Sprawa ze skargi Wojewody D. na § 15 ust. 2 zdanie 2; § 18 pkt 1 i § 106 uchwały Rady Gminy J. w przedmiocie Statutu Gminy J.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jerzy Strzebinczyk (sprawozdawca) Sędziowie Sędzia WSA Bogumiła Kalinowska Sędzia WSA Małgorzata Malinowska-Grakowicz Protokolant Paulina Białkowska po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 23 marca 2011 r. sprawy ze skargi Wojewody D. na § 15 ust. 2 zdanie 2; § 18 pkt 1 i § 106 uchwały Rady Gminy J. z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie Statutu Gminy J. I. stwierdza nieważność § 106 zaskarżonej uchwały; II. dalej idącą skargę oddala; III. orzeka, że § 106 zaskarżonej uchwały nie podlega wykonaniu.

Uzasadnienie strona 1/7

W dniu [...] r. Rada Gminy J. podjęła uchwałę Nr [...] w sprawie Statutu tej Gminy.

Korzystając z kompetencji przysługujących organowi nadzoru, Wojewoda D. zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego następujące zapisy Statutu:

• w § 15 ust. 2 zdanie drugie, w brzmieniu: "Nadrzędność Rady wynika z art. 15, ust. 1 art. 18 "a", ust. 1, art. 21, ust. 3 i art. 30, ust. 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym.";

• w § 18 pkt 1, w brzmieniu: "Do zadań komisji stałych należy: 1. wykonywanie nadzoru nad pracą Wójta i administracją gminną w zakresie spraw, dla których komisja została powołana,";

• § 106, w brzmieniu: "Protokoły z posiedzeń Rady i Komisji podlegają udostępnieniu po ich formalnym przyjęciu - zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz Statutem Gminy.", wnosząc o stwierdzenie ich nieważności.

Zdaniem strony skarżącej, dwa pierwsze zakwestionowane zapisy Statutu naruszają art. 18a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w związku z art. 15 ust. 1 i art. 86 tej ustawy, natomiast § 106 Statutu został uchwalony z naruszeniem art. 11b ustawy o samorządzie gminnym w związku z art. 61 Konstytucji RP oraz art. 1 ust. 1 i ust. 10 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

W uzasadnieniu skargi Wojewoda stwierdził, że ustawodawca - dokonując rozróżnienia organów podstawowej jednostki samorządu terytorialnego - nie przyznał żadnemu z nich pozycji nadrzędnej (dominującej) względem drugiego. Rada Gminy jest co prawda organem kontrolnym wobec wójta, nie oznacza to jednak, że jest organem nadrzędnym. Przypisując sobie taką pozycję (w § 15 ust. 2 zdanie drugie i w § 18 pkt 1 Statutu) Rada Gminy J. zmieniła intencję legislatora, który - w art. 86 ustawy o samorządzie gminnym - wymienia jako organy nadzoru wyłącznie: Prezesa Rady Ministrów i wojewodów, a w zakresie spraw finansowych - także regionalną izbę obrachunkową.

W ocenie strony skarżącej, oba wielokrotnie już przywoływane zapisy zostały też wprowadzone wbrew powszechnie akcentowanemu w orzecznictwie sądowoadministracyjnym zakazowi ponownego regulowania w Statucie tej materii, która została już uregulowana w ustawie. Prowadzić to bowiem może do nieporozumień, zwłaszcza przy zmianie intencji prawodawcy.

W dalszej części uzasadnienia skargi rozróżniono - na podstawie przytoczonej tam literatury przedmiotu - pojęcie "kontroli" i "nadzoru", konkludując, że rada oraz jej komisje nie mają uprawnień nadzorczych. Mogą one badać i oceniać prawidłowość działań kontrolowanych organów i jednostek organizacyjnych, bez uprawnienia do wydawania wiążących dyspozycji w zakresie usunięcia stwierdzonych uchybień.

Prawo dostępu do informacji publicznej wynika z kolei wprost z art. 61 Konstytucji RP. Ani art. 11b ust. 3 ustawy o samorządzie gminnych, ani też przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej nie narzucają żadnych ograniczeń przedmiotowych w prawie do uzyskania informacji i w dostępie do dokumentów, poza tym, że mają one wynikać z wykonywania zadań publicznych. W szczególności, wspomniane przepisy nie uzależniają dostępu do dokumentów od ich formalnego przyjęcia, jak to przewiduje § 106 Statutu Gminy J.

Strona 1/7