1. Skoro stałe i odpłatne udzielanie pożyczek było czynnością bankową to do wykonywania takich czynności uprawnione były banki oraz jednostki organizacyjne nie będące bankami posiadające upoważnienie ustawowe /art. 11 ust. 5 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo bankowe - t.j. Dz.U. 1992 nr 72 poz. 359 ze zm./, a także spółki handlowe za zezwoleniem Prezesa NBP.
2. Spółki, które w latach 1994 i 1995 udzielały pożyczek bez wymaganego zezwolenia, a do takich należała skarżąca Spółka z o.o. - pożyczkodawca, nie należały do podmiotów gospodarczych wymienionych w par. 68 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 53 poz. 253 ze zm./. Udzielane przez nie pożyczki nie mogły korzystać z wyłączenia opłaty na podstawie tego przepisu.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skarg: 1/ (...) Towarzystwa Finansowego "S." w W.; 2/ Zakładu Chemicznego "A." w Ł.; 3/ Bożeny K. na decyzje Izby Skarbowej w W. z dnia 30 września 1997 r. (...) z dnia 28 października 1997 r. (...), z dnia 24 listopada 1997 r. (...), w przedmiocie opłaty skarbowej z tytułu umowy pożyczki - oddala skargi.
Zaskarżonymi decyzjami z dnia: 1/ 30 września 1997 r. (...) Izba Skarbowa w W. utrzymała w mocy dwie decyzje Urzędu Skarbowego W. P. z dnia 14 maja 1997 r. (...) określające (...) Towarzystwu Finansowemu "S." Spółce z o.o. w W. i Zakładowi Chemicznemu "A." w Ł. opłatę skarbową od zawartej w dniu 1 czerwca 1994 r. umowy pożyczki w kwocie 6.000.000 zł.
2/ 28 października 1997 r. (...) utrzymała w mocy decyzje Urzędu Skarbowego W.-P. z dnia 25 czerwca 1997 r. (...) określającą Spółce "S." i Bożenie K. opłatę skarbową od zawartej przez strony w dniu 3 kwietnia 1995 r. umowy pożyczki kwoty 25.000 zł.
3/ 24 listopada 1997 r. (...) utrzymała w mocy decyzję Urzędu Skarbowego W.-P. z dnia 16 lipca 1997 r. (...) określającą Spółce "S." i Tadeuszowi G. opłatę skarbową od zawartej umowy pożyczki kwoty 50.000 zł.
4/ 24 listopada 1997 r. (...) utrzymała w mocy decyzję Urzędu Skarbowego W.-P. z dnia 16 lipca 1997 r. (...) określającą Spółce "S." i Eulalii G. opłatę skarbową od zawartej w dniu 29 czerwca 1994 r. umowy pożyczki kwoty 2.700 zł.
Z uzasadnień decyzji wynikało, że umowy zostały zawarte w latach 1994 r. i 1995 r. pożyczkodawcą było PTE "S.". Żadna ze stron nie zgłosiła ich do opodatkowania mimo. iż na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. "c" ustawy o opłacie skarbowej pożyczki podlegają tej opłacie. Ponieważ umowa pożyczki jest inną, od umowy sprzedaży, czynnością cywilnoprawną to w sprawach umów - zdaniem Izby nie ma zastosowania przepis art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej. Pożyczki udzielane przez podmioty nie będące bankami, ani uprawnionymi na podstawie Prawa bankowego nie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a tym samym mają do nich zastosowanie przepisy o opłacie skarbowej.
W skargach na decyzje, skierowanych do Naczelnego Sądu Administracyjnego zarówno przez (...) Towarzystwo Finansowe "S." jak i Zakłady Chemiczne "A." w Ł. i Bożena K. zgodnie zarzuciły naruszenie art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy o opłacie skarbowej i art. 2 i art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług. W jednobrzmiących uzasadnieniach skarg Spółki oraz Bożena K. podniosły, iż prowadzenie działalności usługowej polegającej na udzielaniu pożyczek podlega regulacji ustawy o podatku od towarów i usług. Umowy zostały zawarte po wejściu w życie art. 42 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, nadającego nowe brzmiące art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy o opłacie skarbowej. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" tej ustawy nie podlegają opłacie skarbowej czynności zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o tym podatku. W zał. nr 2 do ustawy pod poz. 13 wymienione są również usługi polegające na odpłatnym udzielaniu pożyczek. Ponadto NSA w wyroku z dnia 9 lutego 1995 r. SA/Po 2853/94 stwierdził, że pożyczki lombardowe, udzielane bez zezwolenia Prezesa NBP, nie korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 w zw. z poz. 13 załącznika nr 2 do ustawy o VAT. Urzędy skarbowe honorują dane zawarte w deklaracjach VAT zawierające odsetki od umów pożyczek udzielonych pod zastaw i nie udzielają od takich umów opłaty skarbowej. Ustawa o opłacie skarbowej nie zawiera podziału pożyczek na udzielane pod zastaw i bez zastawu. Również rozporządzenie Ministra Finansów takiego podziału nie prowadza. Skoro umowa pożyczki jest nie bez względu na to czy udzielana jest pod zastaw czy też bez zastawu to bezdyskusyjny fakt nie pobierania opłaty skarbowej od umowy pożyczek udzielanych pod zastaw, ze względu na podleganie tej czynności ustawie o podatku od towarów i usług daje się w pełni przenieść na udzielanie pożyczek nie pod zastaw, bez znaczenia jest tu brak zezwolenia na udzielanie pożyczek. Podatkowi od towarów i usług podlegają bowiem określone czynności bez względu na to czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.