Niedopuszczalne jest by w odniesieniu do inwestycji realizowanych na tej samej nieruchomości, skarżący raz był uznawany za stronę innym razem zaś nie. Stwarza to niepożądane, z punktu widzenia zasad określonych w art. 6 i art. 8 Kpa, przekonanie o dowolności działania organów administracji publicznej.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Edwarda K. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 29 lipca 2002 r. (...) w przedmiocie pozwolenia na budowę - uchyla zaskarżoną decyzję i utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji, (...).
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia 29 lipca 2002 r. utrzymał w mocy decyzję Wojewody D. z dnia 3 czerwca 2002 r., odmawiającą wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Starosty Ś. z dnia 14 stycznia 2002 r., udzielającej pozwolenia na montaż urządzeń stacji bazowej telefonii cyfrowej na wieży widokowej w miejscowości B. gmina D. na terenie działki nr ew. 105/8. W uzasadnieniu organ odwoławczy wyjaśnił, że odmowa wszczęcia postępowania nastąpiła z przyczyn podmiotowych, gdyż wnioskodawca Edward K. nie posiada przymiotu strony w postępowaniu dotyczącym inwestycji, co skutkuje brakiem legitymacji do skutecznego żądania wszczęcia postępowania nadzwyczajnego. Odmowa wszczęcia postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej ma miejsce wtedy, gdy żądanie pochodzi od podmiotu nie będącego stroną w sprawie albo, gdy wniosła je strona nie mająca zdolności do czynności prawnych, a w przekonaniu organu nie ma podstaw do wszczęcia postępowania z urzędu. W rozpatrywanej sprawie Edward K. nie jest stroną w postępowaniu administracyjnym, dotyczącym inwestycji realizowanej na terenie działki nr ew. 105/8. Nieruchomość wnioskodawcy nie przylega do terenu, na którym ma być realizowana inwestycja. W ocenie organów nadzoru brak jest również podstaw prawnych do wszczęcia z urzędu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Starosty Ś. z dnia 14 stycznia 2002 r. z uwagi na brak istnienia przesłanek określonych w art. 156 par. 1 pkt 1-7 Kpa.
Skargę na powyższą decyzję wniósł Edward K., kwestionując stanowisko organów odmawiające uznania go za stronę w postępowaniu dotyczącym inwestycji realizowanej na działce nr ew. 105/8. Skarżący wskazał, że brał udział w postępowaniu dotyczącym innej inwestycji realizowanej na działce nr ew. 105/8, zakończonej decyzją Kierownika Urzędu Rejonowego w Ś. z dnia 13 sierpnia 1998 r. Podał, że jego nieruchomość nie przylega do terenu inwestycji, lecz jest od niej oddalona o około 30 m, a więc jest nieruchomością sąsiadującą z terenem inwestycji.Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest zasadna.
Zaskarżona decyzja i utrzymana nią w mocy decyzja organu pierwszej instancji przyjęły, że skarżący nie był stroną postępowania zakończonego wydaniem decyzji przez Starostę Świdnickiego z dnia 14 stycznia 2002 r., a tym samym nie mógł skutecznie żądać stwierdzenia nieważności tej decyzji. W ocenie Sądu kwestia legitymacji skarżącego nie została w stopniu dostatecznym wyjaśniona. Należy zwrócić uwagę, iż organ odwoławczy rozważania co do istnienia po stronie skarżącego przymiotu strony ograniczył się do stwierdzenia, że jego nieruchomość nie przylega do terenu inwestycji. Nie rozważono natomiast, czy inwestycja, której dotyczy postępowanie może oddziaływać ujemnie na nieruchomość skarżącego, co uzasadniałoby jego udział w postępowaniu w charakterze strony. Nie można także pominąć, że toczyły się trzy postępowania administracyjne dotyczące realizacji na działce nr ew. 105/8 stacji bazowych telefonii cyfrowej. W jednym z tych postępowań, zakończonym decyzją Kierownika Urzędu Rejonowego w Ś. z dnia 13 sierpnia 1998 r. skarżący brał udział jako strona i z jego wniosku toczyło się postępowanie o stwierdzenie nieważności tej decyzji. Wówczas ani Wojewoda D. ani Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego nie kwestionowali legitymacji skarżącego do żądania wszczęcia postępowania nadzorczego. Powyższa okoliczność znana jest Sądowi z urzędu w związku z rozpoznaniem skargi na decyzję Głównego Inspektor Nadzoru Budowlanego z dnia 3 grudnia 2001 r. /IV SA 156/02/. W związku z tym istnieje potrzeba wszechstronnego rozważenia kwestii legitymacji skarżącego. Niedopuszczalne jest bowiem by w odniesieniu do inwestycji realizowanych na tej samej nieruchomości, skarżący raz był uznawany za stronę innym razem zaś nie. Stwarza to niepożądane, z punktu widzenia zasad określonych w art. 6 i 8 Kpa, przekonanie o dowolności działania organów administracji publicznej.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że zaskarżona decyzja i utrzymana nią w mocy decyzja organu pierwszej instancji wydane zostały bez wyczerpującego wyjaśnienia kwestii uprawnienia skarżącego do żądania stwierdzenia nieważności decyzji Starosty Ś. z dnia 14 stycznia 2002 r., a więc z naruszeniem art. 7, art. 77 par. 1 i art. 107 par. 3 Kpa.
Z podanych przyczyn Sąd, na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 3, art. 29 oraz art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./, orzekł jak w sentencji.