnej/, która wykaże prawo do dysponowania nieruchomością. Takie prawo ma przede wszystkim właściciel /wieczysty użytkownik/, gdyż zakres jego uprawnień względem nieruchomości jest najszerszy.
Artykuł 29 ust. 5 prawa budowlanego jednak nie uzależnia wydania pozwolenia na budowę od wykazania się przez osobę żądającą pozwolenia prawem własności lub innym prawem rzeczowym. Prawo do dysponowania nieruchomością w rozumieniu tego przepisu może mieć również charakter prawa obligacyjnego. Musi to jednak być takie prawo obligacyjne, którego zakres jest na tyle szeroki, że uprawnia osobę ubiegającą się o pozwolenie do zabudowy gruntu, a właściciela /lub wieczystego użytkownika/ ogranicza odpowiednio w wykonywaniu jego uprawnień, wynikających z prawa własności /wieczystego użytkowania/.