1. Małżonek - jako członek rodziny - należy do kręgu osób, na których w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych - w brzmieniu tego przepisu nadanym ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2011 r. nr 205, póz. 1212) ciąży obowiązek alimentacyjny.
2. Pozostawanie w związku małżeńskim osoby wymagającej opieki ze względu na znaczny stopień niepełnosprawności, nie stanowi negatywnej przesłanki przyznania świadczenia pielęgnacyjnego drugiemu z małżonków, z tej tylko przyczyny, że nie legitymuje się on orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a).
3. Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego małżonkowi sprawującemu opiekę faktyczną nad małżonkiem legitymującym się znacznym stopniem niepełnosprawności, uzależnione jest od spełnienia pozostałych przesłanek, warunkujących możliwość ubiegania się o to świadczenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Piotr Lechowski (spr.) Sędziowie WSA Bożenna Blitek WSA Tadeusz Wołek Protokolant Renata Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 marca 2013 r. sprawy ze skargi S. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 23 maja 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji
Decyzją z dnia 23 maja 2012r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpatrzeniu odwołania S. G. od decyzji Wójta Gminy, działającego przez Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej, z dnia [...] 2012r., nr [...], orzekającej o odmowie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad mężem M. G., utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.
Jako podstawę prawną decyzji Organ odwoławczy wskazał przepisy art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego ( Dz. U. 2000r., nr 98, poz. 1071 ze zm.), dalej K.p.a oraz art. 17 ust. 1 i ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz. U. z 2006r., nr 139, poz. 992 ze zm.), dalej u.ś.r.
Uzasadniając decyzję Samorządowe Kolegium odwoławcze wskazało na następujące okoliczności faktyczne i motywy prawne przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia.
Zaskarżoną decyzją organ I instancji odmówił S. G. (dalej skarżąca) przyznania świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad mężem. W uzasadnieniu podniósł, że zgodnie z art. 17 ust. 1 i ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r. świadczenie nie przysługuje małżonkowi osoby wymagającej opieki.
W odwołaniu skarżąca podniosła, że w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lipca 2008r. sygn. akt P 27/07 pozostawanie w związku małżeńskim nie stanowi przeszkody w przyznaniu świadczenia. Przytoczyła również wyrok WSA w Olsztynie z dnia 17 stycznia 2012r., sygn. akt II SA/Ol 982/11, w którym sąd stwierdził konieczność uchylenia decyzji odmawiającej świadczenia na tej podstawie.
W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy przytoczył treść przepisów art. 17 ust. 1 i ust. 5 u.ś.r. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 19 sierpnia 2011r. o zmianie ustawy oświadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawionym do alimentów ( Dz. U. z 2011r., nr 205, poz. 1212). Organ podkreślił, że decyzja w przedmiocie przyznania lub odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego należy do "decyzji związanych i organ nie ma swobody rozstrzygnięcia".
Wskazano, że w stanie prawnym ustalonym już po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, w myśl art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a, świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba, że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Z takiego brzmienia przepisu art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze wyprowadziło stanowisko, że świadczenie pielęgnacyjne, co do zasady nie przysługuje w przypadku, gdy osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, z jednym tylko wyłączeniem, mianowicie w przypadku, w którym to współmałżonek osoby wymagającej opieki legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Wówczas świadczenie takie mogło by zostać przyznane, jednakże innemu niż ten małżonek członkowi rodzinny, na którym ciąży obowiązek alimentacyjny względem osoby wymagającej opieki. Wskazano, że skarżąca, która wystąpiła o świadczenie pielęgnacyjne z tytułu opieki nad niepełnosprawnym w znacznym stopniu mężem, sama nie legitymuje się takim orzeczeniem, a zatem nie zostały spełnione ustawowe przesłanki do przyznania wnioskowanego świadczenia pielęgnacyjnego, co uzasadniło utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji.