Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Marcin Miemiec, Sędziowie sędzia WSA Magdalena Jankowska-Szostak, (sprawozdawca), sędzia WSA Małgorzata Malinowska-Grakowicz, Protokolant sekretarz sądowy Paulina Białkowska, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 16 października 2015 r. sprawy ze skargi Gminy L.P. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody D. z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały nr [...] Rady Gminy L.P. z dnia [...] r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego dotyczącego budowy w Nowej W. L. zakładu wytwarzającego energię oraz inne produkty z odpadów przetwarzanych plazmowo oddala skargę w całości.
Na sesji w dniu [...] r. działając na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.) oraz art. 2 ust. 1 pkt 2, art. 4, art. 9 ust. 1 i 2 art. 10 ust. i ust. 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. z 2013r., poz. 706 dalej ustawa o referendum) Rada Gminy L. P. podjęła uchwałę nr [...] w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego dotyczącego budowy w N.W. L. zakładu wytwarzającego energię oraz inne produkty z odpadów przetwarzanych plazmowo. Treść pytania referendalnego określał § 2 ust. 1 uchwały, który brzmiał: "Czy jest Pan/Pani przeciw budowie w N. W. L. zakładu wytwarzającego energię oraz inne produkty z odpadów przetwarzanych plazmowo?". W ust. 2 § 1 uchwały określono termin przeprowadzenia referendum na niedzielę [...] r. Kwestie związane ze sposobem przeprowadzenia referendum określały § 3 i § 4 uchwały, natomiast mocą § 5 wykonanie uchwały powierzono Wójtowi Gminy L. P.
W toku badania legalności uchwały nr [...] Organ Nadzoru stwierdził, że narusza ona art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum wydając rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzajace nieważności tej uchwały. W opinii Organu Nadzoru z treści uchwały wynika, że przedmiotem referendum w Gminie L. P. jest kwestia związana z przeznaczaniem i zasadami zagospodarowania terenu w miejscowości N. W. L. dla określonego celu w postaci zakazu lokalizacji i budowy określonej kategorii obiektów budowlanych. Wojewoda Dolnośląski przywołał treść art. 2 ust. 1 ustawy o referendum lokalnym, zgodnie z którym: "W referendum lokalnym, zwanym dalej "referendum", mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego jako członkowie wspólnoty samorządowej wyrażają w drodze głosowania swoją wolę: 1) w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki; 2) co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki; 3) w innych istotnych sprawach, dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących tę wspólnotę i wskazał, że zgodnie z przywołaną regulacją nie rozstrzyga się w drodze referendum spraw regulowanych aktem organu jednostki samorządu terytorialnego, w stosunku do którego ustawa przewiduję obligatoryjne konsultacje. Zdaniem Wojewody D. dotyczy to rozstrzygania w drodze referendum spraw, dla których przewidziany jest specjalny tryb postępowania, są określone procedury, wymagane jest dokonanie uzgodnień, czy zasięgnięcie opinii. Zdaniem Organu Nadzoru nie jest możliwe uchwalenie w referendum aktu prawnego z pominięciem obowiązujących procedur, jeżeli zostały szczegółowo uregulowane. Organ Nadzoru wyjaśnił, że rozstrzygnięcie referendalne nie może zastąpić aktu normatywnego - aktu prawa miejscowego, jakim jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Konsekwentnie Organ Nadzoru podkreślił, że ustalanie przeznaczenia terenu i zasad jego zagospodarowania następuje, zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015 r" poz. 199), w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i wskazał dodatkowo, że w przypadku braku miejscowego planu, zgodnie z art. 4 ust. 2 tej ustawy, określenie sposobów zagospodarowania przestrzennego i warunków zabudowy, następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, którą zgodnie z art. 51 i 60 przedmiotowej ustawy wydaje zasadniczo wójt (burmistrz, prezydent miasta). W opinii Wojewody powyższe uregulowania oznaczają, że przedmiot referendum w tym zakresie nie mieści się w zakresie kompetencji rady gminy. Wojewoda podkreślił, że gdyby ograniczyć się do samego procesu budowy "zakładu wytwarzającego energię oraz inne produkty z odpadów przetwarzanych plazmowo" to procedury dotyczące budowy inwestycji, wynikają z kolei z przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r.- Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409) i są objęte kompetencją organów administracji architektoniczno-budowlanej. Organ Nadzoru powołał się na stanowisko doktryny, zgodnie z którym przedmiotem referendum nie mogą być indywidualne sprawy administracyjne rozstrzygane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa, w formie decyzji administracyjnej podejmowanej według procedury określonej w kodeksie postępowania administracyjnego, nawet gdyby sprawa dotyczyła tej wspólnoty (Czaplicki K.W., Dauter B., Kisielewicz A. Rymarz F., "Ustawa o referendum lokalny Komentarz." AB.C 2007). W opinii Organu Nadzoru nie bez znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia jest też fakt, że na wniosek prywatnego podmiotu planującego podjęcie realizacji przedsięwzięcia w postaci budowy zakładu wytwarzającego energię oraz inne produkty z odpadów przetwarzanych plazmowo zostało wszczęte postępowania administracyjne w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia będącego przedmiotem pytania referendalnego.