Sprawa ze skargi na decyzję Ministra Finansów w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji ograniczających zwrot podatku od towarów i usług za listopad i grudzień 1994 r.
Tezy

W dotychczasowym orzecznictwie sądowym oraz w doktrynie przyjmuje się, że rażące naruszenie prawa /art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa/ następuje wtedy, gdy treść decyzji pozostaje w wyraźnej i oczywistej sprzeczności z treścią przepisu prawa i gdy charakter tego naruszenia powoduje, te owa decyzja nie może być akceptowana jako akt wydany przez organ praworządnego państwa.

W orzecznictwie sądowym wyrażone były także poglądy, iż jako rażącego nie można traktować takiego rozstrzygnięcia, które wynika z odmiennej interpretacji danej normy. Rażące naruszenie prawa jest bowiem z reguły wyrazem ewidentnego i jasno uchwytnego błędu w interpretowaniu prawa.

Wreszcie w orzecznictwie wyrażono także pogląd, że o "rażącym" naruszeniu prawa można mówić jedynie wtedy, gdy stwierdzone naruszenie ma znacznie większą wagę aniżeli stabilność ostatecznej decyzji administracyjnej.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Barbary L. na decyzję Ministra Finansów z dnia 25 sierpnia 1996 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji ograniczających zwrot podatku od towarów i usług za listopad i grudzień 1994 r. - uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Izby Skarbowej w B. z dnia 7 kwietnia 1995 r. (...); (...).

Uzasadnienie strona 1/4

Barbara L. prowadząca w B.P. przedsiębiorstwo pod nazwą "V." zwróciła się do Urzędu Skarbowego w B.P., po przekroczeniu w dniu 14 września 1994 r. wartości sprzedaży towarów 1,2 mld zł o wyrażenie zgody na zmniejszenie podatku należnego o podatek naliczony w wysokości 119.046.000 zł wynikający z rachunków uproszczonych dokumentujących zakupy dokonane przed dniem utraty zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Decyzją z dnia 20 września 1994 r. wydaną na podstawie art. 104 Kpa i art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ Urząd Skarbowy wyraził zgodę na zmniejszenie.

W związku z powyższym B. L. sukcesywnie pomniejszała podatek należny o podatek naliczony na co Urząd Skarbowy wyrażał zgodę, wydając decyzje w dniu 16 grudnia 1994 r. i 23 stycznia 1995 r., w których określał - z powołaniem w podstawie prawnej art. 27 ust. 4 i 5 ustawy o VAT /zamiast art. 21 ust. 4 i 5/ - kwotę podatku do bezpośredniego zwrotu na rachunek bankowy i pozostałą kwotę do rozliczenia w przyszłych okresach.

Pismem z dnia 22 lutego 1995 r. Urząd Skarbowy w B.P. zwrócił się o stwierdzenie nieważności powołanych decyzji do Izby Skarbowej w B.P., a to w związku z wyjaśnieniami Izby Skarbowej, że obniżenie kwoty podatku należnego o podatek naliczony w przypadku określonym w art. 14 ust. 3, zgodnie z art. 19 ust. 3 może nastąpić tylko w miesiącu utraty zwolnienia, bądź w miesiącu następnym.

Izba Skarbowa w B.P. decyzją z dnia 7 kwietnia 1995 r. wydaną na podstawie art. 156 i art. 157 par. 1 i 2 oraz art. 158 par. 1 Kpa, z urzędu stwierdziła nieważność decyzji Urzędu Skarbowego w B.P. z dnia 16 grudnia 1994 r. i 23 stycznia 1995 r. w sprawie ograniczenia zwrotu VAT-u za listopad i grudzień 1994 r. W uzasadnieniu stwierdzono, że "decyzje w sprawie ograniczenia zwrotu podatku VAT zostały wydane z naruszeniem prawa - niezgodnie z obowiązującymi przepisami art. 14 ust. 3 i art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./".

Ponadto podano, że podatniczka nie mogła dokonać odliczenia części podatku w miesiącu przekroczenia i części w miesiącach następnych, nie miała też prawa do przeniesienia do odliczenia w następnych miesiącach kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, której nie odliczyła w miesiącu wybranym przez siebie na dokonanie odliczenia.

W obszernym odwołaniu B. L. zarzuciła, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem art. 156 par. 1 pkt 1 Kpa oraz art. 19 i następnych ustawy o VAT oraz ogólnych zasad postępowania administracyjnego, a w szczególności art. 7 i art. 9 Kpa. Rozwijając zarzuty w uzasadnieniu odwołania odwołująca wyraziła pogląd, iż: 1/ brak powołania w zaskarżonej decyzji konkretnej przesłanki stwierdzenia nieważności uniemożliwia kontrolę instancyjną decyzji oraz uniemożliwia ochronę praw i interesu strony; 2/ nie wykazano, że unieważnione decyzje były wydane bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa; 3/ to zaskarżona decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa, gdyż m.in. mowa w niej o "naruszeniu prawa", a nie o rażącym naruszeniu prawa, nie powołano konkretnego przepisu rażącego naruszenia prawa, pominięto, że u podstaw sporu była prawomocna decyzja Urzędu Skarbowego z dnia 20 września 1994 r. wyrażająca zgodę na zmniejszenie podatku należnego, a ponadto w zaskarżonej decyzji nie rozwiązano problemu zwrotu podatku.

Strona 1/4