Dopóki nie zostanie dokonana odpowiednia nowelizacja ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o Narodowym Banku Polskim /Dz.U. 1992 nr 72 poz. 360/, dopóty brak jest podstaw prawnych, aby Prezes Narodowego Banku Polskiego rozpoznawał odwołania od decyzji wydawanych przez dyrektora oddziału okręgowego.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Karola P. na decyzję Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 12 stycznia 1993 r. uchylającą zezwolenie dewizowe na prowadzenie kantoru skupu i sprzedaży dewiz i na podstawie art. 207 par. 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Narodowego Banku Polskiego pięćdziesiąt tysięcy złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.
Decyzją z dnia 7 czerwca 1991 r. Dyrektor Oddziału Okręgowego Narodowego Banku Polskiego w (...) udzielił Karolowi P. zezwolenia na prowadzenie kupna i sprzedaży wartości dewizowych w lokalu położonym w P., na warunkach określonych w zarządzeniu Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 31 marca 1990 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na kupnie i sprzedaży wartości dewizowych i na pośrednictwie w kupnie i sprzedaży tych wartości oraz maksymalnej wysokości marż pobieranych przy wykonywaniu tych czynności /M. P. Nr 15 poz. 119/.
Ten sam organ cofnął wspomniane zezwolenie decyzją z dnia 21 sierpnia 1992 r., podając w uzasadnieniu, że w czasie kontroli przeprowadzonych w dniach 24 czerwca 1991 r., 30 października 1991 r., 15 maja 1992 r. oraz 21 sierpnia 1992 r. stwierdzono działania niezgodne z wymienionym wyżej zarządzeniem Prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz uporczywe niestosowanie się do zaleceń pokontrolnych. Jako podstawę prawną decyzji powołano art. 21 ustawy z dnia 15 lutego 1989 r. - Prawo dewizowe /Dz.U. nr 6 poz. 33 z późn zm./.
W odwołaniu od tej decyzji Karol P. zakwestionował tezę organu I instancji o niestosowaniu się do zaleceń pokontrolnych. Jego zdaniem, w protokole pokontrolnym z dnia 21 sierpnia 1992 r. nie powtórzyły się uchybienia wytknięte podczas poprzedniej kontroli. Przyznał, że w dniu 24 czerwca 1991 r. nie wpisano do rejestru sprzedaży 150 DM, a w dniu 29 lipca 1991 r. - 100 USD, jednakże było to wynikiem przeoczenia, które wytknął właściwemu pracownikowi. W końcowej części odwołania jego autor powołał się na swoją trudną sytuację życiową i groźbę pozostania bez środków do życia.
Po otrzymaniu odwołania Narodowy Bank Polski polecił swemu Oddziałowi Okręgowemu w (...) przeprowadzenie kolejnej kontroli. Odbyła się ona w dniu 10 listopada 1992 r., a w czasie jej trwania kontrolerzy byli świadkami kupna przez obsługę kantoru kwoty 280 DM, co nie zostało zaewidencjonowane w rejestrze. Ponadto nie wydano klientowi dowodu kupna.
Decyzją z dnia 12 stycznia 1993 r. nr D-3-7651/1/3687/EP Narodowy Bank Polski utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Decyzję organu II instancji podpisał z upoważnienia Prezesa Narodowego Banku Polskiego Dyrektor Departamentu Dewizowego. W uzasadnieniu tej decyzji podkreślono, że przeprowadzone kontrole wykazały powtarzające się uchybienia, polegające na naruszeniu obowiązków określonych w par. 5 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 cytowanego zarządzenia z dnia 31 marca 1990 r. W tej sytuacji właściciel kantoru nie daje rękojmi należytego przestrzegania przepisów.
Karol P. wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję organu II instancji, zarzucając jej naruszenie bliżej nie określonych przepisów zarządzenia Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 31 marca 1990 r. Powtarzając zarzuty wysunięte w odwołaniu, dodał, iż winna pracownica została ukarana za niewydanie klientowi dowodu na 280 DM.
Narodowy Bank Polski wniósł o oddalenie skargi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: