Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Dąbek (spr.) Sędziowie NSA Wiesław Kisiel WSA Tadeusz Wołek Protokolant Monika Pilch po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 maja 2008 r. sprawy ze skargi Wojewody na uchwałę Rady Miejskiej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie ustalenia opłat za przyłączenie do istniejących urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych na terenie Gminy I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały, II. orzeka, że opisana w punkcie pierwszym wyroku uchwała nie może być wykonana.
do wyroku WSA w Krakowie z dnia 20 maja 2008r.
Rada Miejska uchwałą Nr [...] z dnia [...] ustaliła opłaty za przyłączenie do istniejącej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Uchwała została podjęta na podstawie art. 18 ust. 1 i ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. nr 142 poz. 1591 z 2001r. z póź. zm.), art. 24 pkt. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. nr 72 poz. 747) oraz § 5 pkt 7 rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz. U. nr 127 poz. 886). Ustalona została tym samym opłata za przyłączenie się do istniejącej sieci wodociągowej w wysokości 1.000 zł + VAT w ramach której dokonuje się uzgodnień projektu i techniczny odbiór przyłącza, jak również opłata za przyłączenie się do istniejącej sieci kanalizacyjnej w wysokości 1.500 zł + VAT w ramach której dokonuje się uzgodnień projektu i techniczny odbiór przyłącza.
Wojewoda wniósł w dniu 24 sierpnia 2007 roku do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na powyższą uchwałę. W uzasadnieniu wskazał, iż uchwała ta w sposób rażący narusza obowiązujący porządek prawny. Podkreślone zostało bowiem, że brzmienie przepisu art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72, poz. 747, ze zm.) przesądza, że rada gminy może podjąć jedynie uchwałę o zatwierdzeniu taryfy. Gmina, która prowadzi faktycznie działalność usługową w zakresie dostarczania wody oraz odprowadzania ścieków (poprzez Urząd Miasta i Gminy - jak w przypadku Gminy ) jest traktowana jako przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w rozumieniu przywołanej wyżej ustawy i przez to jest też uprawniona do określania taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków, na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy. Taryfy te powinny zostać przedłożone do zatwierdzenia radzie gminy stosownie do wymogów art. 24 cyt. ustawy.
Organ nadzoru zaznaczył także, iż pierwszą czynnością związaną z procedurą podjęcia tego typu uchwały powinno być określenie taryf na jeden rok czasu przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne (w tym przypadku Gminę), zaś kolejnym etapem jest zatwierdzenie tak określonych taryf przez Radę Gminy, po ich przedłożeniu do zatwierdzenia i sprawdzeniu przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Następnie wprowadzone taryfy podlegają ogłoszeniu. Organ wskazał także, iż ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, stanowiąca szczegółową i wyczerpującą regulację przedmiotowej kwestii, ogranicza rolę rady gminy jedynie do weryfikacji zatwierdzenia przedłożonych taryf, nie zaś do ustalenia cen i opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków. Wskazany został również § 5 pkt 7 rozporządzenia Ministra Budownictwa z 28 czerwca 2006 r. w sprawie określania taryf wzoru wniosku o zatwierdzenie oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe wprowadzanie ścieków (Dz. U. Nr 127, poz. 886). W opinii organu nie może on bowiem stanowić podstawy prawnej podjętych przez Radę Miasta i Gminy regulacji. Zdaniem Wojewody zapis ten stanowi, że taryfy zawierają m.in. stawkę opłaty za przyłączenie do urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych, będących w posiadaniu przedsiębiorstwa, a wnikającą z kosztów przeprowadzenia prób technicznych przyłącza wybudowanego przez odbiorcę usług. Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków stanowi w art. 15 ust. 2, iż osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zapewnia realizację przyłączenia do tych sieci na własny koszt. Rada gminy stosownie zaś do art. 19 ust. 1 tej ustawy, uchwala regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków obowiązujący na obszarze gminy. Stosownie zaś do ust. 2 pkt 4 tego samego artykułu w regulaminie tym określa się warunki przyłączenia do sieci, i nie ma podstaw prawnych do wprowadzania dodatkowych opłat o charakterze publiczno-prawnym jako warunku korzystania z sieci wodociągowej, które w istocie stanowią wprowadzoną bez podstawy prawnej daninę publicznoprawną. Rada Gminy może, w drodze uchwały, co najwyżej określić zakres dobrowolnej partycypacji finansowej mieszkańców w budowie urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, względnie może ustalać opłaty za usługę przyłączenia dokonywaną "siłami" gminy, natomiast nie może obligować mieszkańców do zawierania przedmiotowych umów. Tym samym, wywodzi organ, wzmiankowana usługa nie może być obligatoryjna w tym znaczeniu, że potencjalny nabywca nie mógłby przy przyłączeniu skorzystać z pomocy innego fachowego podmiotu.