Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Jużków (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Barbara Brandys-Kmiecik Sędzia WSA Marzanna Sałuda po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 8 grudnia 2020 r. sprawy ze skargi B. C. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej oddala skargę.
Zaskarżoną decyzją z [...] r. nr [...] Główny Inspektor Transportu Drogowego (GITD), utrzymał w mocy własną decyzję z [...] r., nr [...] o odmowie stwierdzenia nieważności prawomocnej decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego ([...]WITD) z [...] r. nr [...] o nałożeniu na B. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą A z siedzibą w B. (skarżący), kary pieniężnej w wysokości 10.000,00 zł za niepoddanie się lub uniemożliwieniem przeprowadzenia kontroli w całości lub w części, tj. naruszenie lp.1.5 załącznika nr 3 do ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tj. Dz. U. z 2017 r., poz.2200, dalej utd). Jako podstawę prawną jej wydania organ wskazał art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 127 § 3, art. 158 § 1 w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 oraz art. 157 § 1 i 2 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2018 r., poz. 2096, dalej kpa).
Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym.
Pismem z 6 sierpnia 2019 r. reprezentujący skarżącego zawodowy pełnomocnik wniósł o stwierdzenie nieważności wskazanej wyżej decyzji [...] WITD z [...] r. o nałożeniu kary pieniężnej, gdyż narusza ona art. 157 § 2 w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 kpa. Decyzja ta jest prawomocna.
Decyzją z [...] r. GITD odmówił stwierdzenia nieważności wnioskowanej decyzji, gdyż nie dopatrzył się wydania jej z rażącym naruszeniem prawa.
Nie zgadzając się ze stanowiskiem organu skarżący wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy zarzucając zaskarżonej decyzji rażące naruszenie art. 92a ust. 1 i 3 oraz art. 93 ust. 1 utd w brzmieniu z daty zdarzenia poprzez akceptację nałożenia na przedsiębiorcę kary pieniężnej przy braku podstaw; niezastosowanie art. 92c utd, mimo że dowody i okoliczności sprawy wskazują, że skarżący nie miał wpływu na powstanie naruszenia, które nastąpiło wskutek zdarzeń i okoliczności, których nie mógł przewidzieć; naruszenia przepisów postępowania, które miały istotny wpływ na wynika sprawy, tj. art.7, art. 8, art. 9 i art. 107 kpa. W konsekwencji skarżący wniósł o zmianę decyzji w całości i uchylenie decyzji o nałożeniu kary pieniężnej.
Uzasadniając decyzję po ponownym rozpatrzeniu sprawy organ wskazał na zasadę trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych (art. 16 § 1 kpa), z której wynika że mogą być one zmieniane lub uchylane tylko wówczas, gdy wynika to wprost z przepisów kpa bądź przepisów prawnych szczególnych, do których kodeks administracyjny odsyła. Jedną z takich możliwości jest instytucja stwierdzenia nieważności decyzji wskazana w art. 156 § 1 kpa. Określa on szczegółowo przesłanki, kiedy może być zastosowana (pkt 1-7), w tym wydanie decyzji bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, które wskazał skarżący. Jednocześnie wyjaśnił, że ten nadzwyczajny tryb postępowania nie może prowadzić do obejścia przepisów dotyczących odwołania oraz skargi do sądu administracyjnego. Przypomniał też, że rażące naruszenie prawa jest kwalifikowaną formą naruszenia, o której decydują łącznie trzy przesłanki: oczywistość naruszenia, charakter przepisu, który został naruszony oraz racje ekonomiczne lub gospodarcze skutki, które wywołuje decyzja (niemożliwe do zaakceptowania). Powyższe potwierdzają liczne wyroki sądów administracyjnych.