Rada gminy ma obowiązek określić stawki podatku od nieruchomości w granicach kwotowych, nie przekraczających kwot wymienionych w ustawie.
Jeżeli granice te nie zostały przekroczone, wyłącznie od rady zależy, czy podatek ten będzie wyższy, czy niższy od podatku rolnego.
Żaden inny organ, w tym także Naczelny Sąd Administracyjny, nie jest władny dyktować radzie, jakie konkretnie kwoty stawek podatku powinna ona uchwalić.
Na tym właśnie polega istota samorządu.
Decyzją z dnia 11 kwietnia 1994 r. wójt gminy Z. wymierzył J. B. podatek od nieruchomości na 1994 r., w kwocie 1 140.000 zł, płatny w czterech ratach. Zastosował przy tym stawkę 120 zł za 1 m2 gruntów, zgodnie z par. 1 ust. 5 lit. "b" uchwały nr 109/XXI Rady Gminy w Z. z dnia 21 grudnia 1993 r.
J. B. odwołał się od tej decyzji, domagając się obniżenia podatku i ustalenia go według zasad obowiązujących przy obliczaniu podatku rolnego.
Wyjaśnił, że posiada działkę o przeznaczeniu rolniczym, o powierzchni 000,958 ha, przy czym w hektarach przeliczeniowych powierzchnia ta stanowi 0,49. Większą część działki stanowią nieurodzajne piaski /V klasa użytków rolnych/.
Zdaniem odwołującego się, Rada Gminy uchwaliła zbyt wysoką stawkę podatku od nieruchomości, łamiąc konstytucyjną zasadę sprawiedliwości społecznej /art. 1/ oraz zasadę równości wobec prawa /art. 67 ust. 2/. Podatnicy podatku rolnego płacą bowiem za ponad czterohektarowe gospodarstwa niższy podatek niż on za 0,95 ha ziemi o podobnej strukturze. Żaden z rolników, w tym także radny, nie chce wydzierżawić od niego ziemi z uwagi na wysoki podatek.
15 kwietnia 1994 r. Kolegium Odwoławcze przy Sejmiku Samorządowym Województwa Ł. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Wyjaśniło, że zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych /Dz.U. nr 9 poz. 31 ze zm./, opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty nie objęte przepisami o podatku rolnym lub leśnym. Natomiast według art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 stycznia 1984 r. o podatku rolnym /Dz.U. 1993 nr 94 poz. 431/ opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty gospodarstw rolnych. Za gospodarstwo rolne dla celów podatku rolnego uważa się obszar użytków rolnych, lasów i gruntów leśnych, gruntów pod stawami oraz gruntów pod zabudowaniami związanymi z prowadzeniem tego gospodarstwa, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 1 ha przeliczeniowy. Działka J. B. nie spełnia żadnego z tych wymogów, a zatem nie może być opodatkowana podatkiem rolnym. W tym przypadku nie ma znaczenia sposób wykorzystywania działki.
W związku z zarzutem stawianym Radzie Gminy Z., Kolegium Odwoławcze pouczyło podatnika o możliwości skorzystania z uprawnień wynikających z art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./.
J. B. wniósł skargę na decyzję Kolegium, ponawiając zarzuty podniesione w odwołaniu. Jego zdaniem, organ II instancji nie wyjaśnił przekonująco, dlaczego autor skargi musi płacić pięciokrotnie wyższy podatek za taką samą działalność rolnicza niż np. "rolnik dwuhektarowy". Skarżący uważa, że skoro ustawa o podatkach i opłatach lokalnych przewiduje "widełki", to nie było przeszkód w zastosowaniu zasad naliczenia podatku rolnego. Działka rolna nie ma takiej wartości jak działka budowlana, a w dodatku wójt odmówił skarżącemu zmiany przeznaczenia działki z rolniczego na budowlane.