Sprawa ze skargi na decyzję Izby Skarbowej w O. w przedmiocie wymiaru podatku dochodowego od osób fizycznych za 1993 r.
Tezy

1. W razie spełnienia przez podatników warunków określonych w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 1993 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania oraz niektórych innych ustaw /Dz.U. nr 28 poz. 127/, którzy zawarli umowy określone w art. 14 ust. 4 i art. 23 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm./ w brzmieniu nadanym przez powołaną ustawę z dnia 6 marca 1993 r. przed dniem 16 kwietnia 1993 r., w tym także umowy najmu /leasingu/ samochodów osobowych, to do umów tych stosuje się przepisy dotychczasowe.

2. W art. 26 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określony został limit wydatków, które podlegają odliczeniu od dochodu w okresie obowiązywania ustawy i jeżeli limit ten z tytułu zakupu działki budowlanej w danym roku został wyczerpany, to tym samym w razie nabycia w następnym roku kolejnej działki, kolejna ulga podatkowa z tego tytułu nie przysługuje.

Sentencja

Po rozpoznaniu w dniu 8 maja 1996 r. sprawy ze skargi T. i J. małżonków J. na decyzję Izby Skarbowej w O. z dnia 22 lutego 1995 r. (...) w przedmiocie wymiaru podatku dochodowego od osób fizycznych za 1993 r. - uchyla zaskarżoną decyzję; (...).

Uzasadnienie strona 1/6

W zeznaniu o wspólnych dochodach małżonków uzyskanych w 1993 r. /PIT-31/ T. i J. małżonkowie J. podali, iż należny podatek dochodowym od osób fizycznych wynosi kwotę 18.928.000 zł., co sprawiło, iż wykazali nadpłatę w wysokości ponad 50 mln zł.

Małżonkowie J. wśród odliczeń wykazali między innymi że wydatkowali na zakup działki budowlanej 289.210.000 zł. W zeznaniu podatkowym nie wykazano natomiast wydatków poniesionych na ten cel w 1992 r. mimo, że w formularzu znajdowała się stosowna rubryka, ze znajdujących się w aktach zeznania podatkowego - PIT-30 J.J. wynika wydatkowanie na zakup działki budowlanej i odliczenie kwoty stanowiącej limit w tym roku tj. 10.500.000 zł.

W toku przeprowadzonej w czerwcu 1994 r. kontroli skarbowej w będącym własnością J.J. Przedsiębiorstwie Handlowo-Usługowo-Produkcyjnym "M." w W. ustalono między innymi, że w dniu 8 lutego 1993 r. została zawarta umowa najmu między Financing Group Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. i J.J. samochodu osobowego marki Mazda 323. Z umowy tej wynika, że przedmiot najmu pozostaje przez czas trwania umowy własnością wynajmującego, a także, że najemca po wygaśnięciu umowy zobowiązany jest do zwrotu samochodu. W późniejszym okresie czas umowy najmu /leasingu/ został skrócony z 3 lat do 1 roku, a po wygaśnięciu umowy i zwrocie samochodu wynajmującemu, samochód ten nabyła T.J. za kwotę wraz z podatkiem VAT - 71.083.300 zł. W czasie trwania umowy najemca opłacał umówiony czynsz i ubezpieczenie. Zarówno zapłacone raty jak i koszty ubezpieczenia i eksploatacji /zakup paliwa/ zostały wykazane jako koszty uzyskania przychodów Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowo-Produkcyjnego "M." w łącznej kwocie 456.941.484 zł. nadmieniając, ze samochód ten w 1993 r. nie był wprowadzony do ewidencji środków trwałych jednostki. Kontrolowana jednostka prowadziła ewidencje przebiegu samochodu dla celów prowadzonej działalności. Zdaniem kontrolującego J.J. mógł w związku z dokonaną przez ustawę z dnia 6 marca 1993 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania oraz niektórych innych ustaw /Dz.U. nr 28 poz. 127/, zwanej dalej "ustawą o zmianie (...)", nowelizację ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm./, która w objętym sprawą zakresie weszła w życie z dniem 16 kwietnia 1993 r., stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 46 znowelizowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do kosztów uzyskania przychodów zaliczyć jedynie wydatki z tytułu użytkowania nie wprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu osobowego, które nie przekraczały miesięcznie kwoty wynikającej z przemnożenia liczby km faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za 1 km przebiegu określonej w odrębnych przepisach obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych pomniejszoną o wysokość odpisów z tytułu nadużycia oraz kosztów utrzymania i eksploatacji samochodu jeżeli odpisy te i koszty zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Z dokonanego w protokole kontroli wyliczenia wynika, że kontrolujący za prawidłowe uznał obciążenie kosztów I i II ratą czynszu najmu samochodu w kwocie 102.820.600 zł., gdyż wpłata nastąpiła przed 16 kwietnia 1993 r., a także kwotę wynikającą z ewidencji przebiegu pojazdu, po niewielkiej korekcie stawki w poz. 3 karty /z 2.674 na 2.500 zł./ w wysokości 19.093.840 zł. wyliczając, iż zawyżono koszty z tytułu eksploatacji samochodu Mazda o kwotę 335.027.044 zł. Powyższe ustalenia zostały powtórzone w "wyniku kontroli" z dnia 30 czerwca 1994 r., w którym określono, iż łączny podatek dochodowy małżonków J. za 1993 r. powinien wynosić kwotę 161.120.000 zł., z czego do wpłaty pozostała kwota 14.819.000 zł. Jak podano różnica do przypisu powstała z powodu wykazania w zaznaniu rocznym PIT-31 zaniżonego dochodu uzyskanego z działalności gospodarczej Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowo-Produkcyjnego "M." o kwotę 407.525.705 zł. przez w szczególności zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu wydatków w kwocie 335.027.044 zł. związanych z najmem samochodu Mazda po 16 kwietnia 1993 r. Ponadto podano, że zaniżono przychody ze sprzedaży, zawyżono VAT, zaniżono przychody o odsetki od środków na rachunkach bankowych oraz nie uwzględniono w kosztach prawidłowych strat nadzwyczajnych. Należy nadmienić, że J.J. w wyjaśnieniach z dnia 30 czerwca 1994 r. dotyczących protokołu z kontroli wyraził pogląd, iż w związku z tym, że już w dniu 14 kwietnia 1993 r. zawiadomił Urząd Skarbowy w W. o zawartej umowie i przekazał wszystkie niezbędne informacje jej dotyczące, to zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o zmianie (...) miały do niego zastosowanie w zakresie umowy najmu samochodu przepisy dotychczasowe, gdyż umowa ta została zawarta przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 6 marca 1993 r.

Strona 1/6