Wpisanie danego obiektu do rejestru zabytków oznacza tylko poddanie go rygorom wynikającym z przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury /t.j. Dz.U. 1999 nr 98 poz. 1150/ nie powoduje natomiast ograniczenia sposobu wykonywania własności poza treść tych przepisów.
Organ administracji uzgadniając warunki zabudowy i zagospodarowania dla planowanej inwestycji w trybie art. 40 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym /t.j. Dz.U. 1999 nr 15 poz. 139/ - skoro treść wpisu do rejestru zabytków i plan miejscowy nie wykluczają zabudowy - powinien określić warunki jakie ma spełnić planowana inwestycja z uwagi na wymagania ochrony zabytków w tym może wskazać te fragmenty terenu, które z uwagi na walory kompozycyjne parku czy ekspozycję widokową obiektu zabytkowego znajdującego się na jego terenie są spod zabudowy wyłączone.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Stanisława Sz. na postanowienie Generalnego Konserwatora Zabytków z dnia 9 marca 2000 r. (...) w przedmiocie uzgodnienia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji - garaż "stajenka" - uchyla zaskarżone postanowienie i utrzymane nim w mocy postanowienie organu stycznia instancji; (...).
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 9 marca 2000 r. Generalny Konserwator Zabytków po rozpoznaniu zażalenia Stanisława Sz. na postanowienie M. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 9 września 1999 r. odmawiającego uzgodnienia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji określanej przez inwestora jako "garaż stajenka"- utrzymał w mocy to postanowienie.
W skardze Stanisław Sz. podnosi, że bezpodstawna jest odmowa uzgodnienia przez Konserwatora Zabytków planowanej przez niego inwestycji, wskazując na nierzetelność działania służb tego organu. Skarżący podnosi, że brak jest jakichkolwiek podstaw dla odmowy uzgodnienia warunków budowy planowanej inwestycji, którą zamierza wykonać w taki sposób, aby swym stylem harmonizowała ze znajdującym się na terenie parku zameczkiem. Równocześnie skarżący powołuje argumentację, którą przytaczał w toku całego dotychczasowego postępowania, że planowany obiekt jako budynek gospodarczy jest mu niezbędny dla prawidłowego użytkowania zameczku, który jest niepodpiwniczony i nie ma w nim żadnych pomieszczeń, w których można składować opał i przechowywać narzędzia. Skarżący zaznacza, że zamierza rozebrać dotychczasowe pomieszczenie gospodarcze dobudowane do "zameczku", bowiem szpeci ono swym wyglądem ten zabytek i zasłania jedno z jego okien. Na rozprawie skarżący podał, że pomieszczenie to tzw. "przybudówkę" rozebrał. Skarga zawiera wniosek uchylenia postanowień obu instancji.
Odpowiadając na skargę strona przeciwna wniosła o jej oddalenie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest uzasadniona.
Wpisanie danego obiektu do rejestru zabytków oznacza tylko poddanie go rygorom wynikającym z przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury /Dz.U. 1999 nr 98 poz. 1150/ nie powoduje natomiast ograniczenia sposobu wykonywania własności poza treść tych przepisów. Przyjęcie odmiennego stanowiska i przyznanie nieograniczonego niczym działania organom konserwatorskim oznaczałoby w istocie odjęcie własności. Ustawa nakłada na właściciela obiektu wpisanego do rejestru zabytków wiele obowiązków w tym zachowania obiektu i utrzymania go w należytym stanie, ochronę przed zniszczeniem uszkodzeniem i dewastacją oraz zapewnienia warunków trwałego zachowania /art. 3/.
Zgodnie z art. 27 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy bez zezwolenia konserwatora zabytków nie wolno zabytków przerabiać, odnawiać, rekonstruować, konserwować, zabudowywać, odbudowywać zdobić, uzupełniać, rozkopywać ani dokonywać innych zmian, nie wolno również bez zgody konserwatora zabytków przemieszczać zabytków nieruchomych z naruszeniem skomponowanego lub ustalonego tradycją układu urbanistycznego. Przepisy ustawy nie wprowadziły generalnego zakazu realizacji nowych obiektów na terenach objętych ochroną konserwatorską, ale ich realizację z mocy wymienionych przepisów uzależniły od wyrażeniu zgody przez konserwatora zabytków.
Znajdująca się w przedstawionych aktach decyzja z dnia 24 sierpnia 1976 r. w sprawie wpisu do rejestru zabytków parku krajobrazowego w obrębie którego położony jest również objęty ochroną konserwatorską zameczek, nie zawiera zapisu o zakazie realizacji obiektów budowlanych na tym terenie, w tym obiektów o charakterze gospodarczym stanowiących zabudowę uzupełniającą /gospodarczą/ dla tego zameczku. Zakazu zabudowy na tym terenie nie wprowadził też plan miejscowy, co podnosi uzasadnienie zaskarżonego postanowienia akcentując, że obowiązujący plan miejscowy nie wprowadził dla tego obszaru zakazu zabudowy, a jedynie określił, że "wszelka działalność remontowo-budowlana i inna mogąca powodować zmiany w otoczeniu zabytków i jego ekspozycji widokowej (...) wymaga uzgodnienia z Państwową Służbą Ochrony Zabytków". Stanowisko to potwierdza znajdujący się w przedstawionych aktach tekst planu miejscowego dla tego terenu.