Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Józef Kremis, Sędziowie Sędzia WSA Marcin Miemiec (sprawozdawca), Asesor WSA Magdalena Jankowska-Szostak, Protokolant Agnieszka Kocińska, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 7 listopada 2008 r. sprawy ze skargi Wojewody D. na uchwałę Rady Miejskiej w C. z dnia [...]. nr [...] w przedmiocie Statutu Miasta i Gminy C. stwierdza nieważność § 104 zaskarżonej uchwały
Wojewoda D. zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego uchwałę Rady Miejskiej w C.Nr [...] z dnia [...] w sprawie statutu Miasta i Gminy C. (Dz.Urz.Woj.Doln. z 2003 r., nr 211. poz. 3019 z późn. zm.), zarzucając, że: § 104 statutu w sposób istotny narusza art. 11 b ust. 2 i 3 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 61 ust. 1, 2 i 4 Konstytucji RP, a także art. 19 w zw. z art. 18 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej; natomiast § 105 ust. 3 statutu w sposób istotny narusza art. 11 b ust. 2 i 3 ustawy o samorządzie gminnym, art. 61 ust. 4 Konstytucji RP, a ponadto art. 8 ust. 2 i 3, art. 10 ust. 2, art. 12 ust. 2 oraz art. 14 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. W konsekwencji Wojewoda wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonych przepisów uchwały. Z uwagi na to, że Rada Miejska w C. uchwałą nr [...] z dnia [...] uchyliła zaskarżony § 105 ust. 3 statutu, wojewoda ograniczył skargę do § 104 statutu.
W uzasadnieniu skargi wojewoda stwierdził, że zgodnie z art. 11 b ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, na radę gminy nałożony został obowiązek określenia w statucie gminy "zasad dostępu" do dokumentów zawierających informację publiczne i "korzystania z nich". Sformułowanie tej delegacji ustawowej wywołało wątpliwości co do jej zgodności z Konstytucją. Zwrócono uwagę na ryzyko wystąpienia interpretacji art. 11. b ust. 3 ustawy gminnej prowadzącej do kolizji z zasadą równości wobec prawa, wyrażoną w art. 32 ust. 1 Konstytucji. Chodzi o możliwość lokalnego zróżnicowania zasad dostępu obywateli do informacji publicznej. Wskazywano też na możliwą kolizję z art. 61 ust. 4 Konstytucji, który kwestię trybu dostępu do informacji publicznych zalicza do materii zastrzeżonej dla ustawy. Trybunał Konstytucyjny, oceniając zgodność art. 11 b ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym z normami Konstytucji, w wyroku z dnia 16 września 2002 r. (sygn. Akt K 38/01, OTK 2002, nr 5 A, poz.59), stwierdził, że art. 11 b ust. 3 tej ustawy jest zgodny z art. 61 ust 4 Konstytucji. Zastrzegł, że odnosi się wyłącznie do "aspektów organizacyjno - technicznych o charakterze lokalnym, właściwym dla danej jednostki samorządu terytorialnego, a związanych z dostępem do dokumentów i korzystaniem z nich". Według Trybunału, "zasady dostępu i korzystania" z dokumentów zawierających informacje publiczne to zbiór standardów które można podzielić na dwie kategorie: kategorię dyrektyw proceduralnych w ścisłym znaczeniu i kategorię uzupełniających dyrektyw o charakterze organizacyjno - technicznym.
Dyrektywy proceduralne w sensie ścisłym "przesądzają wprost o istnieniu prawa do informacji". Ingerują w wolności obywatelskie i w związku z tym należą do sfery wyłączności ustawy. Jako przykłady tych dyrektyw Trybunał wskazuje te, które dotyczą kwestii: "konkretyzacji form dostępu do informacji poprzez rozstrzygnięcie, czy informacja taka ma być udostępniana przez jej ogłoszenie w publikatorze (...), zapewnienie możliwości kopiowania takich informacji lub uzyskania odpowiedniego wydruku, (...) ustalenie, czy dana informacja udostępniana ma być z urzędu, czy też na wniosek (...) ".