Skarga Jana T. na decyzję Izby Skarbowej w Radomiu w przedmiocie wymiaru podatków obrotowego i dochodowego i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję, a także
Tezy

Stosując art. 169 par. 2 Kpa, organ podatkowy obowiązany jest wykazać w uzasadnieniu swej decyzji, jakiej wielkości obrót dla danej branży uznał za przeciętny i w jaki sposób to ustalił, a zwłaszcza - czy obrót przeciętny został określony na podstawie obrotów zeznanych przez innych podatników, czy ustalony przez ten organ w inny sposób.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Jana T. na decyzję Izby Skarbowej w Radomiu z dnia 12 października 1983 r. w przedmiocie wymiaru podatków obrotowego i dochodowego i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Izby Skarbowej w Radomiu kwotę złotych szesnaście tysięcy sto sześćdziesiąt dwa tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.

Uzasadnienie strona 1/2

Jan T. prowadził w 1982 r. działalność w zakresie handlu artykułami odzieżowymi i galanterią i z tego tytułu był opodatkowany podatkami obrotowym i dochodowym na zasadach ogólnych, prowadząc księgę podatkową nr 8. Po złożeniu zeznania podatkowego wraz z księgą podatkową, organ podatkowy I instancji wydał decyzję o pominięciu księgi podatkowej jako dowodu w postępowaniu podatkowym z uzasadnieniem, że wykazany w niej obrót jest zaniżony i odbiega od wyliczonego na podstawie zebranych dowodów w ciągu roku, oraz jest znacznie niższy od przeciętnie osiąganego przez innych podatników, prowadzących działalność w podobnych warunkach, jest przy tym niższy od tego, jaki byłby konieczny dla pokrycia podanych kosztów i wydatków. Do wydatków tych organ podatkowy zaliczył koszty utrzymania trzyosobowej rodziny, obliczone według danych statystycznych GUS. W wyniku pominięcia księgi podatkowej, z której wynikał roczny obrót 1.888.350 zł, podstawy opodatkowania ustalono w drodze oszacowania. Obrót do opodatkowania za 1982 r. ustalono przez porównanie obrotów zeznanych za ten rok i za rok ubiegły, z uwzględnieniem okresów prowadzenia działalności w ciągu tych lat. Przy takiej metodzie ustalono wzrost obrotów o 94 procent, a obrót roczny wyliczono na 4.699.000 zł, dochód natomiast w wysokości 516.900 zł wyliczono przy zastosowaniu 11 procent zysku netto. Podatek obrotowy wymierzono w kwocie 234.950 zł, a podatek dochodowy w kwocie 247.910 zł.

Od decyzji ustalającej wymiar podatków Jan T. wniósł odwołanie, w którym kwestionował przede wszystkim zasadność nieuznania za dowód prowadzonej przez niego księgi podatkowej, podnosząc, że w jej prowadzeniu nie stwierdzono usterek, które dawałyby podstawę do jej pominięcia. Przyznał, że za 1982 r. zeznał obrót prawie dwukrotnie wyższy w stosunku do zeznanego w roku poprzednim, ponieważ nastąpiła poprawa sytuacji, jednakże nie osiągnął obrotu jaki mu przypisano. Za niezrozumiałe uznał twierdzenie zaskarżonej decyzji, dotyczące osiągania wyższych obrotów od innych podatników, bez wskazania, do których podatników został porównany. Zakwestionował również stanowisko, według którego wykazany dochód nie był wystarczający na pokrycie kosztów utrzymania, wywodząc, że dary otrzymywane z zagranicy, o których wspomniał już w postępowaniu podatkowym i na potwierdzenie których załączył odpowiednie dokumenty, stanowiły ponad 50 procent kosztów utrzymania. Ponadto w okresie choroby w 1982 r. otrzymał zasiłek z zakładu ubezpieczeń społecznych w wysokości 10.000 zł miesięcznie, nie płacąc w tym czasie składek. W tej sytuacji zeznany dochód w pełni pokrywał wydatki. W postępowaniu odwoławczym wnosił też o uwzględnienie faktu, że po przebyciu czterech poważnych operacji i dwóch zawałów serca warunki zdrowotne nie pozwalają mu na pracę w pełni wydajną.

Podatkowa Komisja Odwoławcza przy Izbie Skarbowej w Radomiu odwołania nie uwzględniła. Pominięcie księgi jako dowodu w postępowaniu podatkowym uzasadniała tym, że wykazany obrót jest niższy od przeciętnie osiąganego w tej branży, co uzasadniało pominięcie księgi w trybie art. 169 par. 2 Kpa. Obrót przyjęty do opodatkowania Komisja uznała za odpowiadający rozmiarom działalności i znajdujący potwierdzenie w złożonym odwołaniu. Trudności w prowadzeniu działalności spowodowane złym stanem zdrowia - zdaniem Komisji - zostały uwzględnione, przy wymiarze podatku bowiem wzięto pod uwagę tylko okresy faktycznego prowadzenia działalności. Zmniejszenie obrotów spowodowane złym stanem zdrowia rekompensuje zatrudnienie w sklepie żony podatnika.

Strona 1/2