skargę Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. (...) z siedzibą w W. na decyzję Ministra Finansów w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Urzędu Skarbowego w W.
Tezy

Spółka prawa handlowego udzielająca pożyczek pieniężnych bez stosownego zezwolenia, to jest wykonująca jedną z czynności bankowych, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo bankowe /Dz.U. 1992 nr 72 poz. 359 ze zm./, nie może być uznana za podmiot gospodarczy "prowadzący działalność w zakresie (...) udzielania pożyczek" w rozumieniu par. 68 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 53 poz. 253 ze zm./. W konsekwencji tego umowy pożyczki zawarte przez spółkę prawa handlowego nie mającą stosownego zezwolenia Prezesa NBP podlegają opłacie skarbowej na zasadach ogólnych /art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "c" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej - Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm. /.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa skargę Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. (...) z siedzibą w W. na decyzję Ministra Finansów z dnia 6 maja 1994 r. w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Urzędu Skarbowego w W.

Uzasadnienie strona 1/2

Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. "(...)" z siedzibą w W. udzieliła na podstawie umowy z dnia 18 listopada 1992 r. Przedsiębiorstwu Handlowemu "E." str.c. pożyczki w wysokości 200 mln zł, od której nie uiszczono opłaty skarbowej.

Urząd Skarbowy w W. decyzją z dnia 23 września 1993 r. wymierzył od powyższej umowy opłatę skarbową w wysokości 4 mln zł.

Pożyczkobiorca pismem z dnia 26 października 1993 r. domagał się stwierdzenia nieważności wymienionej wyżej decyzji, gdyż zawarta umowa pożyczki jest zwolniona od opłaty skarbowej na mocy par. 68 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 53 poz. 253 ze zm./. Zdaniem pożyczkobiorcy, pożyczkodawca udzielił pożyczki w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej i - choć nie jest bankiem - może bez zezwolenia Prezesa Narodowego Banku Polskiego udzielać pożyczek na podstawie art. 720 Kc.

Izba Skarbowa w (...) decyzją z dnia 13 grudnia 1993 r., wydaną na podstawie art. 156 i 157 par. 3 Kpa, odmówiła wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności powyższej decyzji Urzędu Skarbowego w W. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia podano, że zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo bankowe /Dz.U. 1992 nr 72 poz. 359 ze zm./ udzielanie i zaciąganie kredytów i pożyczek pieniężnych jest czynnością bankową, do której dokonywania uprawnione są banki na podstawie ust. 2 tego artykułu. Mogą je wykonywać na mocy art. 11 ust. 5 prawa bankowego również jednostki organizacyjne nie będące bankami, jeżeli zostały do tego uprawnione na podstawie ustawy, a także - stosownie do art. 111 tej ustawy - spółki prawa handlowego mające zezwolenie Prezesa Narodowego Banku Polskiego. Wprawdzie Agencja Rozwoju Regionalnego prowadziła działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek, jednakże pożyczki te nie są zwolnione od opłaty skarbowej na podstawie par. 68 ust. 2 pkt 2 cytowanego rozporządzenia z 1992 r. z powodu braku zezwolenia Prezesa NBP na prowadzenie tego rodzaju działalności. W tym stanie prawnym brak jest podstaw do stwierdzenia nieważności decyzji Urzędu Skarbowego w W.

W odwołaniu od tej decyzji podtrzymano żądanie stwierdzenia nieważności decyzji Urzędu Skarbowego w W. oraz ponowiono argumenty przytoczone w piśmie wszczynającym postępowanie w sprawie.

Minister Finansów decyzją z dnia 6 maja 1994 r., wydaną na podstawie art. 138 par. 1 pkt 1 Kpa, utrzymał w mocy decyzję organu I instancji z równoczesnym podtrzymaniem jej podstawy faktycznej i prawnej.

W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego Agencja Rozwoju Regionalnego zarzuciła, że pogląd prawny wyrażony w decyzji organu odwoławczego nie jest trafny. Działalność w zakresie udzielania pożyczek nie jest zastrzeżona wyłącznie dla banków. Ta forma umów cywilnoprawnych, przewidziana w kodeksie cywilnym /art. 720/, jest powszechnie stosowana w obrocie gospodarczym. Każdy podmiot gospodarczy, zgodnie z art. 11 ust. 5 prawa bankowego, może udzielać pożyczek, jeśli jest do tego uprawniony przez ustawę - kodeks cywilny. Prezes NBP nie określił dotychczas w porozumieniu z Ministrem Finansów trybu wydawania zezwoleń spółkom prawa handlowego na wykonywanie niektórych czynności bankowych i dlatego tego rodzaju wnioski nie są przez NBP rozpatrywane. Pożyczka udzielona Przedsiębiorstwu "E." jest zwolniona od opłaty skarbowej na mocy par. 68 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia z 1992 r.

Strona 1/2