Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Krystyna Kutzner Sędziowie WSA Bożenna Blitek spr. WSA Tadeusz Wołek Protokolant Urszula Ogrodzińska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 lutego 2010 r. sprawy ze skargi T. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 17 marca 2009 r. Nr : [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego s k a r g ę o d d a l a .
W dniu 28 listopada 2008r. do Urzędu Miasta wpłynął wniosek T. K. o wznowienie postępowania w sprawie przyznania mu świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad jego matką W. K. i przyznanie mu tego świadczenia począwszy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych do chwili obecnej. Organom pomocy społecznej T. K. zarzucił naruszenie art. 9 Kpa poprzez nie poinformowanie go o wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lipca 2008r. oraz nie nadesłanie mu druków do złożenia wniosku o świadczenie pielęgnacyjne i nie pouczenie go jakie formalności należy dopełnić aby odzyskać utracone świadczenia łącznie ze składkami emerytalno-rentowymi.
Decyzją z dnia [...] 2009r. Nr [...] Prezydent Miasta odmówił przyznania T. K. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny w okresie od 1 maja 2004r. do 28 listopada 2008r.
W uzasadnieniu decyzji organ I instancji zaznaczył, że w dniu 22 listopada 2008r. T. K. złożył w Urzędzie Miasta wniosek o wypłatę świadczenia pielęgnacyjnego na bieżący okres i decyzją z dnia [...] 2008r. - nie będąca przedmiotem niniejszego postępowania - przyznano mu prawo do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego w związku koniecznością sprawowania opieki nad członkiem rodziny w okresie od 15 grudnia 2008r. do 31 sierpnia 2009r.
Uzasadniając odmowę przyznania T. K. wnioskowanego pismem z dnia 28 listopada 2008 r. świadczenia pielęgnacyjnego za okres poprzedzający złożenie wniosku organ wyjaśnił, iż prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustalane jest na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003r. (Dz. U. z 2006r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.). Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Z kolei w myśl art. 23 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ich wypłata następują odpowiednio na wniosek małżonków, jednego z małżonków, rodziców, jednego z rodziców, opiekuna faktycznego dziecka, opiekuna prawnego dziecka, osoby uczącej się, pełnoletniej osoby niepełnosprawnej lub innej osoby upoważnionej do reprezentowania dziecka lub pełnoletniej osoby niepełnosprawnej. Art. 24 ust. 2 tej ustawy stanowi, że prawo do świadczeń rodzinnych ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami. Prezydent Miasta wskazał, iż wyrokiem z dnia 18 lipca 2008r. sygn. akt P 27/07 (Dz. U. z dnia 31 lipca 2008r. Nr 138, poz. 872), Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodny z Konstytucją RP art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim uniemożliwia przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego obciążonej obowiązkiem alimentacyjnym osobie zdolnej do pracy, niezatrudnionej ze względu na konieczność sprawowania opieki nad innym niż jej dziecko niepełnosprawnym członkiem rodziny. Organ I instancji stwierdził, że wejście w życie powyższego wyroku oznacza, że od dnia 31 lipca 2008r. o świadczenie pielęgnacyjne, poza rodzicem lub opiekunem faktycznym niepełnosprawnego dziecka legitymującego się odpowiednim orzeczeniem, mają prawo ubiegać się także inni członkowie rodziny, na których - zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - ciąży obowiązek alimentacyjny, także w przypadku gdy pełnią funkcję spokrewnionej rodziny zastępczej. Według Trybunału Konstytucyjnego w/w osoby, które przed dniem 31 lipca 2008r. otrzymały decyzję o odmowie przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, zgodnie z art. 145a Kodeksu postępowania administracyjnego, w terminie jednego miesiąca od dnia ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, tj. do dnia 31 sierpnia 2008r., mają prawo wnieść skargę do organu właściwego realizującego świadczenia rodzinne o wznowienie postępowania. W wyniku rozpatrzenia skargi organ właściwy winien uchylić decyzję wydaną stronie na podstawie przepisów uznanych za niezgodne z Konstytucją RP, ponownie rozpatrzyć wniosek i ewentualnie ustalić prawo do świadczenia pielęgnacyjnego (a także do składek z tytułu ubezpieczenia emerytalno-rentowego) od momentu jego pierwotnego złożenia przez stronę na podstawie przepisów wówczas obowiązujących. Prezydent Miasta wskazał, że w dniu 28 listopada 2008r. T. K. złożył pismo, w którym zawnioskował o wypłatę świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawną matką - W. K., powołując się na powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego. W celu ustalenia, czy w tym przypadku można zastosować art. 145a Kodeksu postępowania administracyjnego Urząd Miasta wystąpił w dniu 6 stycznia 2009r. do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej z zapytaniem czy T. K. kiedykolwiek składał wniosek o wypłatę świadczenia pielęgnacyjnego na matkę i otrzymał odmowę przyznania świadczenia. Pismem z dnia 13 stycznia 2009r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej poinformował, że w okresie od 1 maja 2004r. do 28 listopada 2008r. nie wpłynął taki wniosek. Również przed dniem wejścia w życie ustawy o świadczeniach rodzinnych T. K. nie składał wniosku o wypłatę świadczenia z tytułu opieki nad niepełnosprawną matką. Organ I instancji stwierdził, iż w tej sytuacji obowiązuje art. 24 ust. 3a ustawy o świadczeniach rodzinnych, który stanowi, że prawo do świadczeń rodzinnych ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami. Mając na uwadze zaistniały stan faktyczny oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa organ I instancji odmówił przyznania T. K. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na rzecz niepełnosprawnej matki - W. K. w okresie od 1 maja 2004r. do 28 listopada 2008r.