Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Dariusz Kurkiewicz (sprawozdawca), Sędziowie sędzia WSA Barbara Kołodziejczak-Osetek, sędzia WSA Cezary Kosterna, Protokolant referent stażysta Monika Olszewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 czerwca 2013 r. sprawy ze skargi J. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia [...] października 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowej w podatku rolnym i leśnym za lata 2007-2011 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy O. z dnia [...] lipca 2012 r. nr [...], 2) stwierdza, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana w całości.
J. S. (dalej jako "Skarżąca") w dniu 15 marca 2012 r. wystąpiła do Wójta Gminy O. o umorzenie zaległości podatkowych w łącznym zobowiązaniu pieniężnym za lata 2007-2011 w kwocie 1.027 zł. Uzasadniła swój wniosek tym, że nie zgadza się z danymi w ewidencji gruntów, na podstawie których został naliczony podatek. Zarzuciła organowi podatkowemu fałszerstwa w dokumentach, obwinia pracowników Urzędu Gminy za swoją skomplikowaną sytuację rodzinną i majątkową. Jednocześnie wskazała, iż znajduje się w trudnej sytuacji rodzinnej, majątkowej i zdrowotnej.
Decyzją z dnia [...] lipca 2012 r. Wójt Gminy O. odmówił umorzenia zaległości podatkowych w podatku rolnym i leśnym za lata 2007-2011 r. w kwocie 1.027 zł. Organ podatkowy po rozważeniu opisanych okoliczności i przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego uznał, że w przypadku Skarżącej nie występują przesłanki określone w art. 67 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) - dalej jako "Ordynacja podatkowa", tj. ważny interes podatnika czy interes publiczny uzasadniające umorzenie wnioskowanej zaległości. W ocenie organu podatkowego przesłanka ważnego interesu będzie występowała np: w razie znacznego obniżenia zdolności płatniczych dłużnika, spowodowanych zdarzeniami losowymi, albo gdy podatnik znalazł się w trudnej sytuacji życiowej, której nie mógł zapobiec ani przewidzieć. Natomiast pod pojęciem interesu publicznego należy rozumieć potrzebę zaspakajania zbiorowości lokalnej lub całego społeczeństwa. Organ podatkowy wyjaśnia, że podatniczka nie utraciła stałego źródła dochodu (renta), nie wystąpiły żadne zdarzenia nadzwyczajne powodujące zachwianie równowagi finansowej w gospodarstwie. W ostatnim okresie nie wystąpiły żadne zdarzenia losowe, podatniczka nie znalazła się w sytuacji życiowej znacząco pogarszającej warunki materialne. Podejmując decyzje o umorzeniu organ podatkowy zobligowany jest do oceny sytuacji podatnika i ustalenia, czy zachodzą przesłanki wymienione w art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej. Jednak ciężar dowodu co do okoliczności faktycznych, na które powołuje się podatnik we wniosku spoczywa na podatniku. Skarżąca na wezwanie organu nie złożyła oświadczeń majątkowych czy też innych dokumentów potwierdzających sytuację majątkową oraz aktualnych zaświadczeń lekarskich potwierdzających choroby, ewentualnie przebieg leczenia, nie skorzystała też z prawa wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Wobec powyższego nie wiadomo np. czy córka A. otrzymuje alimenty. Na wezwanie do przedłożenia dokumentów potwierdzających stan majątkowy Skarżąca przesłała nieaktualne zaświadczenia lekarskie. Z przedłożonych i mało czytelnych zaświadczeń datowanych w 2002 i 2007 roku trudno wywnioskować jaki jest stan zdrowia na chwilę obecną. Zakupione leki niekoniecznie muszą być związane z dolegliwościami wykazanymi w zaświadczeniach, nie wiadomo czy pacjentka stosuje je stale czy tylko doraźnie. Skarżąca nie wyjaśniła też z jakich powodów córka A. nie dokłada się do kosztów utrzymania. Dołączone do akt sprawy postanowienie Sądu Rejonowego w O. z [...] czerwca 1976 r. nie odzwierciedla aktualnego stanu areału podatniczki. Trudna sytuacja rodzinna Skarżącej nie jest skutkiem działania urzędników gminnych, jak to sugeruje podatniczka, zaś wskazywane fałszerstwa w jej stanie majątkowym nie zostały potwierdzone. Przedmiot opodatkowania Skarżąca nabyła na mocy sądowego postanowienia. Organ podatkowy uznał, że przedmiotowe zaległości podatkowe nie powstały w wyniku działania czynników obiektywnych lecz buntu Skarżącej i sprzeciwianiu się wszelkiego rodzaju wydawanym przez organ podatkowy decyzjom. Organ podatkowy twierdzi, że Skarżąca bezpodstawnie uważa, iż dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków nie odzwierciedlają prawidłowego stanu i właśnie z tej przyczyny nie powinna płacić podatków. W dalszej części uzasadnienia organ podatkowy wyjaśnia, iż przedmiotowe podatki związane są wyłącznie z posiadaniem gruntów i bez znaczenia pozostaje aspekt ich gospodarczego wykorzystania. Jeżeli właścicielka nie jest w stanie sama prowadzić działalności rolniczej, to istnieje możliwość wydzierżawienia gruntów w zamian za czerpanie z tego tytułu zysków. Można stwierdzić, że Skarżąca dobrowolnie odrzuca pomoc, która się jej należy. Mowa tu o płatnościach bezpośrednich, o które właściciel gruntów rolnych winien wystąpić do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Natomiast z informacji z ARiMR wynika, że Skarżąca nie została zarejestrowana w krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz wniosków o przyznanie płatności, a zatem nie pobierała i nie pobiera dopłat bezpośrednich. Ponadto z informacji udzielonej przez MOPR w O. wynika, że ani Skarżąca, ani jej córka A. Z. nie ubiegają się o pomoc, a przecież to przede wszystkim do tej instytucji powinny kierować się osoby będące w trudnej sytuacji materialnej. Świadome uchylanie się od płacenia podatku byłoby premiowaniem zamierzonych przez podatnika działań niezgodnych z prawem. Tymczasem Skarżąca nie wykazuje chęci i nic nie robi dla wyjaśnienia w jej ocenie stanu niezgodnego, lecz corocznie kwestionuje decyzje podatkowe i jednocześnie występuje z wnioskiem o umorzenie. Zobowiązania podatkowe mają charakter powszechny, zaś umorzenie zaległości podatkowych stanowi odstępstwo od tej zasady. W ocenie organu podatkowego zapłacenie podatku nie zagroziłoby egzystencji podatniczki zwłaszcza gdy zobowiązania rozłożone są na cztery raty. Z doświadczeń organu podatkowego wynika, że w przypadku Skarżącej ewentualnie udzielona pomoc nie spowoduje zmiany w jej toku myślenia i nie przyczyni się do terminowego regulowania w przyszłości zobowiązań podatkowych. Śledząc postępowanie podatniczki i analizując dokumenty z przeszłych lat organ doszedł do przekonania, że tylko całkowite zaniechanie ustalania podatku mogłoby usatysfakcjonować wnioskodawczynię, lecz organ podatkowy takiej możliwości nie ma.