W przypadku ustanowienia przez małżonków pozostających we wspólności ustawowej jednego pełnomocnictwa - opłacie skarbowej podlegać będzie sporządzony dokument stwierdzający ustanowienie pełnomocnictwa. Stawka opłaty skarbowej od dokumentu, w którym małżonkowie działający wspólnie jako mocodawcy ustanowili jednego pełnomocnika pod rządami ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej wynosiła 15 zł.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sylwester Golec, Sędziowie Sędzia WSA Joanna Tarno, Asesor WSA Maciej Kurasz (spr.), Protokolant Lidia Wasilewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 października 2007 r. sprawy ze skargi D. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] maja 2007 r. nr [...] w przedmiocie określenia wysokości należności z tytułu niedobranej opłaty skarbowej od dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnika w rozliczeniu za czerwiec 2005 r. 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta W. z dnia [...] czerwca 2006 r. Nr [...]; 2) stwierdza, że uchylone decyzje nie mogą być wykonane w całości; 3) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. na rzecz D. K. kwotę 280 zł (słownie: dwieście osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie decyzją z dnia [...] maja 2007 r. Nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. ("SKO") działając na podstawie przepisu art. 233 § 1 pkt 1 w związku z art. 13 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm. - powoływanej dalej jako "ustawa Ordynacja podatkowa") po rozpatrzeniu odwołania notariusz D.K. prowadzącej Kancelarię Notarialną w [...] - powoływanej dalej jako "Skarżąca", utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta W. z dnia [...] czerwca 2006 r. Nr [...] w sprawie określenia wysokości należności z tytułu niepobranej opłaty skarbowej od dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnika w rozliczeniu za czerwiec 2005 r.
W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji przedstawiono stan faktyczny sprawy, z którego wynikało, iż w toku czynności sprawdzających organ podatkowy pierwszej instancji uznał, że Skarżąca jako płatnik nie pobrała w okresie od 1 do 30 czerwca 2005 r. opłaty skarbowej we właściwej wysokości od dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnika. Organ podatkowy wykazał płatnikowi, że przy poborze opłaty skarbowej od odpisów pełnomocnictw nie rozpoznał właściwie podatnika od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika. Błędne rozpoznanie polegało na uznaniu stawających przed notariuszem za podatnika zbiorowego od wystawionych dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnika. Płatnik uznał, że określone w rejestrze opłaty skarbowej za 2005 r. osoby występują jako małżonkowie, co zdaniem Skarżącej miało oznaczać, że nie mogą wystawić dokumentu osobno, w związku z czym należało pobrać jedną stawkę opłaty skarbowej. W toku czynności sprawdzających z udziałem Skarżącej, organ podatkowy pierwszej instancji wyjaśnił, że opłata skarbowa od odpisów dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnika została pobrana w niewłaściwej wysokości.
Wobec powyższego Prezydent Miasta W. wszczął postępowanie podatkowe w sprawie określenia wysokości należności z tytułu niepobranej opłaty skarbowej od dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnika, sporządzonych przez płatnika, w rozliczeniu za okres od 1 do 30 czerwca 2005 r.
Postanowieniem z dnia [...] września 2005 r. organ podatkowy wyznaczył stronie siedmiodniowy termin do zapoznania się z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Skarżąca reprezentowana przez pełnomocnika korzystając z przysługującego jej prawa pismem z dnia 12 października 2005 r. wskazała, że postępowanie w sprawie niepobranej opłaty skarbowej jest bezprzedmiotowe. Strona skarżąca nie zgodziła się ze stanowiskiem organu podatkowego, że od dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnika wystawionych przez małżonków należy pobrać opłatę skarbową od każdego z wystawców dokumentu. Skarżąca podniosła, iż na gruncie przepisu art. 37 § 1 ustawy Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. z 2004 r. Nr 162, poz. 1691 ze zm. - zwanej dalej "KRiO") wyodrębnienie w ramach pełnomocnictwa udzielonego przez małżonków ich oświadczeń jako odrębnych dokumentów stwierdzających pełnomocnika jest z punktu widzenia ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2532 ze zm. - określonej dalej jako "u.o.s." bezcelowe, ponieważ każde z oświadczeń małżonków nie powoduje powstania skutku w postaci ustanowienia pełnomocnika. Pełnomocnik Skarżącej w ww. piśmie wskazał ponadto, iż ze względu na specyfikę czynności cywilnoprawnych wykonywanych przez małżonków pomiędzy, którymi istnieje wspólność majątkowa stanowisko organu podatkowego nie znajduje oparcia w przepisach u.o.s. W szczególności należy wziąć pod uwagę następujące uwarunkowania odnoszące się do czynności prawnych wykonywanych przez małżonków po między którymi istnieje wspólność majątkowa. Po pierwsze na podstawie art. 37 § 1 KRiO, zgoda drugiego małżonka konieczna jest do dokonywania m.in. czynności prawnych prowadzących do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub wieczystego użytkowania. Po drugie w myśl art. 37 § 4 KRiO jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.