Artykuł 4 ustawy z dnia 28 czerwca 1950 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli /Dz.U. 1954 nr 32 poz. 135/ nie wyłącza w sprawach robót budowlanych, związanych z powszechną elektryfikacją wsi, stosowania przepisów ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./, w tym jej art.. 21 ust. 4, art.. 28 ust. 1 i art.. 29.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art.. 207 par. 5 Kpa skargę Przedsiębiorstwa Elektryfikacji i Technicznej Obsługi Rolnictwa w Rz. na decyzję Ministra Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej z dnia 5 sierpnia 1987 r. w przedmiocie uchylenia decyzji i umorzenia postępowania organu I instancji.
Minister Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej decyzją z dnia 5 sierpnia 1987 nr NB/053-K-103/87, wydaną po rozpatrzeniu odwołania Tadeusza M., uchylił decyzję Głównego Architekta Wojewódzkiego w P. z dnia 8 stycznia 1987 nr UAN-V-3/8380/9/86/87, odmawiającą uchylenia decyzji ostatecznej Wojewody P-kiego z dnia 18 maja 1982 r. o zatwierdzeniu planu realizacyjnego modernizacji urządzeń elektroenergetycznych we wsi D. i umorzył postępowanie pierwszej instancji. Zdaniem Ministra postępowanie w trybie art.. 145 Kpa w sprawie zakończonej decyzją o zatwierdzeniu planu realizacyjnego jest bezprzedmiotowe, gdyż decyzja ta utraciła ważność z mocy prawa - w myśl art.. 21 ust. 4 prawa budowlanego - po upływie roku od jej wydania, ponieważ inwestor nie uzyskał decyzji zezwalającej na wejście w teren i nie wystąpił o pozwolenie na budowę. Prowadzone roboty budowlane zatem powinny być traktowane jako samowola, z wszystkimi wynikającymi z tego faktu konsekwencjami prawnymi i materialnymi.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego na powyższą decyzję Przedsiębiorstwo Elektryfikacji i Technicznej Obsługi Rolnictwa "E". w Rz. wniosło o jej uchylenie, podając, że inwestycja prowadzona była w ramach powszechnej elektryfikacji rolnictwa na podstawie ustawy z dnia 28 czerwca 1950 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli /Dz.U. 1954 nr 32 poz. 135/ i zarządzenia Wojewody P-kiego z dnia 5 kwietnia 1983 r. w sprawie prowadzenia powszechnej elektryfikacji oraz modernizacji urządzeń elektrycznych w roku 1983, a zatem uzyskanie decyzji zezwalającej na wejście w teren i o pozwoleniu na budowę nie było potrzebne, gdyż uprawnienia takie dla wykonawcy wynikają z przepisów cytowanej ustawy i zarządzenia Wojewody.
W odpowiedzi na skargę wniesiono o tej oddalenie, wywodząc, że przepisy prawa budowlanego nie wyłączają takich inwestycji spod obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Przede wszystkim podkreślenia wymaga, że uzyskanie pozwolenia na budowę obiektu budowlanego oraz uzyskanie lub posiadanie uprawnienia do wejścia na cudzą nieruchomość w celu wykonania określonych robót budowlanych to odrębne kategorie prawne, regulowane odrębnymi aktami normatywnymi. Pozwolenie na budowę obiektu budowlanego to kategoria prawa budowlanego.
Istotą pozwolenia na budowę jest - według art.. 28 ust. 1 i art.. 29 ust. 1 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./ - udzielenie uprawnienia do rozpoczęcia i wykonywania robót budowlanych w celu realizacji danej inwestycji, określonej w decyzji o zatwierdzeniu planu realizacyjnego, przy czym - w myśl art.. 29 ust. 5 prawa budowlanego - warunkiem udzielenia tego pozwolenia jest wykazanie się prawem do dysponowania nieruchomością. Uzyskanie zaś prawa do dysponowania nieruchomością to - w zależności od sytuacji - zagadnienie albo prawa cywilnego, albo prawa wywłaszczeniowego. Stosownie do art.. 75 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 22 poz. 99 ze zm./ zakładanie i przeprowadzanie na nieruchomościach przewodów i urządzeń służących do przesyłania energii elektrycznej wymaga zezwolenia terenowego organu administracji państwowej, a art.. 95 tej ustawy stanowi, że pozostają w mocy zasady i tryb wywłaszczania lub przejmowania nieruchomości, określone w przepisach szczególnych.