Sprawa ze skargi na decyzję Generalnego Konserwatora Zabytków w przedmiocie usunięcia drzew
Tezy

Niewątpliwie w interesie społecznym leży takie postępowanie, które dla następnych pokoleń ochroni przed zniszczeniem elementy dziedzictwa kulturowego. Jeżeli opinia biegłego stanowiąca w sprawie dowód, na podstawie którego wydano zaskarżoną decyzję, w sposób jednoznaczny określa, iż możliwe jest zachowanie drzewa, stanowiącego część zabytku, z tym iż konieczne jest przeprowadzenie zabezpieczających przez chirurga drzew, nie może być udzielona zgoda organu właściwego w sprawach ochrony zabytków na usunięcie drzewa. Podnoszona przez stronę okoliczność, iż nie ma środków na te prace, nie może być uznana za wystąpienie uzasadnionego interesu strony w rozumieniu art. 7 Kpa, który przeważy nad interesem społecznym - zapewnieniem ochrony dóbr kultury.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2004 r. sprawy ze skargi Proboszcza Par. św. Zygmunta, Ignacego S. na decyzję Generalnego Konserwatora Zabytków z dnia 15 stycznia 2002 r. (...) w przedmiocie usunięcia drzew - oddala skargę.

Uzasadnienie strona 1/4

Wojewódzki Konserwator Zabytków po rozpatrzeniu wniosku. Proboszcza Rzymskokatolickiej Parafii w K w sprawie dotyczącej wycięcia drzewa występującego w strefie ochrony konserwatorskiej zabytkowego kościoła w K. wpisanego do rejestru zabytków orzekł o niewyrażeniu zgody na usunięcie drzewa - lipy drobnolistnej /Tilia cordata/ o obwodzie pnia = 390 cm.

Decyzja została wydana na podstawie ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury /t.j. Dz.U. 1999 nr 98 poz. 1150 ze zm./ i art. 48 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska /t.j. Dz.U. 1994 nr 49 poz. 196 ze zm./.

W uzasadnieniu decyzji podano, iż przedmiotowe drzewo "wskazane byłoby zachować" z uwagi na znaczne walory dekoracyjne, przyrodnicze i kompozycyjne. Wraz z innymi drzewami stanowi znaczący akcent widokowo-krajobrazowy wokół zabytkowej architektury sakralnej. "Na podstawie wizualnej oceny drzewo jest zdrowe i okazałe. Dokładniejszej specjalistycznej oceny może dokonać wyłącznie specjalista".

Organ I instancji podkreślił wprawdzie, iż szczególną uwagę należy zwrócić na duży wgłębny otwarty ubytek w układzie rynnowym występujący poza rozwidleniem na pniu o średnicy ok. 100 cm. Pień ten wskutek pochylenia opiera się jednak o pobliskie drzewo, stanowiące mocną, naturalną podporę. Usunięcie tego pnia może spowodować zagrożenie. "Jako alternatywne rozwiązanie proponuje się ponowne oględziny drzewa przez specjalistę i określenie zabiegów zabezpieczających lub podjęcie decyzji o usunięciu drzewa".

Decyzja organu I instancji została wydana na podstawie oględzin dokonanych przez inspektora nadzoru konserwatorskiego ds. zieleni. W protokóle podano, iż przedmiotowe drzewo bardzo okazałe, stare, o znacznych wartościach dekoracyjnych i kompozycyjnych, rośnie w odległości 6-7 m od zabytkowego kościoła na cmentarzu przykościelnym. Nie stwierdzono oznak występowania chorób grzybowych lub szkodników.

W odwołaniu od powyższej decyzji strona podniosła, iż osoba dokonująca oględzin nie obejrzała dokładnie drzew tłumacząc się, iż nie ma czasu. Strona nie brała udziału w tej czynności bez swojej winy.

Przedmiotowe drzewo jest przy tym jednym z dziesięciu drzew rosnących wokół kościoła. Ma "w środku pnia dziurę średnicy 210 cm i grozi w każdej chwili przewróceniem w kierunku zabytkowego kościoła". Jest to drzewo miękkie i szybko "krachciejące", w związku z tym, "jeżeli samo się przewróci na kościół, to będzie wiadomo, kogo obciążyć winą z wszystkimi konsekwencjami".

Po rozpoznaniu odwołania od decyzji organu I instancji Generalny Konserwator Zabytków wydał decyzję utrzymującą w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu decyzji Generalnego Konserwatora Zabytków podano, iż w związku z zarzutami podniesionymi w odwołaniu, organ II instancji w ramach prowadzonego postępowania wystąpił o specjalistyczną opinię do Zespołu Ekspertów ds. Architektury, Urbanistyki i Krajobrazu Kulturowego Ośrodka Dokumentacji Zabytków w W. Wydanie opinii zostało poprzedzone wizją lokalną, podczas której dokonano ponownego ustalenia stanu faktycznego.

Strona 1/4