Nie każda czynność cywilnoprawna wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./, objęta równocześnie zakresem przedmiotowym z art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./, nie podlega opłacie skarbowej z mocy art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy o opłacie skarbowej. Umowa taka jest przedmiotem opłaty stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "c" ustawy o opłacie skarbowej. Obowiązek jej uiszczenia powstaje w momencie dokonania czynności cywilnoprawnej /zawarcia umowy/ - art. 5 pkt 4 ustawy, zaś podstawą jej obliczenia jest kwota lub wartość pożyczki /art. 10 ust. 1 pkt 10/.
Skoro stałe i odpłatne udzielanie pożyczek było czynnością bankową to do wykonywania takich czynności uprawnione były banki oraz jednostki organizacyjne nie będące bankami posiadające upoważnienie ustawowe /art. 11 ust. 5 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo bankowe - Dz.U. 1992 nr 72 poz. 359 ze zm./, a także spółki handlowe za zezwoleniem Prezesa NBP. Spółki, które w 1994 r. i 1995 r. udzielały pożyczek bez wymaganego zezwolenia, nie należały do podmiotów gospodarczych wymienionych w par. 68 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 53 poz. 253 ze zm./. Udzielane przez nie pożyczki nie mogły zatem korzystać ze zwolnienia od opłaty na podstawie tego przepisu.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) Towarzystwa Finansowego "S." Sp. z o.o. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 12 listopada 1997 r. (...) w przedmiocie opłaty skarbowej - oddala skargę.
Umową z dnia 22.02.1994 r. (...) Towarzystwo Finansowe "S." Spółka z o.o. udzieliło Jackowi K. pożyczki w kwocie 100.000 zł. Powyższa umowa nie została przedstawiona do opodatkowania. Zaskarżoną decyzją Izba Skarbowa w W. utrzymała w mocy decyzję Urzędu Skarbowego W.-P. określającą opłatę skarbową od tej umowy. W ocenie organów podatkowych obu instancji, wbrew stanowisku strony, obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej nie został wyłączony przez art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./. Przepis ten nie zwalnia z opłaty skarbowej umów pożyczki, które są umowami innymi aniżeli umowy sprzedaży, dzierżawy, poddzierżawy, najmu i podnajmu. W szczególności umowy te nie mogą być utożsamiane z pojęciami towaru lub usługi jakie wynikają z ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./.
Ostateczną decyzję Izby Skarbowej zaskarżyło (...) Towarzystwo Finansowe "S." Sp. z o.o. wnosząc o jej uchylenie. Decyzji tej strona skarżąca zarzuciła naruszenie art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej i art. 2, 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług. W ocenie strony skarżącej udzielenie pożyczek przez podatników podatku od towarów i usług jest usługą finansową i z tego powodu podlega zwolnieniu z opłaty skarbowej na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej. Jest to umowa podobna do umowy użyczenia, najmu czy darowizny.
Izba Skarbowa wniosła o oddalenie skargi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Wniesiona skarga nie jest uzasadniona.
Na wstępie podkreślenia wymaga kwestia zasadnicza, która nie jest uwzględniana przez autorów skargi. Będący podstawą twierdzenia strony skarżącej, iż przedmiotowa umowa pożyczki nie podlega opłacie skarbowej art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./ pomimo, iż wprowadzony w życie ustawą o podatku od towarów i usług jest normą wchodzącą w skład ustawy o opłacie skarbowej. Z tego faktu - przy istniejących rozbieżnościach pojęciowych pomiędzy regulacjami dotyczącymi opłaty skarbowej opartymi na prawie cywilnym a normami ustawy o podatku od towarów i usług, które nie respektują regulacji wynikających z kodeksu cywilnego - wprowadzić należy wniosek o priorytecie regulacji wynikających z ustawy o opłacie skarbowej.
Ustawa ta opodatkowuje czynności cywilnoprawne, głównie umowy definiowane w kodeksie cywilnym i takie też czynności od opłaty skarbowej zwalnia.
W największym skrócie strona skarżąca uważa, iż w istocie nie mamy do czynienia z umową pożyczki a z wykonaniem usługi finansowej zgodnie z terminologią ustawy o podatku od towarów i usług.
Powoływane wyłączenie od opłaty skarbowej uregulowane jest w ustawie o opłacie skarbowej a nie w ustawie o podatku od towarów i usług.