Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Apollo, Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Herman (spr.), Sędzia WSA Marzanna Sałuda, Protokolant Katarzyna Czabaj, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 stycznia 2022 r. sprawy ze skargi J. K. na czynność Prezydenta Miasta G. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy dowozu dziecka do ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego 1) stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności, 2) zasądza od Prezydenta Miasta G. na rzecz strony skarżącej kwotę [...] ([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Zaskarżonym pismem z [...] r., nr [...], działający w imieniu Gminy - Prezydenta Miasta G. - Naczelnik Wydziału Edukacji (dalej: organ), negatywnie rozpatrzył wniosek J. K. (dalej skarżąca, wnioskodawczyni) o zapewnienie bezpłatnego dowozu jej małoletniego, niepełnosprawnego syna K. do Ośrodka Rewalidacyjno-Wychowawczego Z. Towarzystwa Rodziców w Z. w roku szkolnym 2019/20209, w okresie od 2 września 2019 r. do 27 czerwca 2020 r.
Rozstrzygniecie zapadło w poniższym stanie faktycznym i prawnym.
Wnioskiem z [...] r. skarżąca wystąpiła do Gminy G. o zapewnienie dowozu jej synowi do wskazanego wyżej Ośrodka. Do wniosku załączyła orzeczenie o niepełnosprawności syna z [...] r. oraz orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych z [...] r.
Organ, zajmując negatywne stanowisko w piśmie z [...] r. wyjaśnił, że zgodnie z art. 39 ust. 4 ustawy Prawo oświatowe, Gmina ma obowiązek zapewnienia bezpłatnego przewozu lub zwrotu kosztów dowozu do ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim oraz dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna. Powyższe przepisy regulują szczególne prawa dzieci niepełnosprawnych. Nie przyznają jednak rodzicom lub opiekunom prawnym uprawnienia do żądania dowożenia dzieci do dowolnej placówki. Decydującym czynnikiem wyboru placówki, jest bowiem możliwość realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego dziecka. Organ wskazał, że na terenie Miasta G. działa placówka, która z powodzeniem może realizować zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego dziecka. Jest to Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy nr [...] w Zespole Szkół Ogólnokształcących Specjalnych nr [...], do którego syn wnioskodawczyni uczęszczał w roku szkolnym 2017/2018.
Również i w tym roku szkolnym Miasto G. zapewnia dziecku możliwość skorzystania z zajęć w wyżej wymienionej placówce i zapewnia mu bezpłatny przewóz lub zwrot kosztów dowozu do tego ośrodka. W związku z tym, że Prawo oświatowe nie określa kryteriów wyboru ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, do którego gmina ma obowiązek zapewnić uprawnionym dzieciom bezpłatny dowóz, organ uznał, że realizuje nałożony na gminę ustawowy obowiązek.
Wobec powyższego organ oświadczył, że nie zorganizuje bezpłatnego dowozu dziecka do ośrodka w Z.
Nie zgadzając się ze stanowiskiem Gminy, wnioskodawczyni złożyła [...] r. do sądu administracyjnego skargę na czynność Prezydenta Miasta G. z [...] r. Wniosła o uznanie bezskuteczności tej czynności i zorganizowanie jej synowi bezpłatnego dowozu do ośrodka w Z. Zarzuciła organowi naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 39 ust. 4 pkt 2 ustawy Prawo oświatowe i podkreśliła, że jest to obowiązek gminy określony we wskazanym przepisie ustawy, potwierdzony uchwałą Sądu Najwyższego z 17 lutego 2011 r. sygn. akt III CZP 133/10, w której wyrażono pogląd, że wybór ośrodka nie stanowi uprawnienia gminy, lecz osób, do których należy podejmowanie decyzji w imieniu ucznia w wykonywaniu konstytucyjnie gwarantowanego prawa do nauki i wyboru szkoły (art. 70 ust. 1 i 3 Konstytucji). Wyrok ten dotyczy poprzedniego stanu prawnego, ale aktualna regulacja jest z nią tożsama i brak kryteriów wprowadzonych przez ustawodawcę potwierdza zasadność takiej wykładni.