1. Art. 21 ustawy z dnia 15 lutego 1989 r. - Prawo dewizowe /Dz.U. nr 6 poz. 33 ze zm./ składa się z dwóch członów: pierwszego o charakterze kompetencyjnym, wskazującego organy i instytucje /Minister Finansów i Narodowy Bank Polski/ właściwe do wydawania zezwoleń dewizowych oraz członu drugiego, zawierającego upoważnienie ustawowe /art. 21 ust. 2 zdanie drugie/ do ustalenia przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego w porozumieniu z Ministrem Finansów zasad udzielania tych zezwoleń.
Ponieważ przepisy prawa dewizowego nie określają przesłanek i kryteriów udzielania zezwoleń, zaś w pojęciu "zasad" użytym w art. 21 ust. 2 mieszczą się elementy materialnoprawne, które powinny stanowić podstawę rozstrzygnięć w tym przedmiocie, oczywistą staje się niezbędność ustalenia takich zasad.
Zasady te, mające istotne znaczenie dla ochrony praw stron w toczącym się postępowaniu administracyjnym powinny mieć charakter przepisów powszechnie obowiązujących wydanych we właściwej formie prawnej przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego.
2. Wewnętrzne ustalenia jednostek organizacyjnych banku nie tylko nie mogą stanowić podstawy rozstrzygnięć organów administracji, lecz uniemożliwiają sądowi kontrolę rozstrzygnięć z punktu widzenia ich zgodności z prawem.
3. Zaniechanie ustalenia zasad udzielania indywidualnych zezwoleń dewizowych - do czego przepis art. 21 ust. 2 cyt. ustawy zobowiązuje prezesa Narodowego Banku Polskiego w porozumieniu z ministrem finansów - jest naruszeniem tej ustawy.
Pismem z 9 marca 1992 r. pełnomocnik Spółki zwrócił się do Narodowego Banku Polskiego - Departament Dewizowy o wydanie zezwolenia na otwarcie i posiadanie przez reprezentowaną przez niego firmę rachunku w banku na terenie Królestwa Szwecji. Wniosek motywowano tym, że otwarcie i posiadanie rachunku w banku na terenie Szwecji umożliwi firmie dokonywanie pilnych bieżących operacji bankowych. Zgodnie z treścią wniosku zasilanie rachunku następowałoby poprzez przekazy z kraju, ewentualnie przechodziłyby one z operacji na terenie Szwecji. Brak zgody na otwarcie rachunku mógłby wywołać zmiany w zakresie struktury produkcji firmy, a w konsekwencji redukcję etatów i zatrudnienia pracowników.
Decyzją z 30 czerwca 1992 r., wydaną na podstawie art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1989 r. - Prawo dewizowe /Dz.U. nr 6 poz. 33 ze zm./, odmówiono zezwolenia z uzasadnieniem, że przepisy Prawa dewizowego /art. 6 ust. 1 i art. 8 ust. 1/ obowiązują podmioty gospodarcze do niezwłocznej odsprzedaży krajowym bankom dewizowym wpływów w walutach obcych, przy jednoczesnym zobowiązaniu banków do sprzedaży osobom krajowym walut wymienialnych w celu wykonania zobowiązań wobec osób zagranicznych.
Odstępstwo od zasady rozliczeń w obrotach zagranicznych za pośrednictwem krajowego banku dewizowego może mieć miejsce tylko w przypadku, kiedy rachunek w banku za granicą jest niezbędny do realizacji określonej transakcji z zagranicą. Podane przez Spółkę argumenty nie uzasadniały konieczności posiadania rachunku w banku za granicą, gdyż w takiej sytuacji są wszystkie polskie podmioty gospodarcze.
Powyższa decyzja została doręczona bezpośrednio Spółce, a w związku z wniesioną skargą - odpis decyzji przy piśmie z 4 września 1992 r. przesłano jej pełnomocnikowi.
W skardze wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego pełnomocnik Spółki zarzuca, iż decyzja NBP z 30 czerwca 1992 r. została doręczona bezpośrednio Spółce, nie zaś jej pełnomocnikowi, co stanowiło naruszenie art. 40 par. 2 Kpa.
Merytorycznie strona skarżąca uważa stanowisko Banku za chybione, podkreślając, że Spółka w kwietniu 1992 r. uzyskała rozszerzenie przedmiotu działalności o handel hurtowy importowanymi towarami konsumpcyjnymi oraz że dokonywała na terenie Szwecji czynności powodujących konieczność natychmiastowych płatności w celu uniknięcia zwyżek cen, a brak rachunku takie operacje uniemożliwia. Skoro na terenie kraju funkcjonuje Spółka z udziałem kapitału zagranicznego i wspólnicy oraz członkowie Zarządu Spółki przez większą część roku przebywają na terenie Szwecji, to powinni mieć możliwość dokonywania koniecznych operacji finansowych na terenie tego kraju. Brak rachunku naraża Spółkę na straty finansowe.
W odpowiedzi na skargę Narodowy Bank Polski wniósł o jej oddalenie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Wprawdzie doręczenie zaskarżonej decyzji było wadliwe, jednakże błąd ten został następnie naprawiony przez jej doręczenie pełnomocnikowi Spółki, który wniósł skutecznie skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Uchybienie to nie miało więc wpływu na wynik sprawy i nie mogło stanowić podstawy do uchylenia przez Sąd zaskarżonej decyzji z tego tylko powodu /art. 207 par. 2 pkt 3 Kpa/.