Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący NSA Piotr Lechowski Sędziowie WSA Halina Jakubiec NSA Wiesław Kisiel (spr) Protokolant Katarzyna Dydaś po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2008 r. sprawy ze skargi Wojewody na uchwałę Rady Miasta z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zasad dobrowolnego udziału mieszkańców Miasta w finansowaniu inwestycji realizowanych przez Miasto wspólnie z mieszkańcami w ramach inicjatyw społecznych. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały
wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 27 lutego 2008 r., III SA/Kr 1006/07
1. W dniu [...] Rada Miasta przyjęła uchwałę nr [...] w sprawie zasad dobrowolnego udziału mieszkańców Miasta w finansowaniu inwestycji realizowanych przez Miasto wspólnie z mieszkańcami w ramach inicjatyw społecznych.
Miasto będzie wspierało realizację zadań inwestycyjnych wskazanych przez mieszkańców, tj. rozbudowy sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej, wykonywanej w ramach inicjatyw społecznych przy zaangażowaniu i dobrowolnym udziale finansowym mieszkańców (§ 1 ust.1 uchwały). Wsparcie to będzie polegało na potraktowaniu inicjatywy społecznej jako priorytetowej, poprzez odpowiednie dofinansowanie i umieszczenie w budżecie Miasta (§ 1 ust. 2 uchwały).
Miasto sfinansuje w 100% budowę wodociągów, zbiorowych zbiorników, przepompowni oraz magistrali o średnicy powyżej ø 160 mm kosztów. Natomiast budowę sieci rozdzielczej o średnicy do ø 160 mieszkańcy współfinansują do 25% kosztów. Przyłącze wodociągowe sfinansuje w 100% zainteresowany uczestnik inicjatywy społecznej. W przypadku budowy kanalizacji sanitarnej finansowy udział mieszkańców będzie wynosił do 15% kosztów (§ 3 uchwały).
Kolejny mieszkaniec, który będzie chciał przyłączyć swoją nieruchomość do sieci kanalizacyjnej lub wodociągowej już wykonanej na zasadach § 3 uchwały, wniesie stosowną opłatę (§ 4 uchwały).
Uchwała wchodzi w życie z dniem jej podjęcia (§ 8 uchwały).
2. Wojewoda zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie § 4 powyższej uchwały. Akt ten powołuje się wprawdzie na art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, ale ani ten przepis, ani żaden inny z ustawy o samorządzie gminnym nie stanowi (zdaniem skarżącego organu nadzoru) podstawy prawnej do żądania od mieszkańców dokonywania wpłat na poczet budowy urządzeń komunalnych. Udział mieszkańców w budowie inwestycji, jeżeli ma mieć charakter dobrowolny nie może być reglamentowany przez samorząd. Objęcie tej partycypacji zaskarżoną uchwałą przekreśla dobrowolność współfinansowania, gdyż uchwała ściśle wyznacza każdemu mieszkańcowi jego obowiązek finansowaniu budowy urządzeń wodociągowych. Takie uregulowanie lokalne pozostaje w sprzeczności z art. 84 Konstytucji RP. który wyłącznie dla ustaw zastrzega możliwość narzucania obywatelom dodatkowych ciężarów i świadczeń publicznych.
Budowę urządzeń wodociągowych reguluje ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. nr 72, poz. 747 z późn. zm.). "Urządzenia wodociągowe" zostały zdefiniowane przez art. 2 pkt 16 ustawy. Przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjne jest zobowiązane zapewnić realizację budowy i rozbudowy urządzeń wodociągowych, w zakresie ustalonym przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (art. 15 ustawy). Finansowanie budowy gminnych urządzeń wodociągowych obciąża więc przedsiębiorstwo wodno - kanalizacyjne.
Osoby ubiegające się o przyłączenie ich nieruchomości do gminnej sieci wodociągowej mają ponosić koszty budowy przyłączy wodociągowych do tej sieci, koszty budowy studni wodomierzowej wraz ze stosownym pomieszczeniem (art. 15 ust. 2 ustawy).