Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Krzemieniewska, Sędziowie: Sędzia WSA Ewa Alberciak, Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska (spr.), Protokolant: Katarzyna Żychlińska, po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2013 r. na rozprawie sprawy ze skargi J. S. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] roku znak [...]; 2. przyznaje adwokatowi A. P. z Kancelarii Adwokackiej, w Ł. przy ulicy A. 60, kwotę 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć i 20/100) złotych obejmującą podatek od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu skarżącej J. S. i nakazuje wypłacić powyższą kwotę z funduszu Skarbu Państwa -Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi.
W piśmie z dnia [...] J.S. zwróciła się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z prośbą o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy wraz z odsetkami za zwłokę. Podniosła, iż zadłużenie, które urosło do kolosalnej sumy jest przyczyną jej choroby psychicznej i całkowitego załamania. Oświadczyła, że otrzymuje świadczenie emerytalne z KRUS w wysokości 680,00 zł miesięcznie, z którego po dokonaniu potrąceń komorniczych pozostaje kwota 365,00 zł, którą przeznacza na pokrycie niezbędnych kosztów utrzymania i leczenia. Wnioskodawczyni oświadczyła ponadto, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z 24-letnim chorym synem i mężem. Syn z uwagi na problemy zdrowotne, został zaliczony do pierwszej grupy inwalidzkiej i otrzymuje świadczenie rentowe w wysokości 388,00 zł, które nie wystarcza na pokrycie kosztów jego leczenia i utrzymania. Nadmieniła również, że mąż nie łoży na utrzymanie rodziny. Wskazała, że korzysta z pomocy finansowej obcych ludzi i dzieci.
Decyzją z dnia [...], znak [...] Zakład Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3 , art. 28 ust. 1, 2 3 i 3a i art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r., nr 205, poz. 1585 ze zm.) oraz § 3 ust. 1 pkt 1-3 rozporządzenia Ministra Gospodarski, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz.U. nr 141, poz. 1365) odmówił J.S. umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy wraz z odsetkami za zwłokę. W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji wskazał, że w przedmiotowej sprawie nie zachodzi stan całkowitej nieściągalności wynikający z art.28 ust. 3 powołanej wyżej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z uwagi na prowadzone przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w R. postępowanie egzekucyjne. Organ wskazał, że zobowiązana pobiera świadczenie z ubezpieczenia społecznego rolników, które podlega egzekucji, a także posiada majątek ruchomy i nieruchomy, z którego można egzekwować należności. Na nieruchomościach dokonano zabezpieczenia hipotecznego należności z tytułu składek. Stwierdzono również, że istnieje możliwość dochodzenia zadłużenia od małżonka zobowiązanej.
W ocenie organu pierwszej instancji w przedmiotowej sprawie wystąpiła przesłanka warunkująca umorzenie należności z tytułu składek, o której mowa w rozporządzeniu z dnia 31 lipca 2003r., ponieważ uwzględniając wysokość dochodów uzyskiwanych przez wszystkich członków rodziny skarżącej opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby zobowiązaną możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych. Orzekając jednak w oparciu o konstrukcję uznania administracyjnego organ odmówił umorzenia należności, wskazując, że umorzenie należności przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych stanowi wyjątek od zasady powszechnego obowiązku uiszczania składek, a należności z tytułu składek, o których umorzenie wnioskuje skarżąca mają charakter obowiązkowy.